ملاحظات اروپا در اوکراین

 در پی این اقدام آمریکا، دولت‌های اروپا نیز از این حرکت استقبال کرده و آنها نیز به اوکراین اجازه استفاده از سلاح‌های دوربرد اروپایی و هدف قرار دادن اهداف نظامی روسیه را دادند. اما سوال مهمی که مطرح است اینکه چرا آقای بایدن در دو ماه باقیمانده به پایان دوران ریاست جمهوری و آنهم در شرایطی که ترامپ پیش از انتخابات گفته بود حتی امکان دارد پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری به جنگ اوکراین پایان بدهد، اقدام به چنین حرکت تحریک آمیزی کرده که می‌تواند واکنش‌های غیرقابل پیش‌بینی روسیه را نسبت به این حرکت داشته باشد؟ کرملین قبلا اعلام کرده بود اجازه استفاده از سلاح‌های دوربرد برای هدف قرار دادن اهداف اقتصادی نظامی روسیه به منزله رودررویی مستقیم ناتو با روسیه است و این دیگر جنگ نیابتی ناتو و روسیه در اوکراین نیست بلکه این جنگ مستقیم میان روسیه و دولت‌های غربی است. پس از آن پوتین تجدیدنظری در استراتژی استفاده از سلاح هسته‌ای را مطرح کرده و امکان استفاده از این سلاح‌ها را در اوکراین به این انگیزه که کشورهای دارای سلاح‌های هسته‌ای در اوکراین دارند علیه روسیه می‌جنگند و این خود نشانه‌ای از این است که دولت‌های اروپایی به دنبال رویارویی مستقیم با روسیه هستند. اما اینکه با این تناقض و تضادی که میان ناتو و روسیه پس از اعلام پیروزی ترامپ وجود دارد باید چگونه برخورد کرد؟ قطعا گفته می‌شود که این نوع حرکت، یک نوع مین‌گذاری برای دولت ترامپ است که نتواند به اهدافی که در اوکراین پیش از این مطرح کرده بود دست پیدا کند و مسیر گفت‌وگو و سازش با روسیه را پرچالش و تنش کنند. همان‌طور که تصور می‌شد ترامپ با تحت فشار قرار دادن زلنسکی و به رسمیت شناختن متصرفات روسیه در اوکراین به نوعی به جنگ در این کشور پایان بدهد. حتی زلنسکی تا حدودی این پیش شرط‌ها را پذیرفته بود با این هدف که به اوکراین اجازه داده شود وارد پیمان ناتو شود. آلمان‌ها اعلام کردند که اجازه استفاده از موشک‌ها به اوکراین برای هدف قرار دادن اهداف دوربرد در خاک روسیه را نمی‌دهند. این نشان می‌دهد که آنها همچنان نسبت به پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی و تهدیدات روسیه، ملاحظات بسیاری دارند و نمی‌خواهند بدون هیچ چشم‌انداز روشنی از جنگ اوکراین وارد یک فضای پرتنش سیاسی و نظامی با روسیه شوند که نمی‌توانند آن را مدیریت کنند. شرایطی که در عرصه میدانی و سیاسی اوکراین شاهد هستیم به گونه‌ای نخواهد بود که تاثیری در مواضع و سیاست‌های بلندمدت آمریکا در قبال روسیه داشته باشد. چراکه اگر حتی اهداف اقتصادی و نظامی روسیه توسط اوکراین نیز هدف قرار بگیرد، این سیاست باعث خواهد شد که روس‌ها با جدیت و اراده بیشتری در عرصه میدانی به اوکراین فشار وارد کنند تا بلکه اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها مجبور به انعطاف در مواضع خودشان و شروع گفت‌وگوهای سازش و صلح با روسیه باشند. به نظر می‌رسد که این سناریو بیش از سناریوهای دیگر در تعیین چشم‌انداز آینده وضعیت اوکراین پس از ورود ترامپ به کاخ سفید محتمل است.

*مرتضی مکی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل