صرفه‌جویی را از دولت شروع کنید

وقتی عبارت یادشده از سوی جناب رئیس‌جمهور و ‌برای کمک به توزیع عادلانه منابع و مصارف آنها مطرح شده ایشان گفتند: «من خودم درخانه اندکی لباس بیشتر می‌پوشم تا درمصرف انرژی صرفه‌جویی کنم.» خداوند بزرگ را شکر کردم که بالاترین مقام اجرایی کشور با نگاهی منصفانه و اقتصادی به گذران زندگی می‌نگرند. شوربختانه حتی در ساختمان محل زندگی ما بخشی از همسایگان از فرط گرما گاهی پنجره‌های خانه خود را باز می‌گذارند و به جای مدیریت منطقی انرژی درخانه خود، به شکلی نامناسب بخشی از انرژی را هدر می‌دهند. گاهی بعضی از افراد با باز گذاشتن شیرآب و بی‌توجه به آن اقدام به شست‌وشوی دست و صورت یا ظرف‌های خود می‌کنند. روشن گذاشتن اکثر چراغ‌ها در منزل یا مغازه، وقتی که نیازی به آنها نداریم. یکی از مصادیق اسراف در خود ما یا بعضی از اقوام و اطرافیان ماست. در دوران دانشجویی در انگلستان واقعا با مظاهر زیست اقتصادی و صرفه‌جویی آشنا شدم. در منازل اکثریت قریب به اتفاق مردم فقط یک یا دو آباژور روشن کرده و در صورت ضرورت از لامپ‌های کم‌مصرف استفاده می‌کردند. به‌رغم رایگان بودن آب مصرفی در منازل، با استفاده از روش‌ها و ابزار ساده، مصرف را به حداقل می‌رساندند. باکمال تاسف درکشور ما یکی از قطب‌های اسراف و مصارف غیر متعارف انرژی، سازمان‌های دولتی و شرکت‌های وابسته به آنها هستند. روشن گذاشتن چراغ‌ها و تجهیزات گرمایی و خنک‌کننده در طول ساعات کار و حتی شب‌ها و باز گذاشتن درها، اتفاق‌هایی هستند که بارها مشاهده شده‌اند. با یک سرکشی عبوری به پاساژ‌های خیابان‌های میرداماد، شریعتی، تجریش، ‌میدان ونک، مخصوصا طلا و جواهر فروشی‌ها، می‌شود چراغ‌های پر نور و به اصطلاح مدادی را مشاهده کرد. لوستر فروشی‌های خیابان‌های لاله‌زار و استانبول خود وضع جانگدازی از اسراف را نشان می‌دهند. گاه دیده می‌شود که چراغ‌های اتوبان‌هایی مثل همت، ‌چمران و یادگار امام در طول روز روشن می‌ماند و سازمان‌های متبوع توجهی به آنها ندارند. دین مبین اسلام توجه ویژه و سفارش‌ اکیدی به صرفه‌جویی و خودداری از اسراف داشته و زیاده روی را عامل ویرانی خانه و جامعه می‌داند. صرفه‌جویی باید از خانه و توسط والدین آغاز شود. گاه خانم خانه چند برابر بیشتر از غذاهای مورد نیاز تهیه کرده و باقی مانده را دور می‌ریزد. با یک سرکشی به ظرف‌های زباله نزدیک بعضی از رستوران‌ها و هتل‌های لاکچری می‌توانیم غذای چند ده نفر را در میان آنها مشاهده کنیم. بدون خجالت باید غذای باقی مانده در رستوران‌ها را در ظرف‌های مخصوص ریخته و به خانه آورد. هموطنان نباید این حرکت را بر خلاف جنبه و شخصیت به حساب آورند. جناب پزشکیان با تعیین بازرسان آشکار و نهان و تبیین دستورالعمل‌های صرفه‌جویی در همه ابعاد، از سوخت و انرژی تا غذا، باید جلوی اسراف را بگیرند. تعیین الگوهای مصرف در ابعاد مختلف و ارائه آن به سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، و سبک زندگی و مدیریت صرفه‌جویانه، می‌تواند از اولین اقدامات در این زمینه باشد. گاه ملاحظه می‌شود برای رفت و آمد یک مدیر ارشد و بالاتر، چندین خودرو مدل بالا به دنبال هم در حرکت هستند، در مقابل بعضی از نمایندگان شجاع و شریف و وزرا و مقامات ارشد، بسیار ساده و دور از تشریفات به محل کار خود رفت و آمد می‌کنند. مدیران ارشد می‌توانند با کسب مجوزهای قانونی، مبالغ صرفه‌جویی شده در مخارج مختلف هرسازمان را، به صورت پاداش و تقدیر به کارکنان منتخب پرداخت نمایند. آن وقت می‌توان همت والا و نیت پاک شاغلان را در صرفه‌جویی مشاهده کرد.

*مجید ابهری

آسیب‌شناس اجتماعی