ترامپ جدید و ایران کنونی

 مهم‌ترین سوال این است که آیا در دوران ترامپ که در زمان ریاست جمهوری خود در گذشته از توافق با ایران در برنامه هسته‌ای خارج شد، باز هم شاهد تنش‌های بیشتر خواهیم بود؟ به طوری که حتی احتمال درگیری بین ایران و آمریکا را هم باید داد؟ پاسخ به این سوال مستلزم آن است که درک کنیم، موقعیت ایران و آمریکا را در شرایط کنونی با چهار سال قبل که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا بود با هم قابل مقایسه نیست. واقعیت آن است که نه ایران، ایران چهار سال قبل است و نه اینکه آمریکا، آمریکای آن سال‌هاست و معادلات قدرت در جهان هر لحظه در حال تغییر است. البته ترامپ هم ترامپ چهار سال قبل نیست. ترامپ در آن زمان که رئیس‌جمهور شده بود کمتر تجربه کار سیاسی داشت. اما اکنون بعد از این 8 سال و با احتساب دوران ریاست جمهوری خود او، ترامپ دیگری است چرا که احتمالا به خوبی مطالعه کرده است و با کارشناسان با دامنه اطلاعات و نظریات مختلف صحبت کرده است. این کارشناسان به طور یقین بر نظریات او اثر گذاشته‌اند چرا که در کمپین‌های تبلیغاتی او مشاهده کردیم که جنبه‌های تبلیغاتی ترامپ در مقایسه با گذشته افزایش یافته بود. او آموزش‌های زیادی دیده است و پیروزی ترامپ نیز به علت همین تغییراتی است که در او به وجود آمده. در 8 سال گذشته اتفاقات زیادی هم در ایران افتاده و ایران توانسته است توان نظامی خود را به رخ غربی‌ها بکشد. از سوی دیگر توان هسته‌ای ایران نیز در مقایسه با گذشته بسیار افزایش یافته است به طوری که بر اساس آنچه کارشناسان می‌گویند ایران هر چند به سمت ساخت سلاح حرکت نکرده اما به میزان قابل توجهی اورانیوم ذخیره کرده و بر اساس آنچه آژانس می‌گوید، فاصله ایران تا ساخت بمب اتمی احتمالی بسیار کوتاه‌تر از زمانی است که حتی ایران برجام را نپذیرفته بود. از سوی دیگر منطقه نیز دچار تغییر کرده و جنگ اوکراین هم به وجود آمده بر اساس همین تغییرات ترامپ هم باید تغییر کند و با نگاه دیگری به ایران، روسیه، اوکراین و حتی چین بنگرد. هرچند ترامپ در این دوره وعده‌هایی در ارتباط با درون آمریکا داده است و از قرار معلوم نیز قصد دارد به این وعده‌ها در دوران ریاست جمهوری خود عمل کند. ترامپ اما اعلام کرده است که جنگ نمی‌خواهد و به جنگ‌های جهان نیز پایان خواهد داد این مورد نشان می‌دهد که او روش‌هایش را تغییر خواهد داد. هر چند هنوز مشخص نیست این تغییر چگونه باشد اما به نظر می‌رسد نگاه ترامپ به ایران به علت نوع نگاه قبلی او کمی سنگین باشد. البته به شدت اهل معامله است و این اهل معامله بودن او اکنون افزون هم شده چرا که شاهد بودیم که مقامات چین هم به او تبریک گفته‌اند حال باید دید در آینده نگاه ترامپ به ایران و حتی نگاه ایران به ترامپ چگونه خواهد شد.

*علی بیگدلی

کارشناس روابط بین‌الملل