روابط بین‌المللی پساترامپ

 در مورد روابط ایران و آمریکا در وضعیت پساترامپ می‌توان اینطور اندیشید که در حال حاضر نوبت ماست که دست به حرکت معینی بزنیم و بعد از انتخاب ترامپ، اکنون نوبت ماست. یکی از اصلی‌ترین اختلافاتی که ‌میان ایران و دولت‌های دموکراتیک و جمهوری‌خواه وجود دارد و به رسمی دایمی تبدیل شده است نوع مواجهه کشورمان به رژیم صهیونیستی است. دولت‌های مختلف آمریکا حمایتی همه‌جانبه از دولت‌ اسرائیل می‌کنند و در مقابل آن، کشوری قرار دارد که اسراییل را به رسمیت نمی‌شناسد و با تمام توان در مقابل آن ایستاده است. این موضوع چالش اصلی ایران و آمریکا است و تا زمانی که این موضوع وجود دارد روابط تهران واشنگتن تحت شعاع قرار می‌گیرد. در واقع کشورهای اروپایی و آمریکا همواره از اسرائیل حمایت می‌کنند و در برابر، ایران از کشورها و دولت‌هایی که محور مقاومت محسوب می‌شوند حمایت همه‌جانبه می‌کند. از این نظر دو تیم تشکیل شده است. در یک سو آمریکا و اسراییل و برخی کشورهای اروپایی قرار گرفته‌اند و در مقابل خود ایران را می‌بینند که از محور مقاومت حمایت می‌کند. این دو در برابر هم وارد یک جنگ تمام‌عیار شده‌اند که برای هر دو طرف هزینه‌های بسیار داشته است. باید دید که تا چه میزان احتمال تغییر در وضعیت وجود دارد که در نتیجه آن بتوان به تغییر در سیاست‌ها فکر کرد. آمریکا به ایران فشار می‌آورد تا ایران به میل آمریکا رضایت دهد اما ایران در حال حاضر تمام رفتار آمریکا را رد می‌کند و خواسته‌های آمریکا را بی‌ارتباط می‌داند. ایران همچنان تلاش دارد که با کشورهای همسایه و حتی اروپایی روابط خوبی داشته باشد ولی توجه داشته باشید که تحریم‌های آمریکا و متحدانش مانع این موضوع شده است و در واقع مسیر را مسدود کرده‌اند. اگر تغییراتی در سیاست‌ها ایجاد شود می‌توانیم امیدوار باشیم که روزنه‌هایی برای تعامل به‌وجود خواهد آمد و در ادامه ایران با حفظ منافع ملی در صورت مذاکره می‌تواند امتیازاتی کسب کند. در تعامل بده بستان وجود دارد که باید رعایت شود. حضور ترامپ در کاخ سفید باعث حمایت بیشتر از اسرائیل خواهد شد و این مورد باعث اشتهای بیشتر تل‌آویو می‌شود و در ادامه اروپایی‌ها کمک‌های بیشتری به نتانیاهو خواهند کرد و درنتیجه اروپا از تهران دورتر خواهد شد. ایران در حال رویارویی و جنگ مستقیم با اسرائیل است و اروپا با اینگونه موارد مخالف است و شاید در ادامه محاصره ایران را حتی تشدید هم بکنند. اعراب هم همواره نگران خودشان هستند. اگر با ایران دشمنی آشکارا کنند در منطقه وضعیت مناسبی نخواهند داشت. آنها تلاش می‌کنند پای خود را از این موضوع کنار بکشند و شاید با ایران ارتباط داشته باشند و لبخند بزنند ولی هرگز حامی ایران یا دشمن آشکار ایران نخواهند شد.

*فریدون مجلسی

تحلیلگر روابط بین‌الملل