برق سمی یا خاموشی سالم!

 کارشناسان معتقدند؛ سرمایه‌گذاری برای بازسازی نیروگاه‌ها و روی آوردن به انرژی تجدیدپذیرها و... از جمله راهکارهای مواجهه با ناترازی انرژی در کشور است که هر ساله وضعیت دشوارتری نسبت به سال‌های گذشته پیدا می‌کند.

سرما و مازوت

به گزارش «آرمان ملی»، این اظهارنظر سخنگوی دولت در شرایطی منتشر شد که سال‌هاست با مشکل ناترازی گاز و برق در فصل سرد وگرم سال روبه‌رو هستیم و تنها گزینه پیش‌رو تاکنون تعطیلی صنایع در گام نخست و البته قطع برق خانگی در روزهای پایانی دولت سیزدهم اعلام شده است. بدیهی است؛ ناترازی‌های انرژی در اکثر بخش‌ها با آغاز فصل سرد سال، فقط قطعی منظم یا نامنظم برق یا گاز نیست، بلکه این روزها همچون سال‌های گذشته نگرانی‌ها نسبت به افزایش مازوت سوزی در نیروگاه‌ها با توجه به تشدید ناترازی‌های گاز و... و باز هم سرگردانی‌ها برای حل این معضل افزایش یافته است. محمدرضا وحیدی کارشناس برق در این باره گفت: هر ساله با شروع فصل سرما و افزایش مصرف گاز طبیعی در کشور، استفاده از مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها و تبعات ناگوار آن دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. این موضوع به دلیل کاهش تولید و ناترازی در تامین سوخت مورد نیاز، چندین چالش جدی برای کشور ایجاد می‌کند. از یک سو، با افزایش مصرف گاز، نیروگاه‌ها به سمت مصرف سوخت مازوت روی می‌آورند، سوختی که با میزان آلایندگی بالا باعث افزایش آلودگی هوا و تعطیلی اجباری صنایع، مدارس، ادارات و... و در نهایت وارد کردن صدمات روند تولید و اقتصاد کشور می‌شود.

تهدید سلامت عمومی

او افزود: همزمان با افزایش آلایندگی‌های شدید، انواع بیماری‌های تنفسی، قلبی، سرطان و... در کشور افزایش می‌یابد و به این ترتیب خانواده‌ها در این راستا برای حل بحران‌های بهداشتی، درمانی خود متقبل هزینه‌های بسیاری می‌شوند، این در حالی است که به نظر می‌رسد دولت امکان سرمایه‌گذاری، بازسازی نیروگاه‌های موجود را ندارد و به این ترتیب با تشدید تحریم‌ها بسیار دشوار است به بهبود وضعیت تراز شدن انرژی گاز در سال جاری امیدوار باشیم.

افزایش قیمت؛ آری یا خیر؟

وحیدی درباره راهکار افزایش قیمت گاز یا دیگر انرژی‌ها به منظور رفع ناترازی انرژی گفت: قطعا بهینه ساختن مصرف انرژی در کشور می‌تواند، میزان مصرف را متعادل سازد، اما استفاده از این اهرم برای گروهی از افراد که نگرانی بابت پرداخت هزینه بالای مصرف انرژی ندارند، بازدارنده نخواهد بود و به این ترتیب اقشار آسیب‌پذیر در راستای افزایش قیمت حامل‌های انرژی متحمل سختی‌های بیشتری در مقایسه با گروه ثروتمندان خواهند شد. او توضیح داد: افزایش قیمت پلکانی حامل‌های انرژی می‌تواند گزینه مناسبی برای مقابله با مصرف نابجای سوخت باشد، از این رو هر فردی در صورت افزایش بیشتر انرژی با افزایش قیمت گاز یا برق و... باید هزینه بیشتری را پرداخت کند و به این صورت شاید بتوان از محل این هزینه‌ها و صرفه‌جویی‌های صورت گرفته درصدد بهینه شدن زیرساخت‌های تولید گاز و برق و... باشیم.

انرژی‌های پاک

این کارشناس همچنین، توسعه انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر را یکی دیگر از گزینه‌های مواجهه با ناترازی برق و گاز و... دانست و گفت: توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر که چندی است ایران نیز در این مسیر گام‌های اساسی برداشته است، از جمله راهکارهای مناسب برای جبران کمبود انرژی است، از سوی دیگر باید حتماً اقدامات فرهنگی مناسب از طریق مدارس، رسانه‌های تصویری، شنیداری و... به منظور تغییر الگوی مصرف انجام داد تا بتوان به وضعیت نسبتاً باثباتی در این زمینه دست یابیم. او اضافه کرد: ارتقای فناوری نیروگاه‌ها و استفاده از تجهیزات و فناوری‌های نوین می‌تواند از هدررفت انرژی در کشور جلوگیری کند. در حال حاضر، نیاز فوری به برنامه‌های جامع برای مدیریت منابع انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های آلاینده بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. بهره‌برداری از منابع قابل قبول، بهینه‌سازی مصرف و مدیریت هوشمند انرژی می‌تواند به عنوان یک راه حل پایدار در جهت کاهش و تضمین سلامت عمومی باشد.

زمستان و تهدید کمبود گاز

از سوی دیگر پیش‌بینی زمستانی سرد در سال جاری از سوی مدیرعامل شرکت ملی گاز، زنگ هشدار را برای افزایش مصرف گاز به صدا درآورد. وی اظهار داشت که امسال شاهد شروع زودتر از موعد فصل سرما نسبت به سال‌های گذشته هستیم و به همین دلیل، مردم زودتر از معمول به استفاده از سیستم‌های گرمایشی روی آورده‌اند. او با اشاره به تأثیر مستقیم کاهش دما بر افزایش مصرف گاز، اعلام کرد که هر یک درجه کاهش دما، به میزان ۲۵ میلیون متر مکعب به مصرف روزانه گاز کشور اضافه می‌کند. این مقدار تقریباً برابر با ظرفیت تولید یک فاز از پارس جنوبی است. با توجه به این آمار، می‌توان به اهمیت کاهش مصرف گاز در روزهای سرد سال پی برد. وی همچنین بر اهمیت کاهش دمای محیط زندگی تأکید کرد و گفت که کاهش یک درجه‌ای دمای خانه علاوه بر تأثیرات مثبت بر سلامتی افراد، می‌تواند منجر به کاهش ۶ درصدی مصرف گاز در هر خانوار شود. این امر به معنای صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف انرژی و کاهش فشار بر شبکه گازرسانی کشور است. مدیرعامل شرکت ملی گاز در خصوص میزان ناترازی گاز در زمستان امسال، پیش‌بینی خود را بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب اعلام کرد. این بدان معناست که با توجه به افزایش مصرف گاز و محدودیت‌های تولید، ممکن است در برخی مناطق با کمبود گاز مواجه شویم.

سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی باید به‌صورت فراوزارتخانه‌ای و زیر نظر ریاست‌جمهوری تشکیل شود تا بتواند نقش نظارت و هماهنگی را در مصرف و بهینه‌سازی حامل‌های انرژی ایفا کند

جبر استفاده از مازوت

محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی، معتقد است که در زمستان به دلیل افزایش مصرف خانگی و کمبود نقدینگی، دولت مجبور به تامین مازوت برای صنایع است؛ چراکه واردات سوخت مایع به دلیل قیمت دلاری و فروش ریالی آن برای دولت صرفه اقتصادی ندارد. او تاکید دارد که مازوت‌سوزی در شرایطی که با آلودگی‌های زیست‌محیطی مواجه هستیم، آسیب‌زاست و صنایع نیز به دلیل نبود جایگزین برای گاز، ناگزیر به استفاده از مازوت می‌شوند که بر آلودگی هوا در شهرک‌های صنعتی می‌افزاید. مهرجو به جای محدودسازی مصرف، بر بهینه‌سازی تقاضا تاکید کرده و پیشنهاد داده که نظام قیمت‌گذاری پلکانی به‌طور جدی پیاده شود تا مصرف گاز در بخش خانگی مدیریت شود. وی خاطرنشان کرده است که تغییر سیستم گرمایش و سرمایش و صرفه‌جویی در مصرف گاز می‌تواند فشار را از روی مصرف نیروگاه‌ها بردارد و نیاز به مازوت‌سوزی را کاهش دهد.

لزوم تشکیل یک سازمان

این کارشناس انرژی با اشاره به پیش‌بینی برنامه هفتم توسعه برای تشکیل سازمان بهینه‌سازی، تاکید کرده است که سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی باید به‌صورت فراوزارتخانه‌ای و زیر نظر ریاست‌جمهوری تشکیل شود تا بتواند نقش نظارت و هماهنگی را در مصرف و بهینه‌سازی حامل‌های انرژی ایفا کند. وی همچنین تاکید دارد که نیاز است مدیریت مصرف انرژی در سمت تقاضا صورت گیرد تا نیاز به تولید اضافی که منجر به مازوت‌سوزی و آلودگی بیشتر می‌شود، کاهش یابد.