بازگشت ترامپ

 چرا که به هر جهت چه از نظر سیاسیون، تحلیلگران، رسانه‌ها و حتی مردم عادی این بحث مطرح می‌شد که اگر دونالد ترامپ بیاید چه خواهد شد یا اگر کاملا هریس انتخابات شود چه مسیری طی خواهد شد. هر چند که برخی معتقدند انتخابات آمریکا به‌طور مشخص بر ایران تاثیری ندارد؛ اما واقعیت امر بر آن است که رویکردهای حاکم بر دو حزب اصلی آمریکا یعنی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان و نامزدهای منتسب به آنها در مورد مسائل مختلف جهان تفاوت دارد و از این جهت حضور ترامپ یا هریس آن هم با نگاه‌های مختلف بر مسائل مختلف چه در حوزه مسائل داخلی آمریکا، چه مسائل و تحولات بین‌المللی و چه مسائل منطقه‌ای تاثیر خاص خود را دارد. در همین راستا نیز طی چند وقت گذشته هر دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه پس از پشت‌ سرگذاشتن مناظرات انتخاباتی وعده‌های مشخصی در حوزه مسائل مختلف به‌ویژه مسائل اقتصادی، اجتماعی، آموزشی؛ بهداشتی و... دادند و به این انتظار بودند که به پشتوانه رای جامعه متکثر آمریکایی در مقام رئیس‌جمهور به کاخ سفید راه یابند. در همین جهت نیز تحرکات انتخاباتی هر دو نامزد از هفته گذشته به‌طور منسجم‌تری ادامه یافت و نظرسنجی‌هایی که از سوی منابع معتبر خبری منتشر می‌شد از رقابت تنگاتنگ کاملا هریس و دونالد ترامپ خبر می‌داد و بسیاری از کارشناسان نیز بر این باور بودند که این انتخابات نیز مثلا انتخابات سال 2020 چند روز به طول خواهد انجامید و نتیجه انتخابات به سرعت اعلام نخواهد شد. از طرف دیگر اما انتظار بسیاری از کشورها یا حتی در خود آمریکا بر این بود که با توجه به مواضع تند و جنگ‌طلبانه دونالد ترامپ مردم آمریکا کاملا هریس که مواضع متعادل‌تری دارد و بیشتر اهل گفت‌وگو و مذاکره است را انتخاب کنند. اما حد فاصل یک روز مانده به انتخابات ورق برگشت و شرایط تغییر کرد به نحوی که بسیاری از رسانه‌ها از پیروزی قریب‌الوقوع ترامپ در انتخابات آمریکا خبر دادند. هر چند که تا میانه‌های برگزاری انتخابات نیز هر دوطرف میزانی از آراء را از آن خود کرده بودند؛ اما ترامپ جایی از هریس پیش افتاد که در ایالت‌های اصلی مثل میشیگان، جورجیا و پنسیلوانیا پیش افتاد و در نهایت توانست با اکثریت مطلق آراء در بیش‌ترین ایالت‌ها پیروزی خود را قطعی کند تا هنوز شمارش آراء به پایان نرسیده اعلام پیروزی کند و سخنرانی پیروزی بگذارد.

* رئیس‌جمهور چهل و هفتم

هر چند انتظار می‌رفت که انتخابات آمریکا بسیار تنگاتنگ پیش برود و اعلام نتایج نیز چند روز به تاخیر بیفتد، اما مردم آمریکا و آراء کالج الکترال وضعیت را تغییر دادند تا دونالد ترامپ با شکست هریس نامزد حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۴ برای دومین بار به کاح سفید بازگشته و رئیس‌جمهور چهل و هفتمن آمریکا لقب بگیرد. دونالد ترامپ با به‌دست آوردن اکثریت آرای مردمی از یک‌سو و 277 رای الکترال در مقابل 224 رای الکترال هریس به ریاست جمهوری برگزیده شد تا چرخه دموکرات- جمهوریخواه در انتخابات آمریکا همچنان ادامه داشته باشد. چه اینکه ترامپ در نخستین اظهارنظر خود پس از پیروزی اظهارکرد: «این یک پیروزی سیاسی است که کشور ما تا به‌حال مانند آن را ندیده است و از مردم آمریکا به‌خاطر این افتخار که دوباره مرا به‌عنوان رئیس‌جمهور خود انتخاب کردند تشکر می‌کنم. مردم آمریکا به ما یک دوره جدید دادند و ما اکثریت را در مجلس سنا به دست آوردیم. جمهوری‌خواهان کنترل سنا را در دست دارند و ما به تسلط خود بر مجلس نمایندگان ادامه خواهیم داد. ما پیروزی بی‌سابقه‌ای در آمریکا به دست آوردیم. من آغازگر جنگی نخواهم بود من جنگ را متوقف می‌کنم. در دوران ریاست‌جمهوری من، چهار سال جنگ نداشتیم. من کسی نیستم که وارد جنگ شود، اگر بخواهم به ایران حمله کنم آن جنگ اقتصادی خواهد بود.» در همین راستا برخی روسای جمهور سایر کشورها نیز در همان ساعات ابتدایی پیام‌های تبریکی را به رئیس‌جمهور جدیدی آمریکا ارسال کردند. شیگرو ایشابا، نخست‌وزیر ژاپن، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند؛ اولاف شولتس، صدراعظم آلمان؛ اردوغان؛ رئیس‌جمهور ترکیه؛ عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر؛ اوربان: نخست‌وزیر مجارستان امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه؛ کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا و مارک روته، دبیرکل ناتو هم در پیام‌های جداگانه‌ای پیروزی ترامپ را تبریگ گفته و خواستار همکاری‌های متقابل شدند. همچنین سران کشورهای منطقه نیز در پیام‌هایی خطاب به ترامپ انتخاب او به ریاست جمهوری آمریکا را تبریک گفتند.

* ترامپ و خاورمیانه

با انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا پرسش‌‌های فراوانی در خصوص نوع مواجهه وی با مسائل مختلف بین‌المللی از جمله مساله ایران و منطقه خاورمیانه به‌وجود می‌آید. اینکه وی قرار است چگونه رویکرد و برخوردی در قبال منطقه داشته باشد. آیا بنا دارد رویه دولت اول خود را پی بگیرد یا اینکه تغییر رویه خواهد داد و آنطور که خود گفته هیچ جنگی را آغاز نخواهد کرد و پایان‌دهنده جنگ‌ها خواهد بود. حداقل در مورد منطقه نمی‌توان این ادعای او را باور کرد چرا که او با نتانیاهو و اسرائیل دوستی آشکار دارد و به سمت تقابل با اسرائیل و عدم حمایت نخواهد رفت. باید دید در قبال ایران نیز چه موضعی اتخاذ خواهند نمود. در همین راستا یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ارتباط با انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا بیان داشت: نباید به اظهارات پس از پیروزی ترامپ دل‌ بست و روی آن سرمایه‌گذاری کرد چرا که در علم سیاست نمی‌توان دست سیاستمدار را خواند. لذا نمی‌توان اظهارنظرهای ترامپ را قابل اطمینان دانست که چه‌کار خواهد کرد. علی بیگدلی به «آرمان ملی» گفت: به‌خاطر اینکه این تفکر نو محافظه‌کاری شدیدی دارد هم از جهت رفتار سیاسی و هم جهت نگرش‌های تجارت‌مآبانه به‌دنبال جنگ نیست. ولی اینکه چگونه می‌خواهد به هدف‌هایش برسد بایستی حتما نگاه به بیرون داشته باشد. اگر چه جمهوری‌خواهان برخلاف دموکرات‌ها غالبا نگاه‌شان به درون آمریکا است ولی ترامپ نمی‌تواند بگوید من جنگ اوکراین یا خاورمیانه را خاتمه می‌دهم. وی ادامه داد: ترامپ چون آدم عملگرایی است و پراگماتیستی فکر می‌کند ممکن است چنین باشد. اما زمانی‌که خاشقچی را کشتند همین ترامپ اظهارکرد که باید محمد بن‌سلمان را دادگاهی کرد، اما چند روز بعد به عربستان رفت و رقص شمشیر کرد. بیگدلی گفت: ترامپ در دوره اولش دست به یک اقداماتی از جمله ترور شهید سردار سلیمانی زد که اگر شرایط از سوی ایران به نحو دیگری پیش می‌رفت شاید به سمت جنگ حرکت می‌کردیم. این استاد دانشگاه در مورد تاثیر حضور ترامپ بر عملکرد اسرائیل در منطقه گفت: روابط نتانیاهو با بایدن خوب نبود اگرچه این آخر کمک‌های تسلیحاتی و سخاوتمندانه‌ای به نتانیاهو کرد ولی ترامپ روابط بسیار نزدیک خانوادگی و نزدیکی با نتانیاهو دارد و از جهت طیفی هم که هر دو راست افراطی مذهبی هستند و ترامپ امتیاز‌های خیلی زیادی به نتانیاهو داد و مثلا طرح ابراهیم را به اجرا گذاشت. طبیعتا به‌خاطر یک سویه بودن تفکر سیاسی آنها که محافظه‌کار سنتی هستند روابط‌شان بسیار بسیار نزدیک است. حالا چگونه به این جنگ خاتمه خواهد داد باید بنشینیم و ببینیم که چکار خواهد کرد. وی تصریح کرد: در مورد ایران راه باریک‌تر خواهد شد با سوابقی که ترامپ در ترور سردار سلیمانی و خروج از برجام و تحریم‌های بسیار آزاردهنده وجود داشت اینکه در آینده چکار خواهد کرد، مشخص نیست.