روزهای بهتر از راه می رسد

یکی چای می‌نوشد، اما با برخاستنِ صدای زنگِ یکی از اتاق‌ها، آنکه نوبتش رسیده است، به سمت تخت بیمار می‌شتابد. شب‌ها سخت‌تر از روز است، برای پرستارانی که رنجِ بیمار را می‌کاهند، و برای دردهای آنها اما همچنان درمانِ موجهی نیست. این پیشگامانِ بخش درمان، حالا سال‌هاست که از وضعیت حقوقی و سختیِ کارِ خود شکایت دارند. اما همچنان تیمارِ دردهای روز و شبِ بیماران هستند.

محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در آیین روز پرستار که دیروز برگزار شد، از افزایش رقم اضافه‌کار پرستاران از ساعتی ۳۰ هزار تومان به حدود ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان خبر داد. و گفت: پرداخت معوقات پرستاران با شروع کار دولت چهاردهم که از مهرماه سال گذشته مانده بود، آغاز شد، به‌طوری‌که با کمک‌های انجام شده، اضافه‌کار تا حدود خردادماه و کارانه نیز تا حدودی از ابتدای امسال توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی پرداخت شده است. همچنین لایحه حمایت از حقوق مادی و معنوی پرستاران نیز به مجلس شورای اسلامی ارائه شده است.

وزیربهداشت، خبر از افزایش مبلغ اضافه کار پرستاران از ساعتی30هزارتومان به ساعتی 80تا 85هزارتومان خبرداد. هرچند این افزایش بها قدمی روبه جلو است، اما باز آنقدر چشمگیر نیست که پرستاران را به کار در شرایط سخت دلخوش کند. در همین راستا محمدعمیدی، عضو شورای مرکزی خانه پرستار گفت: بحث افزایش مبلغ اضافه‌کاری پرستاران تقریبا نهایی شده است، ولی هنوز ابلاغ نشده است و اگر آن فرمولی که دوستان تهیه کردند ابلاغ شود، ممکن است خیلی هم جذابیت نداشته باشد. مشکلی بود که ما به آن اعتراض کردیم چون این مبلغ اضافه کاری خیلی پایین بود. قرارشد اصلاح شود و انشاا... ابلاغ شود که اصلاح شده است و امیدواریم ابلاغ شود. یک سری پرداختی‌ها نیز به دانشگاه‌ها، از طرف وزارت بهداشت جدید صورت گرفته است، در این دوماه اخیر که من اطلاع دارم، ولی متاسفانه دانشگاه‌ها به‌رغم اینکه قرار بوده این پول‌ها نشاندار شود و فقط صرف مطالبات پرستاری شود، زیرا با این اسم از دولت پول گرفته شده بود، ولی بازهم متاسفانه این پول خرج سایر بدهی‌ها شده است و اغلب آن به پرستاری پرداخت نشده است. هنوز هم می‌بینیم که پرستاران اعتراض دارند. تجمع می‌کنند و اعتراض خود را به اشکال مختلف اعلام می‌کنند. اینکه بگوییم تا امروز مشکلی از مشکلات پرستاری حل شده است، خیر.

تفاوت چشمگیرِ حقوق در بخش دولتی و خصوصی

عمیدی درباره تفاوت حقوق در بیمارستان دولتی و بخش خصوصی پرستاران نیز گفت: میانگین حق اضافه کاری پرستاران حدود ساعتی 25هزارتومان است که می‌شود حدود80هزارتومان که باتوجه به نوع پرداخت‌هایی که انجام می‌شود، مثلا یک نفر اگر بخواهد حدود140ساعت کارکند با ساعتی 80هزارتومان می‌شود تقریبا 11میلیون تومان. درحالی که همین فرد اگر در مراکز خصوصی کارکند، می‌شود بالای 20 میلیون تومان دریافتی مستقیم آن، ضمن اینکه عیدی و تعرفه و اضافه کاری دیگری هم دارد. خیلی جذابیت ایجاد نمی‌شود، چون هدف از افزایش اضافه کاری، این بود که بتوانند ماندگاری پرستاران را از طریق این مبلغ در بیمارستان‌های دولتی بیشتر کنند. تا پرستاران به جای اینکه به بیمارستان‌های خصوصی بروند، در مراکز دولتی کارکنند، که با این رقم این مساله اصلاح نمی‌شود. ضمن اینکه اصلا خود اضافه‌کاری با قانون ارتقای بهره‌وری مغایرت دارد. قانون ارتقای بهره‌وری، و قانون مشاغل سخت می‌گوید که شاغلان مشاغل سخت، نباید بیشتر از 6ساعت در روز کارکنند. قانون ارتقای بهره‌وری هم حضور پرستاران در بیمارستان‌ها را محدود کرده است، درحالی که ما با آیین‌نامه‌های مختلف سعی داریم تا پرستاران را موظف به حضور بیشتر و اضافه کاری در بیمارستان‌ها کنیم. این مغایرت دارد. درواقع باید پرداختی مستقیم پرستاری به صورتی باشد که نیاز به اضافه کاری نداشته باشند. در بخش خصوصی سابقه تاثیری ندارد. مثلا همه حدود20 و یکی دومیلیون دریافت می‌کنند. فردی که 20سال هم سابقه داشته باشد، اما در بخش دولتی، افرادی که سابقه بالایی دارند، نسبت به مراکز خصوصی، دریافتی بیشتری دارند. ولی فقط همین دریافتی نیست. خب حجم کار در مراکز خصوصی پایین‌تر است. نوع رفتاری که در بخش‌های خصوصی می‌شود، متفاوت است با بخش دولتی. در مراکز دولتی داستان‌هایی مانند اینکه امروز سلام نکردی، ناخن‌ات بلند است، چرا لاک زدی یا حجابت مناسب نیست. از این برخوردهای حراستی در مراکز دولتی بیشتر است و در مراکز خصوصی این برخوردها را شاهد نیستیم.

عمیدی درباره اقدامات دولت جدید نیز گفت: وزارت بهداشت جدید، تازه آمده است. هنوز تثبیت نشده است، اما قطعا پیگیر است. چون من از نزدیک در جریان هستم که پیگیر هستند تا یکسری اتفاقاتی بیفتد. مثلا اضافه‌کاری را هم همین وزارت در همین مدت زمان کوتاهی که آمده است، پیگیر است و من می‌دانم که دکتر ظفرقندی حدود40بار بابت همین افزایش مبلغ اضافه کاری پرستاران جلسات مختلفی داشته است. به هرحال این سیاست سازمان برنامه و بودجه هم انقباضی است. کمبود نقدینگی دارند و هم منابعشان کم است. اما با سلامت مردم نمی‌شود شوخی کرد. بالاخره پرستاری ارتباط مستقیم باسلامت جامعه دارد. تا امروز اتفاقی نیفتاده است، ولی تلاش‌های وزارت را من مثبت می‌بینم.

قانونی که مصوب، اما درست اجرا نشد

در همین راستا شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار هم درباره دریافتی محدود پرستاران باتوجه به سختی کارشان به «آرمان ملی» گفت: آیا قانونگذار برای این دریافتی کم راه‌حلی اندیشیده‌اند، بله یک قانونی داریم به نام قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، این قانون مصوب سال 1386 مجلس شورای اسلامی است. از آن سال اجرا نشد تا سال 1401. 1401 هم به بدترین وجه ممکن اجرا می‌شود و پرستاران از نحوه اجرای آن ناراضی هستند. نه پشتوانه کارشناسی و نه پشتوانه قانونی دارد. قانون هم به نحو مناسبی اجرا نشده است. یعنی قانونگذار پیش بینی کرده است منتها وزارت بهداشت در ادوار گذشته به هر شکلی زیربار این مساله نرفته است. برای پرستار هم قانونگذار آمده و این قانون را ایجاد کرده است که می‌شود مثلا برابر حقوقشان کارانه داشته باشند.

شریفی مقدم درباره اقدامات وزارت بهداشت دولت جدید نیز گفت: وزارت تازه آمده است. حداقل دراین دوسه ماه مسائل پرستاری را طرح کرده و شنیده است و بخشی از آن در دست اقدام است. جامعه پرستاری انتظار دارد هم در بحث تعرفه‌گذاری و هم در بحث فوق‌العاده خاص هم در بحث مشاغل سخت و زیان‌آور هم کار شود. منتهی این نیاز به همراهی و تامین منابعی دارد که باید سازمان برنامه و بودجه تامین کند. متاسفانه سازمان برنامه و بودجه، حساسیت حرفه پرستاری را درک نمی‌کند. به هرصورت پرستاری شغلش این است که مسئولیت سلامت مردم به ایشان محول شده است. یعنی پرستار هرچه تلاش هم کند، با این کمبود نیرو نصف خدماتی که باید را به مردم ارائه می‌دهد. مردم از این ناحیه خسارت می‌بینند. بحث ما این است که تامین سلامت وظیفه حاکمیت است و اگر بخواهد سلامت مردم تامین شود، باید رسالت وزارت بهداشت که ارائه خدمات بهداشتی درمانی است را انجام دهد. واقعا مردم ما در بخش پرستاری و کمبود آن دارند تا حد مرگ و میر آسیب می‌بینند.

یکی از پرستاران که سال‌ها تجربه کار در بیمارستان خصوصی و دولتی را دارد، می‌گوید تلخ‌ترین خاطره‌ام، ریختن خون بیمار مبتلا به ایدز، روی دستانم بود. تا مدت‌ها اضطراب داشتم. این پرستار معتقد است که هرروز این کار، با چالش‌هایی همراه است، که در دیگر مشاغل حتی فکرش را هم نخواهی کرد. شغلی که با هیچ حرفه دیگری قابل مقایسه نیست. بیماران با حضور پرستاران است که دلگرم می‌شوند و درد بیماری و حضور در بیمارستان را تاب می‌آورند. او معتقد است که این حرفه آنقدر چالش دارد، که قطعا زندگی شخصی پرستاران را هم تحت الشعاع قرار می‌دهد. کار سخت و حقوق حداقلی، بر میزان چالش‌ها می‌افزاید.