پیروزی ترامپ به معنای افزایش تمایلات جنگ طلبانه در جهان است

«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی آخرین تحولات پیرامون انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با فریدون مجلسی تحلیلگر روابط بین‌الملل گفت‌وگو کرده است. مجلسی در این زمینه معتقد است: «من فکر می‌کنم معادلات در ساعات پایانی منتهی به انتخابات تغییر چندانی نخواهد کرد و شرایط به شکلی نخواهد بود که یک اتفاق بتواند نتیجه انتخابات را رقم بزند. شاید برخی گمان می‌کنند حامیان ترامپ راست‌های افراطی در آمریکا و مخالفان افراطی آنها در خاورمیانه باشند. البته این دو گروه چه از نظر جنگ‌طلبی و چه از نظر تفکر به هم شبیه هستند و با روش‌های ملایم‌تر دموکرات‌ها مخالف هستند. آنچه مسلم است این است که جنگ به زیان همه است و به همین دلیل کسانی که به دنبال عقلانیت و شعور هستند با هر نوع جنگی در هر کجای جهان مخالف هستند.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

*انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به روزهای سرنوشت‌ساز خود رسیده است. با توجه به اتفاقات رخ داده در هفته‌ها و روزهای اخیر شانس کدام یک از کاندیدا را برای پیروزی در انتخابات بیشتر می‌دانید؟

شرایط انتخابات آمریکا به صورتی است که نخبگان و سیستم‌های نظرسنجی نیز از پیش‌بینی نتیجه انتخابات ناتوان شده‌اند. رقابت به اندازه‌ای نزدیک است که با هر تغییری که در فضای انتخاباتی رخ می‌دهد نتیجه نظرسنجی‌ها نیز تغییر می‌کند. کسانی که در این زمینه اظهارنظر می‌کنند نیز بیشتر پیش‌گویی می‌کنند تا پیش‌بینی. پیش‌بینی مبتنی بر دلایل و مستنداتی است در حالی که پیش‌گویی چنین وضعیتی ندارد و نیازمند رمل و اسطرلاب است. من اگر بخواهم پیش‌بینی کنم بر اساس تمایلات خود این کار را می‌کنم. شخصا تمایل دارم که خانم هریس در انتخابات به پیروزی برسد. خانم هریس نماینده عقلانیت بیشتری در آمریکاست. در حالی که ترامپ فردی افراطی، نژادپرستی و با افکاری فاشیستی است. او از نظر اخلاقی با انحطاط مواجه است و به همین دلیل شایستگی ریاست جمهوری جامعه آمریکا را ندارد. آمارهای موجود که توسط کسانی که آرای خود را به صورت الکترونیک داده‌اند و یا پست کرده‌اند نشان می‌دهد که میزان آرای خانم هریس تاکنون بیشتر از ترامپ بوده است. البته این اتفاق نیز در سیستم انتخابات آمریکا که مبتنی بر الکترال است چیزی را ثابت نمی‌کند و کسی که آرای بیشتری به دست می‌آورد ممکن است در نهایت انتخابات را توسط آرای الکترال ببازد و رقیب وی به پیروزی دست پیدا کند. به هر حال شرایط انتخابات آمریکا بسیار نزدیک است. در صورتی که ترامپ در انتخابات به پیروزی دست پیدا کند با تمایلات جنگ‌طلبانه‌ای که وی دارد مشخص نیست چه بر سر منطقه و کشورهای جهان خواهد آمد.

*آیا خطر جنگ‌طلبی که شما عنوان می‌کنید در صورتی که ترامپ به ریاست جمهوری برسد وجود خواهد داشت توسط مردم آمریکا درک می‌شود؟

 خیر؛ مردم آمریکا به دلیل اینکه خود را مصون از جنگ می‌دانند و به دلیل اینکه با وجود دو اقیانوس عظیم در اطرف خود از نظر جغرافیایی دور از دسترس دشمنان بالقوه و بالفعل هستند به این موضوع عادت کرده‌اند که نگران دشمن خارجی نباشند. در شرایط کنونی نیز این وضعیت وجود دارد و مسائل مرتبط با سیاست خارجی نمی‌تواند در آرای مردم آمریکا نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد.

*در روزها و ساعات پایانی منتهی به انتخابات چه معادلاتی می‌تواند تعیین کننده باشد و نتیجه انتخابات را رقم بزند؟

من فکر می‌کنم معادلات در ساعات پایانی منتهی به انتخابات تغییر چندانی نخواهد کرد و شرایط به شکلی نخواهد بود که یک اتفاق بتواند نتیجه انتخابات را رقم بزند. شاید برخی گمان می‌کنند حامیان ترامپ راست‌های افراطی در آمریکا و مخالفان افراطی آنها در خاورمیانه باشند. البته این دو گروه چه از نظر جنگ‌طلبی و چه از نظر تفکر به هم شبیه هستند و با روش‌های ملایم‌تر دموکرات‌ها مخالف هستند. آنچه مسلم است این است که جنگ به زیان همه است و به همین دلیل کسانی که به دنبال عقلانیت و شعور هستند با هرنوع جنگی در هر کجای جهان مخالف هستند.

*هریس در صورت پیروزی در انتخابات به اولین‌ زنی در تاریخ ایالات متحده تبدیل می‌شود که به ریاست جمهوری رسیده است. از سوی دیگر وی رنگین پوست است. این دو عامل در نهایت به سود وی تمام خواهد شد یا به ضررش؟

زنان در جامعه آمریکا که از نظر فرهنگی نسبت به بسیاری از جوامع در وضعیت بهتری هستند از ریاست جمهوری یک زن استقبال می‌کنند. البته در جامعه آمریکا زنان مسیحی واپس‌گرای روستایی نیز وجود دارند که مخالف توسعه فرهنگ و حضور بانوان در سیاست هستند. اتفاق مهمی که در انتخابات اخیر رخ داده این است که بزرگان حزب جمهوری‌خواه نیز علیه ترامپ موضع‌گیری و سخنرانی می‌کنند. تاکنون برخی از جمهوری‌خواهان مطرح مانند دیک چنی معاون اسبق رئیس‌جمهور آمریکا نیز علیه ترامپ موضع‌گیری کرده با حمایت از هریس عنوان کرده که به ترامپ رأی نخواهد داد.

*پیروزی هریس یا ترامپ چه تحولاتی در عرصه جهانی و به خصوص خاورمیانه به همراه خواهد داشت؟

هر دو کاندیدای ریاست جمهوری در آمریکا به شدت طرفدار بقای اسرائیل هستند. به همین دلیل جنگ با اسرائیل به معنای جنگ با آمریکا خواهد بود. هیچ تفاوتی هم نمی‌کند که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا ترامپ باشد یا هریس. حمایت استراتژیک از اسرائیل جزئی از سیاست‌های ایالات متحده آمریکا بوده است و سلیقه افراد و اینکه چه کسی به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود تأثیری در آن ندارد. با این وجود شرایط کنونی به شکلی است که مصالح اسرائیل، آمریکا و کشورهای اروپایی ایجاب می‌کند که در نهایت طرح دو کشوری یعنی وجود کشوری مستقل به نام اسرائیل در کنار فلسطین با پایتختی قدس شرقی که مورد تأیید کشورهای عربی و به خصوص عربستان سعودی هم هست اجرا شود. اما اسرائیل نیازمند توسعه روابط اقتصادی و تجاری با همسایگان خود است و این وضعیتی است که آمریکا و کشورهای اروپایی نیز از آن حمایت می‌کنند. امروز خاورمیانه مرکز ثقل تجاری و مالی جهان است و به همین دلیل قدرت‌های بزرگ به دنبال این هستند که در طرح توسعه خاورمیانه سهیم و شریک باشند. این وضعیت درباره کشورهای عربی نیز وجود دارد و این کشورها نیز به دنبال این هستند که رویکرد توسعه اقتصادی و اجتماعی که در سال‌های اخیر در پیش گرفته‌اند را به نتیجه مطلوب برسانند.

اگر بخواهم پیش‌بینی کنم بر اساس تمایلات خود این کار را می‌کنم. شخصا تمایل دارم که خانم هریس در انتخابات به پیروزی برسد. خانم هریس نماینده عقلانیت بیشتری در آمریکاست

*ایران با کدام یک از کاندیدای انتخابات آمریکا کار راحت‌تری برای مذاکره خواهد داشت؟

تمایل برای مذاکره با ایران از سوی آمریکا وجود دارد. این ایران است که در این زمینه سیاست خود را پیش می‌برد و نگاه دیگری به مذاکره دارد. ایران به دلیل سابقه آمریکا هنوز به جمع بندی نرسیده که با این کشور مذاکره کند یا به طور کلی دور آن را خط بکشد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای زمینه‌ساز برای مذاکره چگونگی مواجهه با مشکلات متعدد جهان عرب است. اعراب به ایران چشم دوخته‌اند تا ببینند ایران در مقابل مشکلات آنها چه واکنشی خواهد داشت و آیا از حقوق آنها حمایت صورت می‌گیرد یا نه. اگر قرار است حمایتی وجود داشته باشد، آن حمایت باید در حد متعارف صورت بگیرد و نه بیشتر. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که در تعاملات دیپلماتیک باید تا جایی که امکان دارد، از نگاه افراطی حذر کرد. نگاه‌های افراطی از هر سمت که باشد فقط و فقط جلو رسیدن به تفاهم را سد می‌کند و مانع تفاهم بین کشورها می‌شود. با این وجود من فکر می‌کنم در نهایت شرایط به سمتی خواهد رفت که تنش‌ها کنترل شده و به تفاهم با هم نزدیک‌تر خواهند شد. تفاوتی نیز نمی‌کند که این مذاکره و تفاهم با جمهوری‌خواهان باشد یا دموکرات‌ها. مذاکرات ایران و دموکرات‌ها در گذشته در برجام به نتیجه رسید و به همین دلیل بخشی از راه بین دو گروه طی شده است.

*با توجه به سخنان شما احتمال مذاکره ایران و ترامپ وجود خواهد داشت؟

 ترامپ فردی قابل پیش‌بینی نیست و هر احتمالی درباره وی وجود دارد. حتی این احتمال وجود دارد که در صورتی که وی به پیروزی برسد ایران و آمریکا به سمت تنش بیشتر بروند. می‌توان شرایطی را در نظر گرفت که در آن منافع ایران در نظر گرفته شود و دو کشور از موضع برابر با هم مذاکره کنند. هرچند نمی‌توان منکر تاثیر تصمیم‌های غلط او در گذشته بود. تصمیم‌هایی که با تمام وجود در مقابل کشورمان قرار گرفت. او سابقه بسیار بدی در این زمینه دارد. این وضعیت درباره آمریکا و کره شمالی وجود داشت. ترامپ یک تاجر است و به دنبال این است که در شرایط مسالمت‌آمیز تجارت سودمندتری داشته باشد و به همین دلیل این احتمال وجود دارد که با ایران نیز مذاکره صورت بگیرد.