پاسخگو باشید

چرا که امروز معایب و مضرات فیلترینگ به حدی رسیده که حتی آنهایی‌که شاید در روزگاری و بنا به‌دلایلی قائل به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی بودند امروز از آن رأی برگشته و معتقدند که دیگر فیلترینگ پاسخگو نیست و باید رویه جاری تغییر کند و فیلترینگ برداشته شود. چه اینکه به قرائت عده‌ای نیز هم اکنون فیلترینگی وجود ندارد و به‌واسطه فیلترشکن‌‌های در دست مردم فیلترینگ کارکرد خود را از دست داده است. اما نکته مهم اینجا است که خطرات و مضرات این شرایط به مراتب بسیار بیشتر از زمانی است که شبکه‌های اجتماعی فیلتر نبود. چرا که در آن زمان جامعه برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی چون تلگرام، واتساپ و اینستاگرام و حتی ایکس (توئیتر سابق) نیازی به استفاده از فیلترشکن نداشت و همین امر باعث می‌شد که سمت این ابزار نروند و استفاده خود را از این شبکه‌ها به طور سالم و عادی داشته باشند. اما از وقتی‌که طی سال‌های گذشته فیلترینگ اتفاق افتاد شاهد رشد قارچ‌گونه فیلترشکن‌ها و فروش این ابزار بودیم که جدای از سود سرشار و میلیاردی آن که به اقتصاد کشور ضربه می‌زد، مشکلات امنیتی و اجتماعی متعدد نیز به بار می‌آورد. جالب اینکه برای نظارت بر عملکرد کاربران در فضای مجازی، فیلترشکن‌ها مخل موضوع هستند و این ابزار به کاربران اجازه می‌دهد بسیاری از سایت‌ها، برنامه‌ها و محتواهای نامناسب و بعضا غیراخلاقی نیز دست پیدا کنند که موجبات ایجاد مشکلات اجتماعی و بروز ناهنجاری‌ها در جامعه را فراهم می‌آورد. با این حال هنوز مشخص نیست با این همه مضرات فیلترینگ چرا هنوز عزم راسخی برای حل این مساله وجود ندارد. آنچه که واضح و مشخص است پشت پرده حمایت‌ها از فیلترینگ صرفا مقاصد سیاسی نهفته است و کمتر کسی است که واقعا دغدغه مسائل اجتماعی و امنیتی را داشته باشد به این دلیل که کسانی که چنین دغدغه‌ای دارند به آسانی حرف تحلیل‌گران امنیتی را درباب مضرات عمیق فیلترشکن‌ها می‌پذیرند. در واقع مخالفان می‌خواهند بدین وسیله تقابل و هماوردی خود را با دولت داشته باشند و به‌زعم خود اینگونه دولت را کنترل کنند. اما واقعیت امر بر آن است که اگر به طور تک به تک گوشی‌های این مخالفان مورد بررسی قرار گیرد مشخص می‌شود که هر یک از چند شبکه اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند. عده‌ای در تلگرام، عده‌ای اینستاگرام، عده‌‌ای واتساپ و دسته‌ای دیگر در ایکس و بخشی از اینها نیز در همه این شبکه‌ها. اما مساله اینجا است که دولت می‌تواند بسیار محکم‌تر به‌دنبال مرتفع کردن این مساله باشد و در قبال این وعده رئیس‌جمهور به مخالفان باج ندهد. آنها از وفاق ملی پزشکیان سوءاستفاده کرده و در راه عمل به مطالبات جامعه و شعارهای رئیس‌جمهور سنگ‌اندازی می‌کنند. لذا رئیس‌جمهور و دولت باید به پشتوانه مردم حامی پیش برود و این مساله را که بسیار زودتر از این مرتفع می‌شد حل و فصل کند تا نگاه جامعه نیز بسیار بیشتر به دولت و تحقق وعده‌های مثبت‌تر شود.

*صداقت و شفافیت با مردم

چهارشنبه گذشته که تجمع اقلیت محدود موافق فیلترینگ در مقابل مرکز ملی فضای مجازی با شعارهای مشخص و هدف مشخص برگزار شد این مساله مهم آشکار گردید که مخالفان در جهت منویات و اهداف خود تلاش می‌کنند و حتی آنقدر پیش می‌روند که می‌توانند عملا در مقابل دولت ایستاده و خواسته ناحق خود را مطرح و در بوق و کرنا کنند. در حالی‌که در طرف مقابل دولتی که از وعده‌های مهم و کلیدی‌اش رفع فیلترینگ بود در پاسخ به اینکه تکلیف فیلترینگ چه می‌شود با جملاتی کلی چون «در حال رسیدگی هستیم»، «موضوع در حال انجام انجام است» و «دولت پیگیری می‌کند» پاسخ می‌دهد. روزگذشته هم که در خصوص این مساله و امکان تجمع برای موافقان رفع فیلتر از سخنگوی دولت پرسشی مطرح شد بازهم به روال کلی‌گویی‌های قبل گفت: «این صدا شنیده است. مراحل انجام آن در حال اقدام است. دولت به اندازه همه کسانی می‌خواهند برای رفع فیلترینگ راهپیمایی کنند، پیگیر موضوع است و نیازی به راهپیمایی و به نوعی لشکرکشی‌های خیابانی نیست و ما پیگیر مطالبات مردم هستیم.» اما اینکه این پیگیری چگونه است و در چه مرحله‌ای است مشخص نیست. در حالی‌که این حق جامعه است که بداند اقدامات دولت در حوزه فیلترینگ در چه مرحله‌ای قرار دارد. از طرفی چطور تجمع غیرقانونی و بدون مجوز مخالفان رفع فیلترینگ اردوکشی خیابانی و راهپیمایی نبود، اما اینکه موافقان رفع فیلتر می‌خواهند موضع دولت را محکم‌تر و عزم دولت را راسخ‌تر کنند به اردوکشی خیابانی و راهپیمایی متهم می‌شوند؟ دولت اگر برای برگزاری تجمع موافقان رفع فیلتر مجوز نمی‌دهد مشکلی نیست لاقل این مقدار مردم را محرم بداند که در قبال جامعه پاسخگو باشد و شفاف بگوید که رفع فیلترینگ با چه موانعی مواجه است و طی گزارشی به مردم از اقدامات خود در این حوزه بگوید. احمد شیرزاد فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این خصوص به «آرمان ملی» می‌گوید: «البته همه چیز واضح است و نیازی به تجمع و تظاهرات نیست. در واقع من فکر می‌کنم بیش از ده‌ها میلیون نفر مایلند که بتوانند از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به طور صحیح استفاده کنند. هیچ‌کس هم اهل آزادی، بی‌بند و باری و دسترسی به سایت‌های غیراخلاقی نیست ولی مساله متاسفانه مسائل فرهنگی و سیاسی است که به بهانه سایت‌های غیراخلاقی همه چیز فیلتر می‌شود. ما از آقای دکتر پزشکیان هم انتظار داریم که واقعا بر مواضعی که در دوره انتخابات داشتند ایستادگی کنند.»

* موانع فیلترینگ

یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص مواجهه دولت با مساله فیلترینگ اظهار داشت: فشار سیاسی که از طرف چهره‌های مختلف و رسانه‌ها به دولت وارد و یادآورشد: آقای پزشکیان که شما تاکنون به تنها وعده‌ای که به مردم داده بودید عمل نکردید. آقای پزشکان هم اخیرا دوبار صراحتا اعلام کرد بر سر قول‌ها و وعده‌هایمان هستیم تصورم این است که آقای رئیس‌جمهور به‌دنبال اقناع شورای‌عالی فضای مجازی است. محمد مهاجری به «آرمان ملی» گفـت: گرچه به‌نظر من هیچ نیازی هم به اقناع آن شورا ندارد و اختیار رئیس‌جمهور است و می‌تواند به وزیر ارتباطات دستور دهد که این کار را انجام دهد. حتی به‌نظر من نیازی هم به دستور رئیس‌جمهور نیست و وزیر ارتباطاتی که خودش هم قول داده بود که قبل از انتخابات چنین کاری خواهد کرد باید همان لحظه که از مجلس رای اعتماد گرفت در مسیر رفتن از مجلس به دفتر کارش در وزارت ارتباطات این دستور را صادر می‌کرد. وی افزود: سخنان سخنگوی دولت و حرف‌هایی که خود آقای پزشکیان در مقابل خبرنگاران گفتند تصور می‌کنم که دنبال این هستند این اقدام انجام شود و حالا چیزهایی هم پشت‌پرده وجود دارد که ما اطلاع نداریم و قصد دارند که این کار با رضایت و توافق افراد دیگری که ممکن است احیانا در این موضوع ذی‌مدخل باشند صورت بگیرد. وی در خصوص لزوم برخورد شفاف با مردم و گزارش از اقدامات دولت به مردم بیان کرد: به نظرم وزیر ارتباطات، سخنگوی دولت، شخص رئیس‌جمهور فشارهایی که وجود دارد را برای مردم بگویند و توضیح بدهند که چه فرد یا افرادی مخالفند و حرف‌ها و استدلال‌های مخالفان چیست و موانع کار کجاست. اگر این مسائل را بگویند به نفع آقای پزشکیان و دولت است زیرا مطالبات مردم منطقی‌تر می‌شود و در بستر منطقی‌تری هم مطالبات مردم پیگیر خواهد شد.