مردم تماشاگر انتخاب شهردار!

 اخیرا وزیر کشور گفت که قصد دارد با کمک مجلس شهرداران توسط مردم انتخاب شوند. اسکندر مؤمنی در آئین تکریم و معارفه استاندار خوزستان با بیان اینکه مبنا است که با کمک نمایندگان، تثبیت مدیریت شهرداری افزایش یابد گفته است: الان می‌بینیم که شهردارانی را که شورای شهر انتخاب می‌کنند بلافاصله جابه‌جایش می‌کنند و ما شرایطی را داریم که در شهرهایی طی چهار سال، چهار شهردار تغییر داده حال سرپرست‌ها... بماند. این درحالی است که کمترین زمانی را که متخصصان برای تثبیت مدیریت کسی که بتواند شهر را اداره کند، میانگین چهار سال تعیین کردند، بنا داریم با کمک نمایندگان مجلس، شهرداران به طور مستقیم توسط مردم انتخاب شوند و یا اینکه جابه‌جا کردن بعد از تثبیت به سادگی نباشد تا شاهد نباشیم که شهرداران به سادگی جابه‌جا شوند؛ این در حالی است که خود اعضای شورای شهر او را انتخاب کرده‌اند، این با هیچ علم و اصول مدیریتی هماهنگ نیست چراکه ثبات در کار یکی از زمینه‌های پیشرفت است.

*شورای شهر می‌پذیرد؟

مشخص بود این پیشنهاد با موافقت شورای شهرها مواجه نخواهد شد چرا که آنها این امر را اختیار خود می‌دانند که بعضا از پس آن به اهدافی می‌رسند. از سوی دیگر اهرم فشاری برای شورای شهر است که بتواند شهردار را وادار به اجرای مصوبات کند. روز گدشته رییس شورای شهر تهران گفت: درباره انتخاب شهردار توسط مردم مجلس شورای اسلامی باید تصمیم بگیرد البته تاکنون دوبار در مجلس مطرح شده اما رای نیاورده است. مهدی چمران افزود: اگر مجلس این موضوع را تصویب کند اتفاق می‌افتد چون در این خصوص مرجع تصمیم‌گیری مجلس شورای اسلامی است. وی اظهار کرد: به لحاظ قانونی انتخاب شهردار فقط در قانون شوراها لحاظ شده و در قانون اساسی نیست. چمران با بیان اینکه بنده از جایگاه شورا دفاع کردم اما حالا بعدش را خدا می‌داند، ادامه داد: قانونگذار در این خصوص می‌تواند تصمیم بگیرد. چمران در سال ۹۹ هم گفته بود: در گذشته تعدادی از نمایندگان مجلس طرحی را مطرح کردند و 70 نفر از نمایندگان آن را امضاء کرده بودند که شهرداران مستقیماً به رأی مردم انتخاب شوند ولی در شرایط فعلی و نوع انتخابات در کشور نمی‌توان انتخاب شهرداران را مستقیماً به مردم سپرد و در این خصوص هر که چهره شناخته‌تری باشد احتمال اینکه رأی بیاورد هست و ممکن است آن فرد تخصص لازم برای اداره یک شهر را نداشته باشد. وی افزود: به عنوان مثال شهر تهران دارای مشکلات و پتانسیل‌های متفاوتی است که ممکن است یک سلبریتی و یا یک ورزشکار نتواند آن مشکلات را رفع و یا از آن پتانسیل‌ها استفاده کند. بنابر این ممکن بود کسی رأی بیاورد که تخصصی در اداره شهر ندارد. بنابر این نمی‌توان یک شهر را به یک چهره شناخته شده سپرد. نکته قابل تامل به این بحش از اظهارات چمران در آن سال باز می‌گردد که چگونه مجلس را منصرف کرد: درباره این طرح با یک حرکت دسته‌جمعی شورایی توانستیم نمایندگان را قانع کنیم و بیش از 60 نفر از نمایندگانی که آن طرح را امضاء کرده بودند امضاء خود را پس گرفتند چرا که از این طرح توجیه شدند و حتی توانستیم مناظره‌ای نیز در تلویزیون در خصوص این طرح برگزار کنیم که منجر به پس گرفتن امضای نمایندگان پای این طرح شد.

*فارس حامی رای مردم

رسانه‌های همسو با دلواپسان این بار همراه مردم هستند چنانکه فارس نوشت: مزایای انتخاب شهردار توسط مردم عبارتند از 1- افزایش مشارکت مردمی: این روش باعث افزایش مشارکت شهروندان در فرآیندهای دموکراتیک شده و احساس مسئولیت و تعلق به جامعه را تقویت می‌کند. 2- شفافیت و پاسخگویی: شهردارانی که توسط مردم انتخاب می‌شوند، بیشتر به نیازها و خواسته‌های شهروندان پاسخ می‌دهند و شفافیت بیشتری در عملکرد خود دارند. 3- تقویت دموکراسی محلی: انتخاب شهردار توسط مردم به تقویت دموکراسی در سطح محلی کمک کرده و باعث می‌شود تصمیم‌گیری‌ها بیشتر بر اساس نیازها و خواسته‌های مردم باشد.

*تلاش دو رئیس‌جمهور

سیدمحمد خاتمی در سال ۸۴ پیشنهاد کرد که انتخاب شهرداران شهرهای بزرگ نیز مانند شوراهای شهر و روستا توسط مردم انجام شود و گفت: «معقول نیست که شهرهای با جمعیت یک میلیون به بالا دارای شهردارانی انتخابی باشند؟ اگر احساس می‌کنید مفید است، می‌توان تا پایان این دولت این امر را با هماهنگی شما عملی کرد.» در زمان ریاست جمهوری روحانی هم بحث انتخاب شهردار توسط مردم‌ به‌طور جدی مطرح شد. در لایحه دولت شورای شهر از پروسه انتخاب مردم حذف می‌شد. انتخاب شهردار توسط دولت تا اواسط دهه هفتاد مرسوم بود و شهردار تهران با امضای رئیس‌جمهور و شهردار استان‌ها با امضای استاندار کار خود را آغاز می‌کردند. اما روش انتخاب شهردار با انتخاب مردم هنوز مشخص نیست.