واکنش ها به تجمع موافقان فیلترینگ

 اما به واقع از آنجایی‌که به قرائت بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران در مسائل اجتماعی امروزه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به بخشی از سبد کالای مصرفی روزانه مردم تبدیل شده است، دولت و مسئولان امر نیز نمی‌توانند با بی‌تفاوتی از کنار این مساله عبور کنند. از همین‌رو است که مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور رفع فیلترینگ را جزو مهم‌ترین وعده‌ها و شعارهایش قرار داد و چه در زمان انتخابات و چه پس از آن در دولت چهاردهم بر لزوم حل و فصل این مساله بر پایه نوعی وفاق ملی با سایر دستگاه‌های مسئول تاکید کرد. اما واقعیت این است که اگر به هر لحاظ به این مساله بنگریم خواهیم دید که رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی به مراتب و بارها از مسدودیت و فیلترینگ این شبکه‌ها مزایای بیشتری و بهتری دارد. حداقل اینکه به لحاظ اقتصادی سرمایه سرشار و هنگفتی که خرج خرید و فروش فیلترشکن‌ها می‌شود دیگر صرف امورات مهم‌تری خواهد شد و جدای از آن از تهدیدات اجتماعی و امنیتی آن نیز جلوگیری خواهد کرد. از طرفی بخشی از جامعه از طریق فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی امرار معاش کرده و اشتغال دارند و به عبارتی معیشت‌شان از این طریق است. لذا اینکه به جهت برخی مسائل که چندان توجیهی هم ندارد شبکه‌های اجتماعی فیلتر بماند کسب و کار میلیون‌ها نفر دچار مشکل شده و فرو می‌پاشد. این در حالی است که در میان خود جمعیت موافق فیلترینگ نیز یک پارادوکس یا تناقضی وجود دارد و آن اینکه بسیاری از آنهایی‌که امروز در حمایت از فیلترینگ دلایل واهی می‌آورند و گریبان چاک می‌کنند در همین شبکه‌های اجتماعی حاضر هستند و از آن استفاده می‌کنند؛ اما از آنجایی‌که همواره دنبال یک دستاویزی برای تقابل با مردم و جامعه هستند در یک نقض غرض آشکار با رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی مخالفت می‌کنند. در این میان پرسش از آنهایی‌که با این مطالبه ملی مخالفت می‌کنند این است که اگر مخالف شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های خارجی هستید چرا صفحات فعال خود در این شبکه‌ها اعم از ایکس، تلگرام و اینستاگرام را نمی‌بندید یا چرا از پلتفرم‌های داخلی مثل بله، سروش یا ایتا استفاده نمی‌کنید؟ پرواضح است که خود این افراد نیز از میزان کاربران بالا و استفاده بهتر از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی آگاهند و می‌دانند به حدی که مطالب‌شان در این شبکه‌ها به اصطلاح وایرال می‌شود یک دهم آن هم در پلتفرم‌های داخلی مورد بازدید قرار نمی‌گیرد. با این حال علت مخالفت آنها محل سوال است. چرا که نمی‌شود هم از شبکه‌های فیلتر شده استفاده کرد و هم مخالف رفع فیلتر از آنها بود. پس می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که این افراد و جریانات در مخالفت با رفع فیلترینگ منافعی دارند که با وجود همه ادله و استدلال‌ها بازهم بر مواضع خود اصرار می‌ورزند.

*تجمع مخالفان رفع فیلتر

چهارشنبه بود که در میانه خبرهای مختلف در رسانه‌ها خبری درصدر اخبار قرار گرفت که واکنش‌های بسیاری را هم به‌دنبال داشت. خبر تجمع محدود حامیان فیلترینگ مقابل مرکز ملی فضای مجازی در اعتراض به رفع فیلترینگ از سوی دولت. معترضانی که با یک نگاه اجمالی و کلی می‌شد فهمید از کدام دسته و گروه هستند و اساسا به‌دنبال چه هستند. مخصوصا جایی‌که مشخص شد لیدر تجمع‌کنندگان حسین‌ ا...کرم است استاد دانشگاهی که در دهه هفتاد و هشتاد، بروز و ظهور میدانی و ید طولانی در تجمعات اعتراضی با خاستگاه مذهبی و سیاسی داشت. اما آنها نیامده بودند که مخالفت خود را با رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی اعلام کنند؛ بلکه آمده بودند تا در مقابل دولت و تصمیمش در خصوص این مساله بایستند و به نوعی به دولت هشدار دهند. نگاهی به شعارهایی روی بنر‌های در دست‌شان نوشته شده بود نشان می‌داد که موضع‌شان چیست. شعارهایی همچون «وزیر ارتباطات حیا کن/ طرح رفع فیلتر رو رها کن»، «واتساپ، تلگرام، اینستا رانت و فساد و فحشا»، «ای وزیر اقتصاد! حیا کن طرح حذف فیلتر رو رها کن»، «صیانت مجازی اجرا باید گردد» و «در هیچ کشوری مانند ایران به سکوهای دشمن این‌قدر آزادی عمل نمی‌دهند» که تا بر اساس آن تلاش کردند به زعم خود به مسئولان فشار بیاورند تا مساله رفع فیلترینگ از شبکه‌های اجتماعی را از دستور کار خارج کنند. البته به نظر می‌رسد این جمعیت قلیل بیشتر به‌دنبال نشان دادن خود و دیده‌شدن بوده و هستند که در میان میلیون‌ها نفر مردمی که موافق رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی هستند آنها نیز به خاطر خالی نبودن عریضه بخواهند خودی نشان دهند. چه اینکه اینها در یک شمارش بزرگ از خیل موافقان و مخالفان فیلترینگ اصلا به چشم نیامده و دیده نمی‌شوند. کما اینکه به گفته یکی از حاضران در این تجمع او از همین شبکه‌ها استفاده می‌کند و اصلا به‌دلیل مخالفت با رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی در این تجمع حاضر نشده بلکه این حضور وی دلایل دیگری داشته است. اتفاقا اگر این جماعت با شبکه‌های اجتماعی، فضای مجازی و به طور کل اینترنت مخالفند و معتقدند همه چیز باید جمع شود مسئولان امر بهتر است این افراد را شناسایی کرده و اینترنت آنها را به طور کامل قطع کند تا این شبکه‌ها اسباب مزاحمت و ناراحتی آنها را فراهم نکند و سایرین از آن بهره ببرند. گرچه به نظر می‌رسد که این تحرکات و تجمعات هدایت شده و با برنامه‌ریزی است و این تعداد پلاکارد و بنر به‌صورت خودجوش در دست مردم عادی بالا نمی‌رود.

* واکنش‌ها به تجمع

اینکه تجمع موافقان فیلترینگ مقابل فضای مجازی قانونی بوده یا نبوده و مجوز داشته یا خیر که به احتمال زیاد نداشته در جای خود، اما پرسش از وزارت کشور این است که آیا اگر مخالفان فیلترینگ هم بخواهند چنین تجمعی را در مقابل مرکز ملی فضای مجازی یا هر جای دیگری برگزار کنند، آزاد هستند یا باید برای این کار از وزارت کشور مجوز بگیرند؟ یا اگر خواستند مجوز بگیرند اساسا وزارت کشور مجوز چنین کاری می‌دهد؟ اگر قرار بر اقدام قانونی باشد باید قانون برای همه یکسان باشد و با آنها که به قانون احترام نمی‌گذارند نیز برخورد قانونی صورت گیرد. مگر اینکه ماجرا از قرار دیگری باشد. چنانکه این مساله با واکنش‌های مختلفی نیز مواجه شده و چهره‌های سیاسی نیز نسبت به آن موضع‌گیری کرده‌اند در همین راستا آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «امروز موافقان فیلترینگ در کمال آرامش تجمع اعتراضی برگزار کردند و هر چه خواستند گفتند و شعار دادند. آیا چنین امکانی برای مخالفان فیلترینگ هم وجود دارد؟» سخنگوی جبهه اصلاحات و دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب نیز طی نامه‌ای خطاب به وزیر کشور درخواست کرد تا مجوز برای تجمع مخالفان فیلترینگ صادر شود. در نامه جواد امام آمده است:‌ «جناب آقای مومنی؛ وزیر محترم کشور فراخوان مخالفان رفع فیلترینگ در کانال‌های تلگرامی و سایر اپلیکیشن‌های فضای مجازی! به احقاق حق آن‌ها و تجمع در مقابل سازمان فناوری اطلاعات ایران منجر شد. به اطلاع می‌رساند مطابق اصل ۲۷ قانون اساسی، حزب مجمع ایثارگران بنا دارد در هفته آتی در مکان مذکور تجمعی برگزار کند و در راستای حمایت از وعده‌های رئیس‌جمهور و مطالبات اکثریت جامعه، رفع فیلترینگ را خواستار شود». البته این پایان کار نبود و یک چهره نزدیک به محمدباقر قالیباف، نیز با انتشار تصویری از اعتراض موافقان فیلترینگ به این موضوع پرداخت. جلیل محبی با انتشار تصویری از اعتراض موافقان فیلترینگ، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «رانت رو نوشتند که کسی نگه رانت همان فروش فیلترشکنه». حال باید دید در چنین شرایطی آیا وزارت کشور با درخواست‌ها برای تجمع مخالفان فیلترینگ موافقت می‌کند؟ این در شرایطی است که اخیرا الیاس حضرتی، رئیس اطلاع‌رسانی دولت گفت: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور پس از بازگشت از سفر وارد مسیر قانونی و اداری رفع مشکل فیلترینگ خواهد شد».