یازدهمین سفر بی‌نتیجه بلینکن به خاورمیانه

او دنبال اهدافی است که بین تندروهای درون رژیم صهیونیستی برای خود افتخار کسب کند و برای همین است که نمی‌خواهد از درگیری‌ها بکاهد. برخلاف تقاضاهای مکرر آمریکا و یازدهمین سفر وزیرخارجه آمریکا، نتانیاهو زیر بار تقاضاهای آمریکا برای توقف جنگ نخواهد رفت و جنگ را ادامه خواهد داد. نگرانی همه کشورهای منطقه این است که تنش در منطقه افزایش داشته باشد. اگر رژیم صهیونیستی تحرک خاصی داشته باشد، پاسخ شدید ایران را در پی خواهد داشت و می‌تواند منطقه را وارد یک مرحله سرنوشت‌ساز بکند. درگیری احتمالی می‌تواند به شکل تصاعدی نوعی اجبار را برای ایران به وجود بیاورد تا به رغم خواسته و میلش دست به اقدام متقابل و عمیق بزند. در هر شرایطی درگیری پینگ‌پنگی می‌تواند دامنه‌دار و خطرناک باشد و دو طرف درگیر را وارد مراحل سخت‌تری بکند. به همین دلیل ایران ابتکار عمل را به دست گرفته و با افزایش تحرک دیپلماتیک که آقای عراقچی در کشورهای منطقه به کار برده و هنوز هم ادامه دارد، سعی در کنترل شرایط دارد. ما با مجموعه کشورهای عربی روابط چندان صمیمانه‌ای نداشتیم که مثلا آنها را ترغیب کند تا با رایزنی از سطح تنش‌ها کم کنند. در اوضاع پر تنش فعلی، یکی از رسانه‌های اسرائیلی مدعی شده که ایران در هدف قرار دادن خانه‌ نتانیاهو نقش داشته است. اگر این ادعا با واکنش مناسب روبه‌رو نشود، می‌تواند به نفع نتانیاهو باشد تا از آن به عنوان سند استفاده کرده و دست به اقدام بزند. این درحالی است که ایران بارها اعلام کرده که کار ما نبوده و نماینده ایران در سازمان ملل نیز بر این نکته تاکید داشته و حزب‌ا... هم مسئولیت آن را برعهده گرفته است. ولی انتشار این سند ممکن است افکار عمومی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد و از نظر زمانی کاملا به نفع نتانیاهو بوده است. بلینکن برخلاف انتظار بایدن، از سفر به اسرائیل جواب خوبی نگرفته است. اگر جواب رضایتمندی گرفته بود دیگر به عربستان نمی‌رفت. هرچند برخی خبرگزاری‌ها هدف این سفر را بهبود بخشیدن به روابط عربستان و اسرائیل تلقی کرده‌اند. این درحالی است که مقامات عربستان در چنین شرایطی تن به برقراری رابطه نمی‌دهند. در نشست بن سلمان و بلینکن، پرچم آمریکا را بالای سر بلینکن نگذاشته بودند و فقط پرچم عربستان سعودی بود. این اقدام از جهت دیپلماتیک خیلی معنادار است که نشان دهنده نارضایتی عربستان از سفر بلینکن است. عربستان به خاطر حفظ پرستیژ خود در دنیای عرب بی‌اعتنایی دیپلماتیک به بلینکن کرده است که کمتر مورد توجه قرار گرفت. عربستان جرات نمی‌کند که روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی کند. سفر بلینکن به عربستان که جزو برنامه‌اش نبود با هدف کمک گرفتن از عربستان بوده تا بلکه با شورای همکاری خلیج فارس ایران را متقاعد کند تا در برابر تحرک احتمالی کاری نکند. احتمال تحرک نظامی رژیم صهیونیستی کم‌کم موجب نگرانی در منطقه شده است ولی چگونگی آن مشخص نیست. به هر صورت منطقه لحظه‌های سختی را می‌گذراند.

*علی بیگدلی

تحلیلگر مسائل بین‌الملل