روز داغ دانشگاه

 حداقل امر این بوده که در حضور رئیس‌جمهور دانشجو یا دانشجویانی در مخالفت با رویکردهای رئیس‌جمهور یا دولت پشت تریبون می‌ایستاده و به نطق و اظهارنظر می‌پرداخته‌اند. البته شاید بتوان تجلی بیشترین مواجهه دولت و دانشگاه را در  شانزدهم آذرماه یعنی روز دانشجو دانست که در آن روز اغلب مقامات و چهره‌های سیاسی برای سخنرانی و مراسم روز دانشجو به دانشگاه‌ها می‌روند. اما طی سال‌های مختلف نیز شاهد این امر بوده‌ایم که روسای جمهور مختلف در آغاز سال تحصیلی حدودا اواسط مهرماه به دانشگاه تهران رفته و برای دانشجویان صحبت کرده‌اند. هر چند که بوده‌اند دانشجویانی که در این مراسم نیز در حضور رئیس‌جمهور از مسائل آموزشی گرفته تا سیاسی و اجتماعی و عملکردهای دولت به اظهارنظر پرداخته‌اند. با این حال آنچه مشخص است و بسیاری نیز بدان اذعان دارند اینکه در مواجهه دولت‌ها با دانشگاه؛ دولت اصلاحات سیدمحمد خاتمی را می‌توان همراه‌ترین دولت قلمداد کرد. دوره‌ای که به قرائت بسیاری جنبش دانشجویی توانست آنطور که باید رشد و نمو پیدا کند و در اصطلاح خودی نشان دهد. چرا که رویکرد دولت اصلاحات در مواجهه با دانشگاه و دانشجو صرفا گفت‌وگو بود. رویکردی که تا حدی در دولت حسن روحانی نیز رگه‌هایی از آن را مشاهده کردیم. با این حال در برخی دولت‌ها نیز رخوت سردی و بی‌روحی  بر دانشگاه‌ها حاکم بود که دولت‌های احمدی‌نژاد و رئیسی را می‌توان از جمله این دولت‌ها در نظر گرفت.  چنانکه در برخی از این دولت‌ها شاهد ستاره‌دارشدن برخی دانشجویان و برکناری، اخراج و بازنشسته شدن برخی اساتید مجرب دانشگاه‌ها نیز بودیم. اما روی کارآمدن مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور و نگاه تعاملی وی با دانشگاه باعث شد تا جامعه دانشگاهی نیز به رئیس‌جمهور و دولت جدیدش روی خوش نشان دهند. چه اینکه با دستور رئیس‌جمهور به دکتر سیمایی صراف؛ وزیر علوم  و دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت در خصوص تسهیل شرایط برای بازگشت دانشجویان و اساتید اخراجی و بازنشسته شده این تعامل بسیار بهتر و بیشتر هم شد.  در همین راستا اولین حضور مسعود پزشکیان در قامت رئیس‌جمهور در دانشگاه نیز چندان بی‌حاشیه نبود، اما با رویکرد تعاملی و وفاقی مسعود پزشکیان مراسم آغاز سال تحصیلی نیز به‌خوبی به پایان رسید.

* از درخواست تا اعتراض

صبح روز گذشته بود که رئیس‌جمهور پزشکیان در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها مهمان اهالی دانشگاه تهران بود و البته سخنرانی وی که با حواشی در ادامه روبه‌رو گردید. البته همانطور که گفته شد این حواشی در دولت‌های قبلی نیز مثل حضور سیدخاتمی در سال 83 ، حسن روحانی در سال 98 و محمود احمدی‌نژاد در سال‌های حضور وجود داشت. در همین راستا ابتدا وزرای علوم و بهداشت و سپس برخی اساتید دانشگاه به سخنرانی پرداخته و برخی نکات را مطرح کردند. اما چالش زمانی آغاز شد که رئیس‌جمهور پشت تریبون قرار گرفت و خواست سخنرانی کند. زمانی‌که پزشکیان مشغول صحبت شد تعدادی از دانشجویان درخلال صحبت‌های رئیس‌جمهور مشغول به صحبت و اعتراض شدند که رئیس‌جمهور در واکنش به این اقدامات دانشجویان بیان کرد: «دانشجو که شلوغ نمی‌کند، بگذارید من حرفم را بزنم تا ببینیم در ادامه چه می‌شود. اگر می‌خواهید جلسه را به‌هم بزنید من کلا بروم.» در ادامه نیز رئیس‌جمهور خواستار آن شد که یک نفر از  دانشجویان به عنوان نماینده تشکل‌ها در پشت تریبون قرار بگیرد و صحبت کند که نماینده بسیج دانشجویی دانشگاه تهران با قرارگرفتن پشت تریبون خطاب به رئیس‌جمهور ضمن اعتراض به اینکه همه روسای جمهور فقط به دانشگاه می‌آیند صحبت کنند و زمانی به دانشجویان برای صحبت نمی‌دهند 2 درخواست نیز از پزشکیان مطرح کرد. نخست اینکه  همزمان با برگزاری این مراسم دانشجوبان در محوطه دانشگاه تریبون آزاد برگزار کرده‌اند و رئیس‌جمهور لطفا به میان آنها برود و چند کلمه صحبت کند. درخواست دوم نیز این بود که رئیس‌جمهور در روز 16 آذر نیز به دانشگاه تهران بیاید. پس از صحبت‌های دانشجوی معترض پزشکیان در جایگاه قرار گرفت تا سخنرانی کند، اما گویا این پایان کار نبود و پس از دانشجوی معترض پزشکیان با یکی از کارمندان معترض دانشگاه مواجه شد که با صدای بلند اعتراض خود را مطرح می‌کرد. اما پزشکیان باز هم با رویکرد گفت‌و‌گو محور خطاب به کارمند معترض گفت: «لطفا بنشینید و بگذارید من حرفم را بزنم و خواهشا جلسه را بهم نریزید، در این جلسه که قرار نبود شما صحبت بکنید، وقتی شما نمی‌توانید نظم را رعایت کنید، یعنی ما هنوز به این فهم آگاهی نرسیدیم که در چارچوب یک برنامه مراعات کنیم. اگر می‌خواهید جلسه را بهم بزنید، من بروم و شما بیایید صحبت کنید، حتما جلسه بگذارید تا برای کارمندان هم صحبت کنیم.» پس از این صحبت‌های رئیس‌جمهور با مساعدت مسئولان برگزاری مراسم این مساله نیز حل و فصل شد تا رئیس‌جمهور به ادامه صحبت‌هایش بپردازد.

* وفاق ملی

حواشی رخ داده در مراسم آغاز سال تحصیلی در دانشگاه تهران و  نوع مواجهه رئیس‌جمهور با این حواشی نشان داد که وفاق ملی نه تنها شعار بلکه باور مسعود پزشکیان است. شاید اگر این اتفاقات در دوره هر رئیس‌جمهور دیگری رخ می‌‌داد برخوردهای دیگری صورت می‌گرفت، اما پزشکیان با رویکرد پدرانه مبتنی بر وفاق ملی با معترضان و دانشجویان برخورد کرد. چنانکه با اشاره به موضوع وفاق در جامعه بیان داشت: «اینکه بنده بر روی وفاق اصرار دارم، به‌دلیل آن است که مبنای فکری بنده و باورم است و آن از قرآن است و شخصا اینگونه رشد کرده‌ام.» پزشکیان با نوع برخورد خود نشان داد که باید در هر موضوعی ابتدا نشست و گفت‌وگو کرد و حرف همه را شنید. البته حرفی که به گفته رئیس‌جمهور باید مبنای علمی داشته باشد. به‌نظر می‌رسد این نوع برخورد رئیس‌جمهور در مواجهه با دانشگاهیان اهالی دانشگاه حتی مخالفان و منتقدان را نیز به رفتار پزشکیان علاقه‌مند کند چرا که به راحتی این شرایط فراهم می‌شود که در حضور رئیس‌جمهور کشور بتوانند صحبت‌ها و درخواست‌های خود ر ا بدون لکنت زبان و در آزادی کامل بیان کنند و رئیس‌جمهور نیز گوش شنوای آنها باشد. لذا رفته‌رفته معنای این گزاره که « فرق می‌کند چه کسی رئیس‌جمهور باشد» بیش از پیش مشخص می‌شود.