مواضع شرقی و حوادث منطقه

مشخص نیست آینده در منطقه به کدام سمت خواهد رفت. هر دو طرف درگیر در جنگ در منطقه از موضع قدرت با طرف دیگر برخورد می‌کنند و بر مواضع خود تاکید دارند از این رو نمی توان در شرایط کنونی آینده روشنی را برای منطقه متصور شد مگر اینکه کشورهای جهان و منطقه تصمیم بگیرند که تنش را کاهش دهند و در نهایت طرفین نیز به آتش‌بس تن دهند. در این میان مواضع دو قدرت بزرگ در شرق عالم یعنی چین و روسیه برای برخی مهم است و اینکه چرا این دو قدرت خصوصا چینی‌ها در منازعات منطقه نقش بازی نمی‌کنند . نگارنده معتقد است دولت سوپر راستگرای اسرائیل در شرایط کنونی گوشی برای شنیدن ندارد حتی نسبت به مواضع سرور خود آمریکا در مورد حوادث منطقه توجهی ندارد. آن هم حامی‌ای که کمک‌های میلیارد دلاری و تسلیحاتی به اسرائیل می کند اما به رغم این کمک‌های نمی تواند حریف نتانیاهو شود. در اینجا چین و روسیه نیز نمی توانند نقشی بازی کنند. چین بیانیه‌ای که در این ارتباط داده است و از مواضع فلسطین و حمایت از طرح اعراب حمایت کرده که احتمالا به مذاق نتانیاهو خوش نیامده است. روسیه نیز در طول سال های گذشته روابط خود را با اسرائیل تقلیل داده است چرا که اسرائیل عملا در جبهه اوکراین علیه روسیه قرار گرفته است و حتی کمک‌های زیادی به اوکراین کرده است. در گذشته بین پوتین و نتانیاهو روابط بسیار صمیمی‌ای برقرار بود اما چند سالی است که نخست وزیر اسرائیل عملا به روسیه سفر نکرده است و پوتین هم علاقه‌ای به سفر نداشته است بر خلاف گذشته که هر از گاهی این دو همدیگر را ملاقات می کردند. این موارد نشان می‌دهد روابط بین روسیه و اسرائیل خوب نیست و در چنین حالتی وقتی اسرائیل می‌بیند که این کشورهای یعنی چین و روسیه حامی او در برابر حوادث منطقه نیستند طبیعتا چین و روسیه هم نمی‌توانند نقشی موثر در منطقه ایفا کنند. ضمن اینکه اکنون جنگی مهم در منطقه ما راه افتاده که از منظر اقتصادی به ضرر چینی‌هاست و چینی‌ها سرمایه گذاری‌های زیادی در منطقه انجام داده‌اند و پکن نگران است که جنگ گسترده شود و به منابع نفتی منطقه نیز آسیب وارد شود و نفت به چین نرسد اما روسیه از این درگیری ها بدش نمی‌آید تا تمرکز غرب روی اوکراین نباشد. قبل از درگیری‌ها در لبنان هر روز خبرهایی از پیشروی روس ها شنیده می‌شد و روس‌ها در شرق اوکراین پیشروی می‌کردند. همچنین اوکرین هم پیشرویی‌هایی در روسیه داشت اما اکنون چند هفته است که هیچ خبری از جنگ اوکراین به رغم پیشروی روس ها در اوکراین منتشر نمی‌شود و این مورد به نفع روسیه است لذا روس‌ها از شرایط کنونی نفع می‌برند.

*عبدالرضا فرجی‌راد

 استاد ژئوپلیتیک