بازیگران پشت صحنه مدیریت بازار نفت

 این درگیری‌ها به‌ویژه  با شهادت  شخصیت‌های برجسته‌ای مانند اسماعیل هنیه و حسن نصرالله، توسط اسرائیل و پاسخ موشکی ایران، باعث افزایش نگرانی‌ها درباره امنیت انرژی در منطقه می‌شود، منطقه‌ای که یکی از مهم‌ترین مناطق تولید  نفت جهان تلقی می شود. تنش‌های سیاسی در جنگ همیشه به عنوان یکی از عوامل مهم در نوسانات قیمت نفت بوده و هست،  با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از نفت جهان از این منطقه تامین می‌شود، هر گونه بی‌ثباتی در کشورهای تولیدکننده‌ها می‌تواند بازار نفت را دچار چالش کند. در این مورد، درگیری‌های اخیر میان اسرائیل و گروه‌های مقاومت فلسطینی و لبنانی و واکنش‌های ایران به این امر، باعث شده است که بازارهای جهانی نفت تحت تأثیر قرار گیرند. بسیاری  بر این باورند که تشدید حملات فی‌مابین اسرائیل و ایران، تهدیدی جدی برای جریان آزاد انرژی در منطقه به‌ویژه در خلیج فارس محسوب می شود. افزایش قیمت نفت بعد از هر حمله جدی اسرائیل یا ایران یا افزایش درگیری ها در لبنان و یا غزه به ویژه در روزهای گذشته باعث افزایش شدید قیمت نفت شد که البته بعد از گذشت چند روز به دلایل مختلف روند کاهشی پیدا کرد.

پشتوانه مدیریت قیمت نفت

بر اساس این گزارش؛ با وجود این‌که تنش‌ها  باعث افزایش قیمت نفت در جهان می‌شود، بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که قدرت‌های جهانی و برخی از کشورهای منطقه در تلاش هستند تا این افزایش قیمت کنترل شود و به مرحله بحرانی نرسد. از جمله بازیگران کلیدی که در مدیریت و کنترل قیمت نفت نقش دارند، می‌توان به امارات متحده عربی و عربستان سعودی اشاره کرد. عربستان و امارات به عنوان اعضای کلیدی سازمان صادرکننده نفت (اوپک)، توجه قابل توجهی در مدیریت تولید و عرضه نفت دارند. این دو کشور با تنظیم میزان تولید نفت و همکاری نزدیک با سایر اعضای اوپک و متحدان آن مانند روسیه، سعی می‌کنند تا قیمت نفت را در محدوده‌ای قرار دهند که هم به نفع اقتصاد جهانی باشد و هم فشار بیش از حد به بازارهای انرژی وارد نشود. به‌ویژه در شرایطی که رشد اقتصادی جهان دائمی است، در تلاش هستند تا این افزایش قیمت نفت باعث وارد شدن شوک به اقتصاد نشود.البته این امر که پیش از شروع درگیری های اسرائیل و غزه و لبنان، روابط اسرائیل با برخی از کشورهای عرب در حال توسعه بود و آمریکا نیز از این رویکرد خوشحال بود در تصمیم گیری‌های کشورهایی چون عربستان برای کاهش صدمات ناشی از تنش ها بر بازار نفت بی تاثیر نیست.

نقش آمریکا در کنترل قیمت نفت در بازار پرالتهاب

علاوه بر این؛ ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان نفت جهان  و متحد استراتژیک اسرائیل، نقش مهمی در مدیریت بحران های ناشی از افزایش قیمت نفت دارد. دولت آمریکا  تلاش می‌کند تا با استفاده از دیپلماسی و روابط بین‌المللی خود، از تشدید تنش ها و تسری آن به بازارهای اقتصادی که منافع او در آن می‌باشد، جلوگیری کند. باید توجه داشت که افزایش قیمت نفت می‌تواند به اقتصاد مصرف‌کننده نفت آسیب برساند و تورم جهانی را افزایش دهد. به همین دلیل آمریکا با ایجاد فشارهای دیپلماتیک در منطقه، سعی در کاهش تنش‌ها دارد و در عین حال با افزایش تولید داخلی نفت شیل، می‌کوشد تا از وابستگی به نفت منطقه جلوگیری کند.

پیش‌بینی قیمت نفت همزمان با گسترش تنش‌ها

هر چند در حال حاضر قیمت نفت به‌دلایل مذکور تا حدی روند کاهشی طی کرده است، اما بسیاری از کارشناسان  بر این باورند که خارج شدن کنترل تنش‌ها و معادلات منطقه ناشی از درگیری های فی مابین اسرائیل و طرف های درگیر، ممکن است به یک بحران بزرگ در بازار نفت تبدیل شود. در عین حال، قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی مانند عربستان، امارات، و ایالات متحده آمریکا این وضعیت را کنترل می‌کنند و مانع از نوسانات می‌شوند تا در راستای افزایش حملات و ایجاد تنش‌ها از سوی اسرائیل به عنوان متحد استراتژیک خود، بازار نفت بیش از پیش دچار تنش و نوسان نشود، هرچند به گفته صاحبنظران، اگر تنش‌ها به‌ویژه در مناطق حیاتی تولید و انتقال نفت در خلیج فارس تشدید شود، امکان دارد که قیمت نفت به‌طور جدی افزایش یابد و این موضوع تأثیرگذار باشد.

نفت ۸۰ یا ۱۰۰ دلار؟

علی‌اصغر زرگر، کارشناس انرژی درباره تاثیر تنش‌های اخیر خاورمیانه بر قیمت و بازار نفت گفت: ممکن است نفت به ۸۰‌دلار برسد و در کل بین ۷۰ تا ۸۰‌دلار در نوسان خواهد بود. بنابراین درگیری‌های منطقه روی صادرات تاثیرگذار نبوده و علاوه‌بر اینکه همه سعی واردکنندگان نفت بر این است که جریان صادرات و قیمت نفت با ثبات باقی بماند، زیرا تنش در منطقه خاورمیانه بالاست اما باتوجه به دو عامل، تصور بر این است که بیش از ۲ تا ۴‌درصدی که قیمت نفت افزایش یافته و به ۷۵‌دلار رسیده بیشتر نشود. وی افزود: آمریکا باتوجه به شرایط داخلی و پیش‌رو بودن انتخابات هنوز روی جلوگیری از گسترش جنگ در خاورمیانه مصر است. هرچند سیاست خاص خود را دنبال می‌کند اما به نظر می‌رسد آمریکا و کشورهای غربی از ایجاد جنگ در خاورمیانه واهمه دارند و تلاش می‌کنند جنگ در خاورمیانه و خلیج فارس ادامه پیدا نکرده و گسترش نیابد، بنابراین شاید اگر این اصل سیاست آمریکا پابرجا باشد و روی اسرائیل هم فشار وارد کند که منطقه را دچار آسیب نکند، ضمن اینکه ایران نیز به‌دنبال ایجاد تنش و درگیری در منطقه نیست. مگر اینکه اقدام اسرائیلی‌ها به‌گونه‌ای باشد که مجددا واکنش ایران را در پی داشته باشد. بنابراین باتوجه به این دو موضوع به نظر می‌رسد جو ملتهب فروکش کرده و بازار نفت نیز چندان تحت تاثیر قرار نگیرد.

ثبات و ایستایی بازار نفت

این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی با بیان اینکه در بازار نفت حالت ایستایی و ثبات وجود دارد، گفت: یعنی عرضه به اندازه کافی است و آنچه را تقاضا طلب می‌کند موجود است. ضمنا باید در نظر داشت که بحران خاورمیانه مربوط به امروز و دیروز نیست، مدت‌هاست که شرایط منطقه ناآرام است و در یک‌سال گذشته نیز تا حدی مجددا شدت گرفته است. علاوه‌بر این، مناقشه در محلی واقع شده که نه چهارراه صادرات و نه اینکه در بازار نفت تاثیرگذار است. به گفته وی، با توجه به سیاست آمریکا و غرب در حوزه نفت به نظر می‌رسد که دامنه تغییر قیمت نفت در حد ۳ تا ۵درصد باشد؛ هرچند اسرائیل تلاش دارد ایران را وارد معرکه و جنگ کند اما با توجه به چالش‌های متعددی که اسرائیلی‌ها با آن مواجه هستند، تصور بر این است که نتوانند با ایران وارد جنگ شوند، موضوع این است که اکنون قضیه غزه لاینحل مانده و در لبنان دچار چالش هستند و وضعیت اقتصادی این رژیم نیز در شرایط  وخیمی است. بنابراین به نظر می‌رسد باوجود همه مواضع تهاجمی، اسرائیل امکان ورود به کارزار جدید را ندارد.