دیپلماسی منطقه‌ای از ریاض تا دوحه

 تحلیلگران می‌گویند پس از ماه‌ها تشدید تنش، خطر سرایت به یک درگیری شدید که به کشورهای دیگر سرایت می‌کند، محتمل‌تر است و کشورهای منطقه و جامعه بین‌المللی را نگران کرده است. در چنین شرایطی ایران به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای با رویکردی فعال دیپلماسی منطقه‌ای را پیش گرفته تا بتواند کشورهای منطقه را در قبال اتفاقات اخیر به ویژه حملات صهیونیست‌ها علیه لبنان به یک همگرایی و همصدایی برساند. سفر سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان به کشورهای عرب منطقه خود نشان از این مساله دارد که ایران قصد کنشگری فعال در منطقه دارد و می‌خواهد در این راستا سایر کشورها را نیز از انفعال خارج کند تا آنها نیز اندک تحرکی از خود نشان دهند. در همین راستا نیز عراقچی پس از سفر به لبنان و سوریه روز چهارشنبه به عربستان رفت و با مقامات این کشور از جمله فیصل بن‌فرحان همتای سعودی خود و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان دیدار و گفت‌وگو کرد که بن‌سلمان نیز از رویکرد ایران در تلاش برای آتش بس و کاهش تنش در منطقه استقبال کرد. اما مقصد بعدی عراقچی دوحه قطر بود و هر چند دو هفته پیش همراه رئیس‌جمهور در قطر حاضر و با مقامات این کشور دیدار کرد؛ اما این بار به نحو منسجم‌تری به بحث و تبادل نظر در مسائل منطقه‌ای پرداخت. چنان که رئیس دستگاه دیپلماسی در دیدار با «محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی» نخست وزیر و وزیر خارجه دولت قطر گفت: «ایران با مرور تلاش‌های ۲ کشور جهت توقف جنگ در غزه و لبنان و تقدیر از نقش سازنده قطر در این خصوص، جنگ افروزی رژیم صهیونیستی را عامل اصلی ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه دانست و خواستار بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌ها و امکانات منطقه برای توقف فوری جنگ و ممانعت از تداوم نسل‌کشی و تخریب زیرساخت‌ها در لبنان و فلسطین شد.» به نظر می‌رسد سفرهای منطقه‌ای عراقچی ادامه‌دار باشد و باید دید در ادامه حضور در پایتخت‌های عربی پس از ریاض و دوحه وزیر امور خارجه این بار به کدام کشور سفر خواهد کرد. آنچه مسلم است حمایت از مقاومت منطقه‌ای و لزوم آتش بس بی‌قید و شرط در لبنان و غزه محور کلی گفت‌وگو‌ها و مذاکرات عراقچی با سران منطقه‌ای را تشکیل می‌دهد.

* کشورهای بزرگ منطقه می‌توانند در برابر تنش به وجود آمده نقشی ایفا کنند

وزیر امور خارجه در پاسخ به تهدیدهای رژیم صهیونیستی تاکید کرد: با اینکه به‌دنبال جنگ یا تشدید تنش نیستیم اما برای هرگونه سناریویی آماده هستیم. اسرائیلی‌ها می‌توانند عزم و اراده ما را محک بزنند. سید عباس عراقچی گفت: خواهیم دید که حمله چگونه خواهد بود و بر این اساس چگونگی پاسخ خود را که با دقت تمام آن را بررسی خواهیم کرد، تعیین می‌کنیم. جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به ترور شهید «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی حماس و نقض حاکمیت خود توسط رژیم صهیونیستی و همچنین جنایات رژیم صهیونیستی در ترور شهید «سید حسن نصرا...» دبیرکل حزب‌ا... لبنان و سردار «عباس نیلفروشان» معاون عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پایگاه‌های نظامی و اطلاعاتی ارتش رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی را موشک‌باران کرد. صهیونیست‌ها پس از این پاسخ ایران، تهدید به حمله کرده‌اند اما مقامات ایرانی هشدار داده‌اند هر اقدامی از سوی تل‌آویو با پاسخ محکم‌تر ایران مواجه خواهد شد. وی با بیان اینکه «اسرائیل به دنبال جنگی گسترده و سوق دادن برخی کشورها به این جنگ است»، گفت: تنها ایران نیست که خواهان جنگی گسترده نیست بلکه همه از میزان فاجعه بار بودن این جنگ مطلع هستند. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با تاکید بر حمایت ایران از مقاومت، اظهار کرد: حمایت ما هرگز تنها به حمایت‌های سیاسی و دیپلماتیک محدود نخواهد بود و هر کاری که لازم باشد، برای آن‌ها انجام خواهیم داد. ما حتی یک روز هم از حمایت از مقاومت دست برنداشتیم و من از بیروت اعلام کردم که ایران هرگز مقاومت را رها نخواهد کرد. عراقچی با اشاره به سفر هفته گذشته خود به لبنان گفت: دیدارهایم در بیروت جدی و خوب بود و هیچ مشکلی رخ نداد. از تصمیمات دولت لبنان و مقاومت حمایت خواهیم کرد. دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان همچنین خبر داد «رایزنی‌هایی درباره چگونگی برقراری آتش‌بس و توقف کشتارها، قتل و ویرانی‌ها» انجام داده است. او درباره سفر اخیر خود به عربستان سعودی و قطر نیز گفت: کشورهای بزرگ منطقه می‌توانند در برابر تنش به وجود آمده نقشی ایفا کنند. عربستان نقش بزرگی در منطقه دارد و قطر نیز نقش موثری ایفا می‌کند، ما در حال انجام رایزنی‌هایی با آن‌ها برای توقف جنگ هستیم. وزیر خارجه ایران همچنین تصریح کرد: کانال‌های دیپلماتیک با آمریکا از طریق برخی کشورها باز است و به صورت غیرمستقیم تبادل‌نظر می‌کنیم.