وعده صادق2 و بازدارندگی ایران
عملیات وعده صادق یک ایران، یک بازدارندگی ایجاد کرد که بعد اسرائیل عملیاتی در داخل ایران و سپس در لبنان علیه مقامات نظامی ایرانی انجام داد که آن بازدارندگی اولیه را تاحدی تحت الشعاع قرار داد؛ اما می‌توان گفت که عملیات وعده صادق۲ یا این ۲۰۰ موشکی که به سمت اسرائیل پرتاب شد نوعی بازدارندگی دیگر و البته موقت برای ایران به‌وجود آورده است.
اما اینکه چرا موقت بستگی به نوع واکنش اسرائیلی‌ها دارد. همین که آمریکایی‌ها با واسطه عراق نامه‌ای به ایران ارسال کرده‌اند و خواسته‌ای از ایران داشته‌اند که ایران به پایگاه‌های آمریکا در منطقه کاری نداشته باشد خود نشان از یک نوع بازدارندگی است. چرا که آمریکا خودش الان در آستانه انتخابات است و نمی‌خواهد درگیری در منطقه گسترش پیدا کند زیرا اگر از سوی عراقی‌ها یا گروه‌های دیگر به نیروهای آمریکایی حمله شود طبیعتاً باعث خواهد شد که آمریکا عکس‌العمل نشان دهد. چون ممکن است نیروهای آمریکایی کشته شوند و هر وقت نیروهای آمریکایی کشته شوند آنها شدیدا عکس‌العمل نشان می‌دهند. لذا خیلی نگران هستند که این اتفاق بیفتد و قبل از انتخابات درگیری ایجاد شود که این درگیری به نفع ترامپ ختم شود. بنابراین تصور می‌شود که آمریکا مثل همان وعده صادق‌یک مقداری تلاش کرد که بحران یا جنگ گسترش نیابد در جریان وعده صادق2 هم تلاش کرد دامنه جنگ گسترده نشود. چرا که شب اول که موشک‌ها به سمت اسرائیل پرتاب شد خیلی شاخ و شانه کشیدند که امشب چکار خواهیم کرد و تغییرات اساسی در منطقه خاورمیانه را شاهد خواهید بود؛ اما به تدریج از زدن مراکز هسته‌ای و سپس مراکز نفتی پایین آمدند و حالا دیگر به زدن مراکز نظامی رسیده‌اند و می‌گویند مراکز نظامی را هم با تأخیر می‌زنند. لذا به نظر می‌رسد بالاخره آمریکایی‌ها مدیریت کردند یا از همان شب اول و ساعت اول گفت‌وگوهای فشرده را با اسرائیل شروع کردند. به اسرائیلی‌ها هم احتمالاً گفتند ما از شما دفاع می‌کنیم حامی اسرائیل هستیم اما انتظار نداشته باشید در این موقعیت ما همراه شما به ایران حمله کنیم. دوم اینکه آمریکا الان نمی‌خواهد در منطقه درگیری گسترده ایجاد شود چرا که پیامدهای مختلفی دارد. یکی از پیامدهایش اینکه نمی‌داند بالاخره چه اتفاقاتی خواهد افتاد و جنگ چه زمانی به اتمام خواهد رسید. دوم اینکه مساله هسته‌ای ایران در میان است و بالاخره رئیس‌جمهور جدید آمده و قرار گذاشتند که گفت‌وگوهایی انجام شود. اما وقتی درگیری ایجاد شود جنگ گسترده بین ایران و آمریکا رخ خواهد داد و طبیعتاً ایران از نظر هسته‌ای دیگر با غرب یا آژانس همکاری نخواهد کرد و حتی ممکن است امکان خروج از ان‌پی‌تی هم باشد. بنابراین این ملاحظاتی که آمریکایی‌ها دارند، اسرائیلی‌ها ندارند و طبیعتا اینجا هم آمریکا تا الان یک نوع مدیریت کرده که از یک جنگ گسترده بین ایران و اسرائیل جلوگیری کند. از سوی دیگر در این شرایط سفر آقای عراقچی به لبنان می‌تواند دارای چند پیام باشد. نخست اینکه؛ جنبه روحیه دهی به لبنانی‌ها دارد که ما حامی شما هستیم. دوم اینکه گفت‌وگوهایی با دولت لبنان داشته باشیم تا ببینیم در آنجا چه نیازهایی وجود دارد. بالاخره یک و نیم میلیون نفر آواره شده و دولت لبنان مدیریت بخشی از کار را در اختیار دارد و نیازها را می‌داند و آمارها را دارد. لذا باید با ایران تبادل نظر کند. سوم اینکه دولت لبنان با فرانسه، آمریکا و غرب به طور مستقیم در ارتباط است و گفت‌وگوهایی با دولت لبنان می‌کنند که بایستی چه کار کرد و چگونه درگیری در میدان متوقف می‌شود. لذا موارد مختلفی است که سفر آقای عراقچی به لبنان می‌تواند مد نظر و مورد گفت‌وگو قرار بگیرد و طبیعتا در آینده جاهایی برای کمک پیدا شود.
*عبدالرضا فرجی‌راد
تحلیلگر مسائل بین‌الملل
ارسال نظر