سازمان ملی هوش مصنوعی(AIO)

به نظر می‌رسد که کشورهای پیشرو در این عرصه در تمامی حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بتوانند حرفی برای گفتن داشته باشند و مدیریت این امور را به دست گیرند.

در روزهای گذشته کشور فرانسه مدیر اجرایی ارشد استارتاپ دولتی «فرنچ تک» را به عنوان اولین وزیر هوش مصنوعی معرفی کرد و این موضوع نشان از اهمیت والای این فناوری در آینده دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کشور چین بیشترین فعالیت‌ها را در دستیابی به این فناوری دارد و در بین کشورهای دیگر در به کارگیری هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری در این زمینه پیشتاز است. طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب، کشور ما نیز برای رسیدن به قله‌های علم و فناوری باید به لایه‌های پنهان این فناوری و تولید نرم افزار‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی دست یابد و این امر محقق نمی‌شود مگر اینکه به طور جدی وارد برنامه‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها شود و فرهنگ‌سازی‌ و سرمایه‌گذاری های لازم در این خصوص صورت پذیرد و به کارگیری این فناوری در صنایع مختلف اجرایی گردد تا بتوانیم این فناوری را بومی‌سازی نماییم. برای شروع چنین اقدامی سازمان ملی هوش مصنوعی که یک سازمان دولتی در ایران است در 19 تیر 1403 تأسیس شد. این سازمان به عنوان نهادی مستقل زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند و وظایف زیر را بر عهده دارد:

• برنامه‌ریزی و هماهنگی امور مربوط به هوش مصنوعی در سطوح مختلف دولتی

• ترویج تحقیق و توسعه در زمینه هوش مصنوعی

• حمایت از شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی

• ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه هوش مصنوعی

• تنظیم مقررات مربوط به هوش مصنوعی

• ارتباط با جامعه بین‌المللی در زمینه هوش مصنوعی

(AIO) که در تیرماه 1403 تاسیس شد، به عنوان نهادی مستقل زیر نظر نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند و وظایف متعددی را در راستای پیشبرد هوش مصنوعی در ایران برعهده دارد. این وظایف به طور کلی در حوزه های مختلفبه شکل زیر مشخص شده است:

برنامه‌ریزی و هماهنگی:

v تدوین و ابلاغ سیاست‌ها، راهبردها و برنامه‌های کلان ملی هوش مصنوعی

v ایجاد هم‌افزایی و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف اجرایی، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در زمینه هوش مصنوعی

v نظارت بر اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های مربوط به هوش مصنوعی

ترویج تحقیق و توسعه:

v حمایت از انجام تحقیقات علمی و فناوری در حوزه هوش مصنوعی

v تشویق و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق در زمینه هوش مصنوعی

v ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه تحقیقات هوش مصنوعی

حمایت از فعالان این حوزه:

v ارائه تسهیلات و مشوق‌های لازم به سرمایه‌گذاران و فعالان در حوزه هوش مصنوعی

v حمایت از توسعه و تجاری‌سازی فناوری‌های هوش مصنوعی

v ایجاد بستر مناسب برای حضور فعال ایران در مجامع بین‌المللی هوش مصنوعی

ایجاد زیرساخت:

v ایجاد و توسعه زیرساخت‌های داده‌ای و محاسباتی مورد نیاز برای هوش مصنوعی

v تدوین استانداردها و مقررات مربوط به هوش مصنوعی

v ترویج فرهنگ استفاده از هوش مصنوعی در میان جامعه

تنظیم‌گری:

v تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات مربوط به هوش مصنوعی

v نظارت بر فعالیت‌ها و عملکرد فعالان در حوزه هوش مصنوعی

v صیانت از حقوق و آزادی‌های افراد در عصر هوش مصنوعی

ارتباطات بین‌المللی:

• همکاری با سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای دیگر در زمینه هوش مصنوعی

• تبادل دانش و فناوری هوش مصنوعی با سایر کشورها

• حضور فعال در مجامع بین‌المللی هوش مصنوعی

ارکان سازمان ملی هوش مصنوعی:

• شورای عالی هوش مصنوعی: ریاست این شورا بر عهده رئیس جمهور ایران است و سایر اعضای آن عبارتند از:

o معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور

o دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی

o دبیر شورای عالی فضای مجازی

o وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات

o وزیر علوم، تحقیقات و فناوری

o وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

o وزیر صنعت، معدن و تجارت

o وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

o رئیس ستاد کل نیروهای مسلح

o وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح

o وزیر اطلاعات

o رئیس سازمان اداری و استخدامی

o وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

o رئیس مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه

o دو نفر عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و با حکم رئیس شورا

• رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی: رئیس سازمان دبیر شورای عالی هوش مصنوعی نیز می‌باشد و توسط رئیس جمهور ایران منصوب می‌شود.

امید است که این سازمان هرچه سریعتر کار خود را شروع کند و با برنامه‌ریزی‌های دقیق و اصولی و پژوهش‌های گسترده نقشه راه را برای رسیدن به قله‌های این فناوری را ترسیم نمایند. لازم به ذکر است که سرعت پیشرفت کشورها در این حوزه بسیار زیاد است و باید با دقت و سرعت لازم این اقدامات انجام پذیرد. کشورهای قدرتمند و فعال در حوزه هوش مصنوعی به دنبال محدود کردن سایر کشورها در دستیابی به این فناوری هستند و تا دیر نشده باید پیشرفت های لازم در این فناوری صورت پذیرد.

*حسین معافی

کارشناس آموزشی