صادرات شیر به بهانه بی پولی مردم

در حالی که صادرات شیر به کشورهای دیگر مانند ارمنستان، عراق و... به‌عنوان یک استراتژی اقتصادی مطرح شده، باید توجه داشت که حذف این محصول از سبد غذایی مردم می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای سلامت جامعه به همراه داشته باشد. راهکارهایی همچون بازگشت یارانه‌ها، کنترل قیمت‌ها و افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت مصرف لبنیات، می‌تواند به افزایش تقاضای داخلی کمک کند و از بروز بحران‌های سلامت پیشگیری کند. کارشناسان معتقدند حذف برخی از اقلام اساسی از سبد معیشت خانوارها، سلامت نسل جوان و سرنوشت ساز آینده را با خطر مواجه می سازد، از این رو مناسب است با تخصیص یارانه مناسب به این امر با بهبود وضعیت اقتصاد و هزینه های خانواده ها، جامعه را تضمین کند.

حذف لبنیات از سفره مردم

به گزارش «آرمان ملی»، در سال‌های اخیر، افزایش تورم و مشکلات اقتصادی در ایران به‌طور مستقیم بر سبد غذایی خانوارها تأثیر گذاشته است. از آنجا که قیمت لبنیات به‌طور مداوم افزایش یافته و یارانه‌های دولتی برای کنترل قیمت این محصولات کاهش یافته، بسیاری از خانوارها مجبور به کاهش یا حذف مصرف لبنیات از سبد خود شده‌اند. بر اساس گزارش‌های رسمی، سرانه مصرف شیر و دیگر محصولات لبنی در ایران به شدت کاهش یافته و به این ترتیب کاهش سرانه مصرف لبنیات در ایران به یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامت جامعه تبدیل شده است. به گفته کارشناسان، این کاهش می‌تواند پیامدهای جدی در بلندمدت برای سلامت جامعه داشته باشد که ناشی از کاهش قدرت خرید مردم، افزایش قیمت‌ها و بی‌توجهی به نیازهای تغذیه‌ای در سبد خانوار است. این در حالی است که لبنیات، به‌ویژه شیر، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع کلسیم، پروتئین، و ویتامین‌های ضروری برای سلامت استخوان‌ها و رشد بدن شناخته می‌شود. حذف یا کاهش مصرف آن می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت جامعه به همراه داشته باشد.

کاهش قدرت خرید و افزایش قیمت لبنیات

همزمان با کاهش قدرت خرید مردم برای تهیه برخی از اقلام اساسی یا تغییر اولویت های خرید خانوارها در سفره معیشتی خود و حذف لبنیات و ...  برخی مسئولان از صادرات شیر به کشورهایی همچون عراق، پاکستان، ارمنستان و ...  به‌عنوان یک استراتژی اقتصادی دفاع کرده‌اند. آن‌ها معتقدند که به دلیل کاهش تقاضای داخلی، صادرات شیر می‌تواند به رونق اقتصادی کشور کمک کند. با این حال، منتقدان این رویکرد معتقدند که باید به جای تمرکز بر صادرات، راهکارهایی برای افزایش دسترسی و مصرف شیر در داخل کشور ارائه شود.

تأثیرات منفی کاهش مصرف شیر بر سلامت جامعه

بر اساس برخی گزارش‌ها، سرانه مصرف شیر در ایران به کمتر از 70  لیتر در سال رسیده است، در حالی که این عدد در کشورهای توسعه‌یافته به‌طور متوسط بیش از 150 و یا حتی 300 لیتر در برخی از کشورهاست. این کاهش مصرف می‌تواند به افزایش بیماری‌های مرتبط با کمبود کلسیم و ویتامین D منجر شود. برای مثال، پوکی استخوان به‌عنوان یکی از پیامدهای کاهش مصرف شیر، می‌تواند هزینه‌های درمانی بالایی را به همراه داشته باشد. از این رو به نظر می رسد دولت باید از مصرف کننده حمایت بیشتری کند که این حمایت‌ها می‌تواند در قالب یارانه برای خرید محصولات لبنی باشد.

صادرات شیر به کشورهای دیگر و تبعات آن

این گزارش حاکی است؛ برخی از مسئولان در صنعت لبنیات  با بیان اینکه شیر در ایران گران شده و مشتری ندارد، اعلام کردند؛رقم صادرات شیر به خارج از کشور از حدود 15 تا 20 درصد کل تولید داخل افزایش خواهد یافت. محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران گفت: چند سالی است که بخشی از تولیدات کشور صادر می‌شود. این امر خوب است اما حجم مصرف داخل نسبت به نیازمندی، سلامت جامعه را تحت تأثیر قرار داده است. در کشور سرانه مصرف به جای 165  کیلو گرم که استاندارد مصرف لبنیات بر پایه شیر است در کشور ما به کمتر از 70  کیلوگرم رسیده است. بنابراین اگر صادراتی هم رخ می‌دهد که 80 درصد آن به کشورهای همسایه عراق، پاکستان و افغانستان است به نوعی از روی ناچاری بوده و کاهش قدرت خرید مردم چاره‌ای جز صادرات باقی نگذاشته است. اگر توان خرید داخل بهبود پیدا کند حتی محصولات با قیمت‌های بهتری صادر می‌شوند. مطابق با اعلام این خبر از سوی این مقام مسئول، این صادرات در حالی انجام می‌شود که بسیاری از مردم ایران به دلیل افزایش قیمت‌ها قادر به خرید اقلام  گروه لبنیات مانند شیر نیستند، اما  برخی معتقدند که صادرات این محصول به کشورهای دیگر، آن هم به بهای عدم دسترسی داخلی، نوعی بی‌توجهی به سلامت عمومی جامعه است. به‌طور خاص، صادرات محصولات غذایی استراتژیک مانند شیر در شرایطی که مصرف داخلی به‌شدت کاهش یافته، انتقادهایی را برانگیخته است. این در حالی است که گروهی نیز معتقدند؛ صادرات شیر می‌تواند به تولیدکنندگان کمک کند تا در شرایط بحران اقتصادی، به‌جای ورشکستگی، بتوانند محصولات خود را به بازارهای خارجی عرضه کنند. آن‌ها معتقدند که راهکارهای حمایتی دولت می‌تواند به بهبود وضعیت بازار داخلی کمک کند و مانع از کاهش شدید مصرف داخلی شود.

هزینه قطعی برق بر تولید

 این مسئول صنفی در بخشی دیگر از سخنان خود به قطعی برق واحدهای صنعتی اشاره کرد و گفت: تعطیلی ناخواسته خطوط تولید و ضایعاتی که ناشی از این تعطیلی بر صنعت تحمیل می‌شود، مسئله دیگری است که باید پیگیری شود. اگر قطعی برق برنامه ریزی شده باشد یک مشکلاتی دارد، بدون اطلاع باشد چالش‌ها چند برابر می‌شود. خاموشی بدون اطلاع قبلی باعث می‌شود تا خطوط آلوده شده و نیاز به پاک سازی مواد باقی مانده داشته باشند تا محصولات بعدی آلوده نشوند. سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران افزود: همچنین با اطلاع باشد، نمی‌توان هر روز کارگران را به مرخصی فرستاد و با کاهش تولید، هزینه تمام شده افزایش می‌یابد. فربد با اشاره به رقابت تولیدکنندگان عنوان کرد: شاید تولیدکننده قادر نباشد تمام محصولات را ۱۶ درصد افزایش دهد زیرا ۴۰۰ واحد لبنی در کشور فعالیت دارند که رقابت را سخت کرده است. سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران در پایان اظهار کرد: بنابراین بر اساس ضوابط نهاده ذی‌ربط، تمام شرکت می‌توانستند امسال تا ۱۶ درصد قیمت محصولات خود را افزایش دهند؛ برخی این تغییر قیمت‌ها را پله‌ای و در چند مرحله اعمال کردند. گفتنی است، عنوان می‌شود قیمت شیر خام درب دامداری‌ها از ۱۵ هزار تومان در هر کیلو گرم به ۱۸ تا ۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان تغییر کرده است؛ اما هنوز از سوی رئیس شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی ابلاغ و اعلام رسمی نشده است.

راهکارهای برای افزایش مصرف لبنیات

بر این اساس کارشناسان در حوزه صنعت لبنیات و همچنین سلامت بر این باور هستند؛ یکی از مهم‌ترین راهکارها، بازگشت یارانه‌های دولتی برای لبنیات و کنترل قیمت‌هاست. افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت مصرف لبنیات، به‌ویژه شیر، نیز می‌تواند به افزایش تقاضا کمک کند. برخی از کشورها از راهکارهایی مانند توزیع رایگان شیر در مدارس برای افزایش مصرف استفاده کرده‌اند. این راهکار نه‌تنها به سلامت کودکان کمک می‌کند، بلکه می‌تواند فرهنگ مصرف لبنیات را در نسل‌های جوان تقویت کند. در نهایت، سیاست‌گذاری‌های بلندمدت در حوزه لبنیات باید به گونه‌ای باشد که هم به حفظ سلامت جامعه کمک کند و هم به تولیدکنندگان امکان رقابت در بازارهای جهانی را بدهد. افزایش دسترسی به لبنیات از طریق کنترل قیمت‌ها، ارائه یارانه‌ها و افزایش آگاهی عمومی می‌تواند نقش مؤثری در بهبود وضعیت مصرف این محصولات ایفا کند.