موانع تنش‌زدایی
بزرگ‌ترین مانع پیش روی دولت آقای پزشکیان برای تنش‌زدایی، در تهران است و نه در واشنگتن و یا کشور دیگر! هم اکنون زمانی که دولت در تلاش است دری به سوی میز مذاکرات باز کند، جریان‌های تندرو رسما از رئیس‌جمهور می‌خواهند که از نیویورک دست خالی بازگردد.
در اینجا شخص رئیس‌جمهور وظیفه جدی دارد و آن اینکه مانع آسیب بیشتر به منافع ملی ایران به خاطر دو جنگ در اوکراین و جنگ در خاورمیانه شود. رئیس‌جمهور باید ایران را از طرفی که تهدید می‌شود به طرفی تاثیر‌گذار در تحولات دیپلماتیک تبدیل کند به ویژه اینکه ایران و آمریکا دو دشمنی هستند که هم اکنون که موضع تنش‌زدایی مطرح است منافع آنها به هم نزدیک است لذا این مورد می‌تواند زمینه را برای گشایش ساز و کارهایی مانند میز عمان و مذاکرات غیر مستقیم دیگر را فراهم کند و یا اینکه حتی طرفین می‌توانند مقدمات شکل گیری برجامی جدید را شکل دهند. آقای پزشکیان باید دقیقا جهت عکس توصیه و تهدید تندروها عمل کند. وضعیت کنونی مملکت نشان می‌دهد استقبال از تحریم و تنش تنها برای کشور مشکلات متعدد امنیتی و اقتصادی به بار آورده است. لذا آقای پزشکیان اگر تداوم سیاست تنش و تحریم را در دستور کار قرار دهد در درجه اول هواداران خود را از دست داده و در درجه دوم به کشور آسیب وارد کرده است. رئیس‌جمهور باید از سرنوشت دولت قبل درس بگیرد. در آن دولت سیاست‌ها به گونه‌ای بود که برجام فدای جنگ اوکراین شد. اکنون علاوه بر جنگ اوکراین جنگ در خاورمیانه هم هست و جریان‌های تندرو در منطقه مانند جریان‌های نزدیک به نتانیاهو در تلاشند که جنگ را به سمت ایران سوق دهند. لذا باید از فرصت حضور رئیس‌جمهور در سازمان ملل استفاده کرد و مقدمات بازگشت به میز مذاکرات ایجاد شود. امروز جهان به مقداری از تنش‌ها نگران است که اگر دولت ایران برنامه‌ای برای تنش‌زدایی را ارائه دهد کشورهای مختلف دنیا از این برنامه حمایت خواهند کرد. از سوی دیگر باید این نکته را در نظر داشت که دو ساز و کار کوتاه و بلند مدت در دستور کار کشورها قرار دارد. در کوتاه مدت تنش به نفع آمریکا و خصوصا جریان حاکم دموکرات نیست. به رغم اینکه برخی مواضع از سوی دولت آمریکا مطرح می‌شود اما می‌دانند که اگر از راهبرد تنش زدایانه ایران استقبال کنند مانع افراطی شدن تحولات منطقه خواهند شد. واقعیت سیاست خارجی آمریکا چیزی نیست که برخی از سخنگویان دولت آمریکا می‌گویند آمریکایی‌ها در عمل می‌دانند برای جلوگیری از هزینه دادن بیشتر در منطقه نیازمند همکاری به صورت غیر مستقیم با ایران هستند. اما مساله این است که اکنون با بحران جدی جنگ در منطقه مواجه هستیم و همین موضوع باعث می‌شود که انتظار کشیدن برای نتیجه انتخابات آمریکا تا 44 روز آینده عملا آسیب‌های جدی را متوجه منافع کشورها می‌کند لذا نگارند معتقد است اگر ایران و آمریکا سازوکار گذشته مذاکرات را فراهم کنند بسیار زود می‌توان شاهد شکل گیری یک دیپلماسی قوی در منطقه بود.
* حشمت ا... فلاحت‌پیشه
کارشناس سیاست خارجی
ارسال نظر