کابینه پزشکیان ائتلافی است نه وفاق ملی

 او در دولت‌های محمدجواد باهنر و میرحسین موسوی وزیر صنایع، و در دولت دوم هاشمی رفسنجانی و دولت اول سید محمد خاتمی (از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰) معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی بوده‌است. او همچنین از ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷ و از ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۳ رئیس کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران بود.«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی مهم ترین چالش ها و فرصت های پیش روی دولت پزشکیان با مهندس هاشمی طبا که تجربه حضور در دولت های مختلف را داشته گفت وگو کرده که در ادامه می خوانید.

*مهم ترین اولویت دولت پزشکیان را چه می دانید و آیا کابینه ای که تشکیل شده از توانایی کافی برای تحقق این اولویت ها برخوردار است؟

شرایط کشور و منطقه پیچیده و گول زننده شده است. شرایط به شکلی است که ما به دنبال اقداماتی هستیم اما شرایط و زمینه های این اقدامات فراهم نیست.کشور ما همواره در معرض تنش و جنگ قرار داشته و در40 سال گذشته جز مقطعی که ما به صورت مستقیم و تحمیلی با عراق در جنگ بودیم همواره در حالت تنش و تخاصم با آمریکا و برخی کشورهای دیگر قرار داشته ایم.ما سال هاست در کشور شعار مرگ بر آمریکا می دهیم و علی رغم اینکه سیاست های دو کشور در گذر زمان تغییر کرده اما این تنش تغییر نکرده و به همین دلیل فضای کشور یک فضای مبارزه است.در چنین شرایطی است که عنوان می شود که قرار است برای مردم رفاه ایجاد کنیم. این در حالی است که در چنین شرایطی فراهم کردن رفاه برای مردم بسیار سخت است و تنها اتفاقی که رخ می دهد این است که منابع کشور از بین می رود.همه دولت ها با شعار رفاه و بهبود شرایط اقتصادی مردم روی کار آمدند. با این وجود به دلیل فضایی که در کشور وجود دارد تحقق این موضوع امکان پذیر نیست.ما باید به سمتی حرکت کنیم که سیاست خارجی با سیاست های داخلی شباهت داشته باشد و در یک راستا قرار داشته باشد.نمی توان شرایطی را در نظر گرفت که ما در عرصه سیاست خارجی در یک فضای مبارزه و تنش قرار داشته باشیم و در فضای داخلی رفاه و آسایش مردم وجود داشته باشد.به همین دلیل وعده هایی که دولت های پیشین در این زمینه دادند محقق نشده است.

*این وضعیت درباره دولت پزشکیان هم وجود دارد؟

تفاوتی نمی کند که چه دولتی روی کار آمده و بلکه تا زمانی که ما چنین سیاست هایی را در عرصه بین المللی دنبال می کنیم نمی توان انتظار داشت که مردم در داخل کشور در رفاه زندگی کنند.من مخالف مبارزه با آمریکا و یا تشکیل جبهه مقاومت نیستم اما زمانی که چنین رویکردی در عرصه بین المللی در پیش گرفته ایم نباید به مردم وعده رفاه و بهبود وضعیت اقتصادی در کمترین زمان داد.کره شمالی کشوری است که همواره به دنبال جنگ و تنش در عرصه بین المللی است. مردم این کشور نیز در وضعیت سختی زندگی می کنند. تکلیف این کشور مشخص است و قصد تغییر آن را هم ندارد. ما نیز اگر می خواهیم مبارزه کنیم نباید به مردم وعده رفاه و زندگی عالی بدهیم که چنین چیزی در شرایط تنش امکان پذیر نیست.این یک واقعیت غیرقابل انکار است که کشوری که هزینه های زیادی برای مبارزه در عرصه بین المللی می کند نمی تواند از شرایط رفاه داخلی برخوردار باشند و مردم آن در وضعیت اقتصادی خوبی زندگی نمی کنند. در دهه های گذشته نیز ما تنها از منابع داخلی استفاده کرده ایم و در زمینه های دیگر مانند مبادلات و سرمایه گذاری های اقتصادی وضعیت خوبی نداشته ایم. به همین دلیل نیز منابع داخلی روز به روز کاهش پیدا کرده است.آقای پزشکیان نیز به تنهایی نمی تواند این شرایط را تغییر بدهد.تنها راه حلی که وجود دارد این است در مصرف منابع داخلی تا آنجا که امکان دارد صرفه جویی کنیم و به محرومان برسیم و پس از آن تلاش کنیم در مسیر توسعه قرار داشته باشیم. در غیر این صورت اتفاق خاصی در دولت پزشکیان نیز در کشور رخ نخواهد داد.

*آقای پزشکیان به دنبال کاهش این تنش ها و تعامل با کشورهای جهان است. در چنین شرایطی نیز نمی توان نسبت به تغییر وضعیت اقتصادی مردم خوش بین بود؟

وضعیت تنش های بین المللی ایران با کشورهای جهان بسیار پیچیده شده و شرایط به شکلی شده که اگر ایران نیز به دنبال کاهش تنش باشد قدرت های جهانی این رویکرد را بر نمی تابند و همچنان به این تنش ها درباره ایران دامن می زنند.موضوع هم تنها تنش و یا کاهش تنش ها نیست بلکه یک رودررویی کامل است.من مخالف این رودرویی و سیاست خارجی نیز نیستم. با این وجود معتقدم سیاست های داخلی باید با سیاست های خارجی هماهنگ باشد.مردم و حامیان آقای پزشکیان نیز خود را فریب ندهند و منتظر رفاه و وضعیت بهتر معیشتی نباشند. تغییر این وضعیت با سیاست های موجود امکان پذیر نیست و خوش بینی که برخی دارند واقعی نیست.دولت های مختلفی تاکنون روی کار آمده اند که تاکنون نتوانسته اند این مشکلات را حل کنند. اگر قرار بود با این سیاست ها مشکلات کشور حل شود این اتفاق در دولت های گذشته رخ داده بود و نیاز نبود منتظر باشیم در دولت پزشکیان این اتفاق رخ بدهد. اگر قرار است در آینده نیز با همین سیاست ها جلو برویم باید سیاست های انقباضی در پیش بگیریم و منابع داخلی را صرفه جویی کند. به نظر می رسد تقابل با قدرت های جهانی همچنان در کشور وجود خواهد داشت. در چنین شرایطی دولت پزشکیان تنها می تواند با سیاست های انقباضی در بهترین حالت از بدتر شدن وضعیت زندگی مردم جلوگیری کند.

اقدام مثبتی صورت گرفته است. من بر این باور هستم که هرکسی از هر مذهب و جنسیتی که شایسته تر است باید در مسند کار قرار بگیرد.اینکه عنوان می شود دولت برای اینکه به قومیت ها و مذاهب اهمیت بدهد از بین آنها مدیر انتخاب می کند صحیح نیست. اصل مطرح کردن این موضوع نیز درست نیست

*آیا روند تشکیل کابینه به شکلی است که بتوان نسبت به تغییر وضعیت زندگی مردم خوش بین بود؟ کابینه پزشکیان به چه میزان از توانایی عبور از چالش ها برخوردار است؟

باید سیاست ها تغییر کند و اینکه چه کسی بر مسند کار قرار دارد زیاد تفاوتی ندارد.اگر آقای پزشکیان می خواهد شرایط کشور را تغییر بدهد باید در مسیری حرکت کند که برخی سیاست های کلی تغییر کند. آقای پزشکیان نام کابینه خود را وفاق ملی گذاشته است در حالی که کابینه ای که شکل گرفته یکدست نیست و بیشتر شبیه کابینه ائتلافی است تا وفاق ملی. در ایران اصلا شکل گیری کابینه وفاق ملی امکان پذیر نیست.کابینه های ائتلافی در همه کشورهای جهان مرسوم است. به عنوان مثال حزبی که30 درصد آرای مردم را به دست آورده در کنار احزاب دیگر کابینه تشکیل می دهد و هر حزب براساس رأیی که از مردم گرفته در کابینه سهم دارند. در چنین شرایطی نام چنین کابینه ای ائتلافی خواهد بود که از احزاب و گروه های مختلف تشکیل شده است.اینکه آقای پزشکیان به دنبال وحدت و وفاق در کشور است رویکرد پسندیده ای است اما واقعیت این است که تشکیل کابینه وفاق ملی در ایران امکان پذیر نیست.

*چرا امکان پذیر نیست؟

تفکرات و دیدگاه های موجود در کشور ما بسیار با هم متفاوت و گاهی در تضاد قرار دارد. به عنوان مثال آقای پزشکیان چگونه می تواند جبهه پایداری و اصلاح طلبان را زیر چتر وفاق ملی جمع کند؟آیا چنین امکانی در کشور ما وجود دارد؟وفاق ملی به معنای این است که همه افراد و گروه های فکری و سیاسی از عمق وجود با هم وفاق داشته باشند. این در حالی است که در شرایط کنونی بر سر هر مسأله ای در کشور دیدگاه های مختلفی وجود دارد و گروه های سیاسی همواره در حالت دعوا با هم قرار دارند تا تفاهم و وفاق.مردم با هم کاری ندارند و شیعه و سنی و قومیت های مختلف با هم زندگی می کنند و مشکلی ندارند. این جریان ها و گروه های سیاسی هستند که به اختلافات دامن می زنند.

*در دولت پزشکیان زنان نسبت به گذشته نقش بیشتری خواهند داشت. این در حالی است که اولین معاون رئیس جمهور استاندار سنی و احتمالا استاندار زن نیز در دولت پزشیکان خواهد بود. دیدگاه شما درباره این انتصابات چیست؟

من با این رویکرد موافق نیستم که اگر یک استاندار زن یا سنی باشد اقدام مثبتی صورت گرفته است. من بر این باور هستم که هرکسی از هر مذهب و جنسیتی که شایسته تر است باید در مسند کار قرار بگیرد.اینکه عنوان می شود دولت برای اینکه به قومیت ها و مذاهب اهمیت بدهد از بین آنها مدیر انتخاب می کند صحیح نیست. اصل مطرح کردن این موضوع نیز درست نیست. در کشورهای دیگر اگر عنوان شود که ما مدیری از بین سیاهپوستان انتخاب کرده ایم و آن را به مردم اعلام کنند نشانه نژادپرستی قلمداد می شوند. این در حالی است که در کشورهای دیگر اصل بر شایسته سالاری و تخصص است و مهم نیست که فردی که به عنوان مدیر انتخاب می شود چه مذهب و نژادی دارد. این ما هستیم که به چنین مسائلی دامن می زنیم.