سفر رئیس‌جمهور به نیویورک

 از طرف دیگر مساله دیپلماسی است که بر پایه اهداف جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود. چنانکه گفته شده آقای پزشکیان با رئیس‌جمهور فرانسه احتمالا دیدار خواهد داشت یا دیداری با نخست وزیر انگلستان داشته باشد. اما این گفت‌وگوها صرفا دیپلماتیک و در رابطه با مسائل منطقه یا در رابطه با برجام است. چرا که خواه ناخواه یک سر برجام به تروئیکای اروپایی یعنی 3 کشور فرانسه، انگلستان و آلمان بستگی دارد که اینها هم در واقع برای روابط اصلی میان روابط ایران با آمریکا رابط خواهند بود. البته در ارتباط با خود برجام وزیر امور خارجه ایران زودتر به نیویورک رفت و احتمالا گمانه‌زنی‌ها و صحبت‌هایی خواهد کرد. چون جمهوری اسلامی ایران مدعی است و اعتقاد دارد که ما از برجام خارج نشدیم و به تعهدات خودمان پایبند بودیم و این آمریکایی‌ها بودند که از برجام خارج شدند و بعد هم اروپایی‌ها بودند که خلف وعده کردند و در واقع تعهدات برجامی خودشان را تحت فشار آمریکا انجام ندادند. حتی در این دورانی که برجام در حالت تعلیق بود راه‌های مختلفی هم آزمایش شد اما اروپایی‌ها همراه آمریکایی‌ها تحریم‌های اضافی را هم برای ایران گذاشتند. لذا به نظر می‌آید که امکان دارد که گفت‌وگوهایی مقدماتی در این ارتباط انجام شود که اگرچه برجام اصلی و تعهدات قبلی محلی از اعراب نداشته باشد ولی در عین حال مسائلی که مربوط به مسائل هسته‌ای ایران هست و بیشتر اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها روی این مساله مانور می‌دهند و می‌خواهند بحث کنند احتمال دارد پنجره‌هایی باز شود که بتواند در آینده مذاکرات را از سر بگیرد. خصوصاً اگر که رئیس‌جمهور ایران بتواند با روسای جمهور این دوکشور یعنی فرانسه و انگلستان مذاکراتی را انجام دهد. این امکان وجود دارد که این دیدارها شروعی برای مذاکرات خوب باشد. مساله بعدی هم رئیس‌جمهور جدید است و نظرهای تازه‌ای که دارد و خصوصا اینکه ایشان معتقد است که ما با کسی سر جنگ نداریم و می‌خواهیم با همه کشورها در ارتباط قرار بگیریم. حتی رد هم نشده که ما حتی با آمریکا هم می‌توانیم مذاکره کنیم. بنابراین سومین مرحله یعنی علاوه بر دیپلماسی عمومی دیپلماسی صرف که در واقع مربوط به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است و بعد هم در واقع نظرهای رئیس‌جمهور جدید مبنی بر اینکه ما دنبال افزایش تنش نیستیم، دنبال جنگ نیستیم و با کسی دعوا نداریم اهل مذاکره هستیم و حتی با آمریکا هم می‌توانیم مذاکره کنیم که خب این دیدگاه هم در واقع دیدگاه تا حدودی جدید است و احتمالاً هم رئیس‌جمهور جدید این دیدگاه را به طور مفصل بیان خواهد کرد. البته در عین همین دیدگاه‌ها مساله فلسطین مطرح خواهد شد و اینکه سازمان ملل متحد باید به وظایف اصلی خودش عمل کند و اگر مجمع عمومی و خصوصا شورای امنیت به وظایف اصلی خودشان عمل کرده بودند بحران خاورمیانه که جنگ اسرائیل و فلسطین و خصوصا حملات مخرب اسرائیل علیه فلسطین شاید پیش نمی‌آمد. بنابراین بازدارندگی سازمان به اندازه‌ای بود که بتواند این مشکل را حل کند.

​*علی اصغر زرگر

تحلیلگر مسائل بین‌الملل