وفاق ملی در درون؛ صلح با بیرون

  وقوع انقلاب اسلامی به علاوه ویژگی‌های ناشی از موجودیت ایران به عنوان یک فرهنگ تمدن دیرینه ایران را در سپهر مسائل سیاسی در حوزه‌های اثرگذاری و اثرپذیری از اهمیت برخوردار می‌کند و در نتیجه توجه به سفر پزشکیان با توجه به سقوط بالگرد  شهید رئیسی و شکل‌گیری انتخابات گذشته و آنچه بر انتخابات گذشته وارد آمد مورد توجه محافل سیاسی و تخصصی در این زمینه است. از این جهت این سفر اهمیت پیدا می‌کند تا با تغییر دولت سیزدهم به چهاردهم و ریل‌گذاری جدیدی که ناشی از آمدن شخصیتی مانند پزشکیان است که در حاشیه میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان قرار می‌گیرد و دیدگاه‌هایی دارد که از یک جهت او را نزدیک به استوانه قدرت نشان می‌دهد و از طرفی دیگر رفتارها و کنش‌هایی دارد که اصلاح طلبانه و حتی تحول‌خواهانه است و وضعیت را برای پزشکیان تا حدود زیادی مشکل می‌کند. چرا که او از یک طرف باید بیان کننده یک گفتمان جدید در دولت چهاردهم برای حل مسائل درونی منطقه‌ای و بین‌المللی باشد؛ در حالی که همه این سه حوزه میدانی دچار ابر بحران‌هایی مثل بحران جایگزینی در مسائل منطقه‌ای و بحران جانشینی جایابی و جایگزینی در روابط بین‌الملل است و لذا او باید در این سفر توانمندی خود را از منظر سیاسی برای شکل‌دهی به یک گفتمان جدید برسازد. من بر این باورم که او در درون گفتمان وفاق ملی را دنبال می‌کند تبدیل وفاق ملی به یک گفتمان بایسته است که از ویژگی‌های گفتمانی برخوردار باشد وگرنه در حد یک واژه باقی می‌ماند و لذا این تلاش باید متوجه شعار سلام در درون یا بهتر است بگویم گفتمان سلام در درون و صلح با بیرون باشد تا بتواند وفاق نیروهای ملی در گستره‌های گوناگون تنوعی را در داخل فراهم کند و از طرف دیگر با صلح با بیرون در منطقه و نظام بین‌الملل ندایی را فراهم آورد که بتواند در ابعاد منطقی و بین‌المللی ایجاد کننده صلح و ثبات در منطقه و درخواست کننده آن در نظام بین‌الملل باشد به گونه‌ای که در دولت او و پس از دولت او دنیا ایران را جزیره‌ای از ثبات و صلح سیاسی بداند و به ایران به مثابه یک پاسیفیک سیاسی بنگرد. و لذا در این بافت موقعیتی سفر او اهمیت جدی پیدا می‌کند و به طبع ملاقات‌هایی که او با سران کشورهای گوناگون انجام می‌دهد می‌تواند در حاشیه سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از اهمیت ویژه برخوردار باشد. هر ساله روسای جمهور که در این مراسم شرکت کردند نشان دادند که با افراد و شخصیت‌های گوناگون دولت‌های دوست، دولت‌های رقیب ملاقات داشتند و  حتی درخواست ملاقات از سوی آمریکایی‌ها یا تلاش برای انجام ملاقات وجود داشته است، اما با توجه به گفتمان حاکم در استوانه سخت قدرت تمام روسای جمهور از این ملاقات دوری گزیده‌اند. اما با توجه به نیازهای امروز و خواسته‌های فردا و به بحران‌های سه گانه که با «جیم» شروع می‌شود جانشینی ،جایابی و جایگزینی در نظام بین‌الملل و زیر بحران های این سه ابر بحران در 3 میدانی که قبلاً نیز متذکر شدم نیاز به تغییر اساسی در رهیافت‌ها و رویکردهای نظام جمهوری اسلامی را به ارمغان می‌آورد و نه تنها به ارمغان می‌آورد بلکه دیکته می‌کند. فلذا در این سفر هم باید پزشکیان تلاش کند تا نشان دهنده یک حرکت در مسیر ایجاد وفاق ملی در درون و صلح با بیرون باشد تا گفتمان وفاق ملی و صلح بین‌المللی را بتواند در چارچوب این سفر آغاز کند.

*مهدی مطهرنیا

رئیس اندیشکده آینده اندیشی سیمرغ