پزشکیان هر چه زودتر پای ایران را از جنگ اوکراین بیرون بکشد

«آرمان ملی» برای پاسخ به این سوالات با دکتر حشمت الله فلاحت پیشه، تحلیل گر روابط خارجی گفت وگو کرده است. فلاحت پیشه معتقد است:« مهم ترین اولویت دولت پزشکیان در زمینه سیاست خارجی این است که پای ایران را از جنگ اوکراین بیرون بکشد.متأسفانه تاکنون به علت رودیکردی که در مقابل جنگ اوکراین در ایران حاکم بوده دیپلمات های ایرانی در جنگ اوکراین غایب بودند.آقای پزشکیان باید دیپلماسی را به مسأله اوکراین بازگرداند. بدون تردید اگر این اتفاق رخ ندهد دومین آسیب در زمینه سیاست خارجی در دوران ریاست جمهوری پزشکیان وارد خواهد شد. آسیب اول زمانی بود که در دولت سیزدهم برجام فدای جنگ اوکراین شد.آسیب دوم اما زمانی است که به دلیل اتهام دخالت ایران در جنگ اوکراین و همکاری با روسیه مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شود که این اتفاق می تواند یک آسیب جدی در سیاست خارجی در دوران ریاست جمهوری پزشکیان برای ایران باشد». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.

*هریس و ترامپ اولین مناظره خود را برگزار کردند. با توجه به شرایط رقابت های انتخابات آمریکا پیروزی کدام گزینه بیشتر می تواند به اهداف سیاست خارجی دولت پزشکیان کمک کند؟

من معتقدم برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نتیجه انتخابات آمریکا تأثیر کمی بر رویکرد آمریکا نسبت به ایران دارد.به عبارت دیگر آن چیزی که باید تغییر کند در تهران است و نه واشگتن.از سوی دیگر برای نخستین بار است که دو حزب اصلی آمریکا یعنی جمهوری خواهان و دموکرات ها مهم ترین چالش سیاست خارجی آمریکا را ایران نمی دانند و معتقدند مهم ترین چالش سیاست خارجی این کشور در آینده روسیه است.مهم ترین چالش آمریکا اتفاقاتی است که در اوکراین در حال رخ دادن است و آمریکا و ناتو با آن درگیر هستند.به همین دلیل هر کدام از دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا که روی کار بیاید به دنبال پایان دادن تنش با ایران هستند.من معتقدم پوتین نیز این موضوع را درک کرده و با گروکشی در زنگزور به دنبال ایجاد مشغله برای ایران است.پوتین حتی تلاش می کند با کشاندن ایران به جنگ اوکراین ایران را وابسته به روسیه و جنگ اوکراین نشان بدهد.به همین دلیل باید عنوان کرد برای اولین بار آنچه باید تغییر کند در تهران است و نه واشنگتن.اگر در تهران تصمیم گیری شود که ایران وارد یک روند تنش زدایی جدی با آمریکا شود هر کسی که در آمریکا به قدرت برسد از اینکه تنش ها را با ایران کاهش بدهد استقبال خواهد کرد و به تنش اصلی یعنی تنش با روسیه بپردازد.در چنین شرایطی پزشکیان باید مراقب باشد که وارد یک دام جدی نشود.

*پزشکیان ممکن است در چه دامی گرفتار شود؟

دامی که روسیه پهن کرده وادار کردن کشورهای اروپایی به استفاده از مکانیسم ماشه علیه ایران است.روس ها می دانند که مانند جنگ های جهانی نمی توانند یک جبهه متحد را برای خود شکل بدهند. در دو جنگ جهانی در ابتدا متحدین بودند که جبهه تشکیل دادند و پس از آن متفقین در مقابل آنها قرار گرفتند.این در حالی است که روسیه در جهان امروز هیچ متحدی ندارند و به همین دلیل روی ایران و کره شمالی در کنار خود حساب باز کرده اند.حتی چین نیز حاضر نشد در زمین پوتین بازی کند.روس ها می دانند به دلیل اینکه سیاست تنش با ایران اولویت خود را در آمریکا از دست داده و آمریکا به دنبال تنش زدایی با ایران هستند به همین دلیل نوعی اصرار در روسیه و متأسفانه برخی در ایران وجود دارد که به دنبال وصل کردن ایران به جنگ اوکراین هستند.در چنین شرایطی کشورهای اروپایی که حاضر نبودند پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع بدهند در شرایط کنونی به دام روسیه نزدیک شده اند.روسیه به دنبال این است که پای ایران را به جنگ اوکراین بکشاند و این جایی است که کشورهای اروپایی که حاضر نبودند به دلیل مسأله هسته ای مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند با استفاده از اتهام همکاری تسلیحاتی ایران و روسیه در جنگ اوکراین در عمل به سمت استفاده از مکانیسم ماشه حرکت می کنند.

*در چنین شرایطی مهم ترین اولویت های سیاست خارجی دولت پزشکیان چه باید باشد؟

مهم ترین اولویت دولت پزشکیان در زمینه سیاست خارجی این است که پای ایران را از جنگ اوکراین بیرون بکشد.متأسفانه تاکنون به علت رودیکردی که در مقابل جنگ اوکراین در ایران حاکم بوده دیپلمات های ایرانی در جنگ اوکراین غایب بودند.آقای پزشکیان باید دیپلماسی را به مسأله اوکراین بازگرداند. بدون تردید اگر این اتفاق رخ ندهد دومین آسیب در زمینه سیاست خارجی وارد خواهد شد. آسیب اول زمانی بود که در دولت سیزدهم برجام فدای جنگ اوکراین شد.آسیب دوم اما زمانی است که به دلیل اتهام دخالت ایران در جنگ اوکراین و همکاری با روسیه مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شود که این اتفاق می تواند یک آسیب جدی در سیاست خارجی در دوران ریاست جمهوری پزشکیان برای ایران باشد.در چنین شرایطی این احتمال وجود دارد که یک اتحاد اروپایی- آمریکایی علیه ایران شکل بگیرد و ایران مجبور شود در اردوگاه روسیه قرار بگیرد.در چنین شرایطی ملت ایران تاوان جنگی را خواهد داد که سودی برای منافع ملی ایران نخواهد داشت.

*یکی از شعارهای مهم پزشکیان که باعث حمایت مردم از وی شد لغو تحریم های بین المللی بود. در چنین شرایطی که شما ترسیم کردید پزشکیان چگونه می تواند به وعده ای که به مردم داده عمل کند؟

زمانی که آقای پزشکیان اعلام کرد برای رشد اقتصادی8 درصدی نیازمند حداقل100 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی است به خوبی به این مسأله آگاه است که بدون رفع موانع ایران در اف ای تی اف،پایان دادن به تحریم ها و البته تنش زدایی با کشورهای منطقه و جهان ایران نمی تواند این سرمایه گذاری خارجی را جذب کند.واقعیت این است که با نگاه به شرق امکان جذب سرمایه گذاری خارجی برای ایران وجود ندارد.در شرایط کنونی بانک های چینی نیز به دلیل قرار داشتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف در عمل امکان سرمایه گذاری در ایران را از بین برده اند.روسیه نیز درگیر مسائل خودش است و سرمایه گذاری پر ضرر و زیان آنها در نیروگاه بوشهر باعث شده که کسی در ایران روی سرمایه گذاری روسیه حساب باز نکند.من معتقدم آقای پزشکیان باید یک بسته جدی تنش زدایی را روی میز بگذارد و همه میزهای وزارت خارجه باید مأمور شوند که در حوزه های خودشان به سمت تنش زدایی حرکت کنند. لازمه این کار نیز اقتدار تصمیم گیری در سیاست خارجی است.رئیس جمهور و اعضای شورای عالی امنیت ملی باید با یک بسته جامع تنش زدایی به استقبال جهان امروز بروند. برخلاف کسانی که عنوان می کنند ایران بیشترین دشمن را در بین کشورهای جهان دارند من معتقدم حتی یک دشمن هم برای کشور زیاد است و ایران باید خطرهای حوزه سیاست خارجی را کاهش داده و فرصت های پیش رو را بیشتر کند.

*چرا پزشکیان برای نخستین سفر خارجی خود عراق را انتخاب کرد و این سفر چه دستاوردهایی برای کشور به همراه داشت؟

سفر آقای پزشکیان به عراق یک سفر متفاوت بود و من معتقدم باید از شکل برگزاری این سفر استقبال کرد.رئیس جمهور در این سفر به چهار شهر مهم عراق یعنی بغداد،سلیمانیه،اربیل و بصره سفر کرد و به خوبی نشان داد که عراق را در قالب کلی و ملی آن می بیند.یکی از ایرادات دیپلماسی جمهوری اسلامی در عراق این بوده که متأسفانه که عده ای سیاست خارجی کشور را در عراق به سمت بخشی نگری سوق دادند. این در حالی است که در عراق باید با همه اعم از شیعه و سنی و کردها کار کرد.از نظر شکلی سفر آقای پزشکیان قابل توجه بود اما من قبل از این سفر نیز عنوان کردم ایران باید چهار محور مواصلاتی را در این سفر نهایی کند و وزیر راه نیز رئیس جمهور را همراهی کند تا خط آهن های چهارگانه به هم متصل شوند که از جنوب عبارتند از شلمچه به بصره،مهران-نجف- کربلا،تهران- بغداد و مهم تر از همه آنها سنندج به اقلیم کردستان عراق است.این چهار راه اگر به هم برسند یکی از کریدورهای شلوغ منطقه ای شکل می گیرد. ایران و عراق باید یک کارگره در این زمینه شکل بدهند و هنگامی که خطوط تنش به همگرایی تبدیل شود بسیاری از تنش ها از بین خواهد رفت و ایران و عراق از رسیدن به ظرفیت50 میلیارد دلار مبادلات دو جانبه برخوردار خواهند شد.دام دیگری که ممکن است پیش روی دولت پزشکیان باید دامی است که اسرائیل پهن کرده است. نتانیاهو به دنبال این است که جنگ را تا زمانی ادامه بدهد که حملات نقطه زنی علیه ایران صورت بگیرد تا اماکن حساس ایران مورد هدف قرار بگیرد. این سیاستی است که نتانیاهو در دستور کار خود قرار داده است.در شرایطی که ایران و اسرائیل هیچ ارتباطی با هم ندارند و ایران،اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد چاره جلوگیری از جنگ بین ایران و اسرائیل شکل گیری مذاکرات جدید بین ایران و آمریکاست.

زمانی که آقای پزشکیان اعلام کرد برای رشد اقتصادی8 درصدی نیازمند حداقل100 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی است به خوبی به این مسأله آگاه است که بدون رفع موانع ایران در اف ای تی اف،پایان دادن به تحریم ها و البته تنش زدایی با کشورهای منطقه و جهان ایران نمی تواند این سرمایه گذاری خارجی را جذب کند.واقعیت این است که با نگاه به شرق امکان جذب سرمایه گذاری خارجی برای ایران وجود ندارد.در شرایط کنونی بانک های چینی نیز به دلیل قرار داشتن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف در عمل امکان سرمایه گذاری در ایران را از بین برده اند

برای اولین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نتیجه انتخابات آمریکا تأثیر کمی بر رویکرد آمریکا نسبت به ایران دارد.به عبارت دیگر آن چیزی که باید تغییر کند در تهران است و نه واشگتن.از سوی دیگر برای نخستین بار است که دو حزب اصلی آمریکا یعنی جمهوری خواهان و دموکرات ها مهم ترین چالش سیاست خارجی آمریکا را ایران نمی دانند و معتقدند مهم ترین چالش سیاست خارجی این کشور در آینده روسیه است