رئیس جمهور و این همه توقع!

 رئیس جمهور داری مشی میانه است و تمایل دارد که کشور از شرایط کنونی خارج شود اما باید دید همه این مورد را می خواهند؟ آیا سیاست ها به گونه ای است که رفع بن بست ها در عرصه سیاست خارجی به نتیجه برسد؟ واقعیت آن است که بحران بین المللی که ما در آن گرفتار آمده ایم در ارتباط با آمریکاست. ایران با اسرائیل چالش های اساسی دارد و آمریکا نیز پیروی این سیاست نسبت به ایران موضع گیری می کند. نه ترک مخاصمه ای علیه ایران در آمریکا صورت گرفته و نه ترک مخاصمه ای در ایران علیه آمریکا صورت گرفته است. ایران برای حمایت از  حماس  و محور مقاومت در سوریه، عراق، لبنان و یمن با اسرائیل درگیر است. برای آمریکا هم اسرائیل بخشی از آمریکاست و علت خصومت از ابتدای انقلاب به این سو بین ایران و آمریکا حمایت های آمریکا از اسرائیل بوده. در چنین شرایطی برخی توقع دارند که دولت جدید بتواند روابط خود را با جهان از اروپا گرفته تا منطقه بهبود دهد. چرا که روابط قبلی ایران با اروپا و کشورهای منطقه مطلوب نمی دانند. البته ایران روابط خوبی با گروه های  مقاومت منطقه دارد از حوثی ها تا حزب ا... اما رابطه ایران با کشورهای منطقه قوی نیست. از این رو مشاهده می شود که شرایط ایران در روابط با کشورهای منطقه و اروپا عادی نیست. البته اروپایی ها و کشورهای منطقه نیز مانند دولت کنونی در ایران تمایل دارند که با ایران داد و ستد تجاری داشته باشند از ایران خرید کنند و به ایران کالا بفروشد اما ایران به منظور قرار گرفتن در ریل توسعه نیاز مند سرمایه گذاری خارجی است وسایر کشورها به علت فقدان رابطه محکم با ایران و به علت برخی چالش ها تمایلی به انجام سرمایه گذاری در ایران ندارند. سطح درگیری بین ایران و اسرائیل از منظر کشورهای مختلف از اروپایی ها گرفته تا کشورهای منطقه یک سطح بسیار پرتنش است و آنها احتمال افزایش تنش بیشتر و حتی جنگ بین دو طرف را می دهند. در چنین شرایطی مسلما کمتر کشوری و کمپانی ای تمایل دارد که اقدام به سرمایه گذاری در ایران کند. چرا که کشورها برای اینکه بتوانند منابع سایرین را به خود جذب کنند تلاش می کنند لبخند زده و به نوعی چالش های بین یکدیگر را حل و فصل کنند. البته کشورها با هم خصومت دارند اما تلاش آنها این است که سطحی از آرامش را بین خود ایجاد کنند و از نعمات این آرامش بهره ببرند. ایران نیز باید به این سمت حرکت کند و از میزان تنش ها بین خود و کشورهای منطقه بکاهد. امروز روابط ایران و کشورهای مطلوب نیست. ایران و پاکستان چالش های مرزی با هم دارند. ایران و ترکمنستان بر سر قرارداد خرید گاز با هم چالش هایی دارند. با جمهوری آذربایجان نیز روابط خوبی وجود نداریم و ممکن است آذربایجان دالان زنگزور را راه اندازی کند و مسائلی بین ایران و آذربایجان به وجود آید. با ترکیه نیز یک روابط تجاری معمولی برقرار است و ترکیه سود سرشاری از توریست های ایرانی می برد اما سود چندانی به ایران نمی دهد. رابطه ایران و عراق نیز در اوج خود به مراسم اربعین بازمی گردد و عراق برای پرداخت پول گاز ایران با چالش روبروست. با کشورهای جنوبی خلیج فارس هم رابطه خوبی وجود ندارد. دم اروپایی ها هم که به دم آمریکا و اسرائیل وصل است و فرصتی برای استفاده از تجارت با اروپایی ها ممکن نیست. چین هم که احتمالا با توسل به دلالی دلال ها از ایران نفت می خرد. در این شرایط باید برای رئیس جمهور افسوس خورد که با چنین وضعیتی بسیار دشوار از او توقع می رود که تمامی مسائل مربوط به حوزه بین الملل را حل کند و رشد اقتصادی برای ایران فراهم آورد.

*فریدون مجلسی

کارشناس روابط بین الملل