روسیه دنبال فشار سیاسی بر ایران
روسیه همسایه ایران است و باید رابطه خوبی با این کشور داشته باشیم که اتفاقا همکاری‌های اقتصادی نسبتا بد نیست، اما انتظارات خیلی بیش از حال فعلی است و همکاری‌های سیاسی و فرهنگی نیز نسبتا خوب است و ظرفیت‌های خوبی بین دو کشور وجود دارد که حالا چرا در حد عالی مورد استفاده قرار نگرفته مشخص است که چون ایران با روسیه یک سابقه تاریخی نسبتا بدی دارد و هم بدبینی در داخل کشور نسبت به روسیه به ویژه از جانب مردم بسیار بالاست و اقتصاد دو کشور نیز مکمل هم نیستند.
این اتفاقات اخیر نیز رخ داده و انتقادات در سطح گسترده ملی نه تنها در رسانه بلکه همه جا در این رابطه صحبت می‌شود. اگر به سال‌های گذشته نیز نگاه کنیم می‌بینیم که هر دفعه یک مشکلی اینگونه در خصوص روسیه پیش آمده است. یک روز مساله خزر رخ می‌دهد که روسیه بی‌توجه به منافع ایران با 4 کشور می‌بندد. زمان دیگری روسیه اعلام می‌کند که قراردادی 40 میلیارد دلاری با ایران بسته و بعد متوجه می‌شویم و هیچ اتفاقی نمی‌افتد. یا مثل سال گذشته در مورد جزایر 3 گانه آن اقدامات از سوی روسیه صورت می‌گیرد. لذا معمولا در رابطه با ایران و روسیه از این اتفاقات بسیار داریم اینها نشان می‌دهد آنها که می‌گویند رابطه ایران و روسیه استراتژیک است اشتباه می‌کنند و ایران رابطه استراتژیک با روسیه ندارد. چرا که وقتی دو کشور با یکدیگر رابطه استراتژیک داشته باشند این مسائل پیش نمی‌آید. حال چرا این مساله آخر یعنی کریدور زنگزور پیش آمده است که هم آقای لاوروف وزیر خارجه روسیه بگوید؛ هم خانم زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه بگوید و هم روزهای بعد تاکید کنند و وقتی استان کورسک توسط اوکراین تصرف شده آقای پوتین به باکو می‌رود و با توجه به اینکه آن مساله مهم در کشورش اتفاق افتاده به مساله زنگزور و به آن صورت مطرح می‌کند نشان می‌دهد که روس‌ها یا از ایران دلخور هستند یا اینکه به دنبال فشار سیاسی روی ارمنستان و ایران هستند. در ارتباط با ارمنستان مشخص است که روس‌ها ناراحتند که ارمنستان ارتباط خود را با اروپا نزدیک کرده و نمی‌خواهد عضو کمیسیون امنیت جمعی روسیه باشد و قرارداد استراتژیک دفاعی با روسیه داشته که روسیه اجرا نکرده و آذربایجان حمله کرده و روسیه از ارمنستان بر اساس مفاد قرارداد دفاع نکرده است. لذا ارمنی‌ها احساس می‌کنند که این رابطه استراتژیک نه تنها به درد نمی‌خورد بلکه به ضررشان هم تمام شده است. در رابطه با ایران اما تصور می‌شود که روس‌ها از این دلخورند که دولت جدید در ایران شکل گرفته و این دولت یک طرح و برنامه‌ای در رابطه با سیاست خارجی خود اعلام کرده مبنی بر اینکه می‌خواهد تحریم‌ها را بردارد. برای اینکه تحریم‌ها را بردارد می‌گوید با غرب به ویژه آمربکا مذاکره و گفت‌وگو می‌کنیم و تلاش می‌کنیم به توافق برسیم. اما روس‌ها چنین توقعی از ایران ندارند هر چند که ایران نیز مثل روس‌ها دنبال منافع ملی خود است. لذا این مساله مطرح شده به این معنا نیست که انجام می‌شود چرا که ایران نیز نشان داده که اگر کاری بخواهد به زور انجام شود و تغییرات ژئوپلیتیکی صورت بگیرد ایران نیز به موقع اقدام می‌کند. لذا به نظر می‌رسد که روسیه صرفا می‌خواهد یک فشار سیاسی به ایران بیاورد.
*عبدالرضا فرجی‌راد
تحلیلگر مسائل بین‌الملل
ارسال نظر