تله ارز تک نرخی برای دولت چهاردهم

با این وجود چالش های اقتصادی زیادی پیش روی دولت است. از جمله نقدینگی بالا ،تورم افسارگسیخته، نرخ بیکاری بالا و مشکلات و چالش های مهمی همچون قطع برق و مشکل تامین امنیت انرژی در بخش خانگی و صنعت و ده‌ها مشکل و چالش دیگر که به نظر می رسد باید تصمیمات جدی برای حل آنها گرفته شود. برخی تصمیم گیری های اقتصادی البته برای شهروندان  سخت و دردناک خواهد بود که شاید در شرایط کنونی زمینه های لازم برای اجرایی کردن این تصمیمات نباشد. به نظر می رسد دولت باید اولویت هایی را برای خود مطرح کند و آنها را با مردم در میان بگذارد و با اجرا کردن این اولویت ها به مردم نشان دهد که می تواند تصمیمات سخت ولو همراه با جراحی اقتصادی را به ثمر بنشاند. سپس آن تصمیمات را اجرایی کند. «آرمان ملی» برای بررسی اولویت های اقتصادی دولت سیزدهم با حسین راغفر، اقتصاددان و منتقد اقتصادی به گفت و گو پرداخته است.راغفر معتقد است :« جهت گیری های دولت باید دو محور داشته باشد یکی  اینکه هر سیاست اقتصادی که در دستور کار دارد به معیشت مردم آسیب نزند، سیاست هایی مانند تک نرخی کردن می تواند به ضرر مردم باشد. چرا که معنای تک نرخی کردن ارز آن است که آنقدر قیمت ارز را بالا ببریم که تقاضا برای ارز برابر با عرضه باشد. در زمانی که  عرضه ارز به میزان کافی نباشد هر مقدار  قیمت ارز را بالا ببریم بازهم عده ای آن  را خریداری خواهند کرد و هر مقدار قیمت ارز بالا رود آسیب این تصمیم مستقیما زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. دومین مورد هم این است که آقای رئیس جمهور باید تصمیماتی را در ارتباط با مسائل اقتصادی بگیرد که این تصمیمات تولید در کشور را تقویت کند.» در ادامه این گفت وگو را می‌خوانید.

*اولویت اقتصادی دولت پزشکیان باید بر چه اساس باشد تا بتواند بر چالش های مختلف در حوزه اقتصادی فائق آید؟

 اولویت های اقتصادی دولت باید در کنترل تورم و کاهش نقدینگی باشد. البته مردم هم باید بدانند که مسائل یک شبه حل و فصل نخواهد شد  و حل  کوه مشکلات اقتصادی درهم تنیده کنونی در اقتصاد زمانبر است. اما در اینجا مهم آن است که جهت گیری‌های اقتصادی دولت، جهت گیری درستی باشد. اگر دولت جهت گیری درستی در عرصه اقتصاد داشته باشد می‌توان امیدوار بود که مشکلات اقتصادی به تدریج حل شود.

*جهت گیری های اصلی دولت در عرصه اقتصاد در سال های آتی چه باید باشد؟

جهت گیری های دولت باید دو محور داشته باشد یکی  اینکه هر سیاست اقتصادی که در دستور کار دارد به معیشت مردم آسیب نزند، سیاست‌هایی مانند تک نرخی کردن می تواند به ضرر مردم باشد. چرا که معنای تک نرخی کردن ارز آن است که آنقدر قیمت ارز را بالا ببریم که تقاضا برای ارز برابر با عرضه باشد. در زمانی که  عرضه ارز به میزان کافی نباشد هر مقدار  قیمت ارز را بالا ببریم بازهم عده ای آن  را خریداری خواهند کرد و هر مقدار قیمت ارز بالا رود آسیب این تصمیم مستقیما زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. دومین مورد هم این است که آقای رئیس جمهور باید تصمیماتی را در ارتباط با مسائل اقتصادی بگیرد که این تصمیمات تولید در کشور را تقویت کند.

*دولت تصمیماتی را در این راستا آغاز کرده است؟

من فکر می کنم نوسانات اخیر در بازار ارز و افزایش قیمت دلار دقیقا در راستای همان سیاست‌هاست. در این معنا که افزایش قیمت ارز دقیقا توسط خود سیستم صورت می گیرد.

*آقای رئیس جمهور می تواند جلوی این افزایش سیستماتیک را بگیرد؟

 آقای پزشکیان آشنایی به این تصمیمات ندارد و به پیچیدگی های تصمیم در این ارتباط در بخش های مختلف کشور مسلط نیست. آنچه در اینجا موجب نگرانی می شود این است که ایشان اعلام کنند که همین راه وجود دارد و راه دیگری هم در این ارتباط وجود ندارد و این تصمیم در سال های گذشته در مورد ریاست جمهوری های قبلی هم اتفاق افتاد.

*پیشنهاد شما در ابتدای مصاحبه این بود که تصمیمات دولت باید در حوزه افزایش تولید باشد بیشتر در این مورد توضیح می دهید؟

 دولت به منظور بهبود شرایط اقتصادی کشور باید به تولید بیندیشد و تولید و افزایش تولید موجب خواهد شد جوانان جویای کار و افراد مختلف بتوانند شاغل شوند. شاغل شدن جوانان سبب می شود که جوانان دارای درآمد شوند و بهبود شرایط زندگی در ایران امیدوار شوند و در نتیجه شاید افزایش تولید کالا در اقتصاد باشیم و در نهایت با افزایش تولید رشد اقتصادی حاصل خواهد شد و در نهایت مزایا و منافع بسیار گسترده ای برای کشور ایجاد خواهد شد.

اولویت های اقتصادی دولت باید در کنترل تورم و کاهش نقدینگی باشد. البته مردم هم باید بدانند که مسائل یک شبه حل و فصل نخواهد شد  وحل کوه مشکلات اقتصادی در هم تنیده کنونی در اقتصاد زمان بر است. اما در اینجا مهم آن است که جهت گیری های اقتصادی دولت، جهت گیری درستی باشد. اگر دولت جهت گیری درستی در عرصه اقتصاد داشته باشد می توان امیدوار بود که مشکلات اقتصادی به تدریج حل شود

*منظور شما از افزایش تولید چیست؟ آیا هر افزایشی در بخش های مختلف مدنظر است؟

 باید در این ارتباط بحث شود. تولید رب گوجه فرنگی و موتور سیکلت و فرش ماشینی موضوع تولید در معنایی که بنده اعلام می کنم نیست نه اینکه تولید در این بخش ها اهمیت ندارد اما در شرایط محدودیت ها درکشور این تولیدات از اهمیت بالایی برخودار نیستند. لذا باید اولویت های تولید در کشور در این دولت که به نفع کلیت اقتصاد و جامعه باشد، مشخص شود.مساله اصلی مساله تولید است که اشتغال ایجاد می کند و ایجاد اشتغال باعث می شود که گروه های مختلف از آن منتفع شوند. لذا شعار اصلی  دولت باید اشتغال در کشور باشد. نفع حمایت از تولید و ایجاد اشتغال  بیش از اجرای هر سیاست دیگری می تواند در شرایط کنونی به نفع دولت باشد.

*اگر دولت به جای گرانی بنزین  یا تک نرخی کردن ارز به سمت افزایش تولید هدفمند حرکت کند چه سودی از این مسیر به دست خواهد آورد؟

 افزایش تولید به دلایل اقتصادی موجب کاهش تورم کلی در کشور می شود و این افزایش رکود طولانی مدت در  اقتصاد را از بین خواهد برد و این موارد موجب می شود که امید در جامعه ایجاد شود. در نتیجه افزایش امید در کشور سرمایه گذاری ها نیز افزایش خواهد یافت که این مورد هم به نفع دولت است. لذا دولت باید اقدامی کند که سرمایه ها در کشور مولد شود و با این اقدام سود قابل ملاحظه ای هم نصیب دولت و مردم خواهد شد.

*این موارد که شما می فرمایید موارد منطقی است که لزوما دولت برای نفع خود هم باید به آن توجه کند اما چرا عملا دولت ها به این موارد توجهی ندارند؟

 به نظر می رسد نه این دولت و بلکه تمامی دولت ها از ظرفیت های اقتصادی کشورمان باخبر نبوده، نیستند و نخواهند بود. اگر دولت ها  چنین مواردی را جدی بگیرند بسیاری از فرصت های سرمایه گذاری عملیاتی خواهند شد. منتها این مورد  مستلزم آن است که شناخت از این ظرفیت ها وجود داشته باشد که در شرایط کنونی یا این ظرفیت ها را نمی شناسند و یا اینکه برخی مسئولین چندان وقعی به این ظرفیت ها نمی گذارند.  لذا عبور از برخی مشکلات اقتصادی راه حل دارد و تمامی این راه حل ها نیز در دسترس هستند. منتها به تدریج می توان از موانعی که برای استفاده از این ظرفیت ها وجود دارد استفاده کرد. این مورد هم مستلزم صبر مردم ، همکاری همه نهادهای حاکمیت و جهت گیری های درست در سیاست گذاری های اقتصادی است.

*تغییر مسیر اقتصادی کنونی برای این دولت سخت و هزینه افزا نیست؟

 تغییر سیاست های اقتصادی و جهت گیری درست در این ارتباط یکی از اقدامات اساسی است که دولت باید در دستور کار قرار دهد. در غیر این صورت به نظر می رسد دولت کنونی هم مانند تمامی دولت های قبلی گرفتار سیاست های اقتصادی چند بار آزموده شده مانند سیاست هایی که توصیه می کند که نرخ ارز تک نرخی شود و در نتیجه تک نرخی کردن ارز فشار اقتصادی به مردم افزایش می یابد، خواهد شد. لذا  به دولت محترم توصیه می شود که قبل از اجرایی کردن هر تصمیمی د عرصه اقتصادی  مدل های گذشته که مورد آزمایش قرار گرفته و البته پاسخ مناسبی هم نداده است را بررسی کند.