نقش معلمان در عصر هوش مصنوعی

 دیگر انتقال صرف اطلاعات کافی نیست و معلمان باید خود را با این تغییرات تطبیق دهند و مهارت‌های جدیدی را کسب کنند. عصر هوش مصنوعی به نام‌های عصر تغییر، عصر لحظه‌ها، عصر مرگ مانایی، عصر آموزش‌های میرا، عصر کوچ مجازی، عصر دنیای حبابی، عصر متاورس، عصر قاره ششم، عصر زومِر‌ها، عصر پس‌اندار نیروی انسانی و بالاخره عصر غیر قابل پیش بینی نیز می‌نامند. عصری که با سرعتِ زیاد تغییراتش، همه چیز را تغییر می دهد و بسیاری از مشاغل از جمله نقش معلمی را تحت تأثیر خواهد داد.

در ادامه به برخی از تغییرات مورد نیاز معلمان در عصر هوش مصنوعی اشاره می‌کنم:

تغییر نقش معلم از مدرس به راهنما و تسهیل‌گر

• از انتقال اطلاعات به پرورش مهارت‌های تفکر انتقادی: با وجود منابع اطلاعاتی فراوان در دسترس دانش‌آموزان، نقش معلم از انتقال دهنده اطلاعات به تسهیل‌گر فرایند یادگیری تغییر می‌کند. معلم باید دانش‌آموزان را به سمت تفکر انتقادی، حل مسئله و یادگیری مستقل هدایت کند.

• از ارزیابی سنتی به ارزیابی جامع: هوش مصنوعی می‌تواند در ارزیابی‌های اولیه و روتین کمک کند، اما معلم باید بر ارزیابی‌های جامع‌تر و عمیق‌تر از جمله ارزیابی مهارت‌های نرم، خلاقیت و توانایی حل مسئله تمرکز کند.

• از کلاس سنتی به محیط یادگیری فعال: معلم باید محیط کلاس را به فضایی تبدیل کند که دانش‌آموزان بتوانند به صورت فعال درگیر یادگیری شوند. استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی، بازی‌های آموزشی و پروژه‌های گروهی می‌تواند به این امر کمک کند.

ارتقای مهارت‌های دیجیتال و فناوری

• آشنایی با ابزارهای هوش مصنوعی: معلمان باید با ابزارهای هوش مصنوعی مانند سامانه‌های آموزش هوشمند، دستیارهای مجازی و نرم‌افزارهای تحلیل داده آشنا شوند و بتوانند از آن‌ها در کلاس درس استفاده کنند.

• مهارت‌های برنامه‌نویسی مقدماتی: داشتن مهارت‌های برنامه‌نویسی مقدماتی به معلمان کمک می‌کند تا بتوانند ابزارهای آموزشی سفارشی ایجاد کنند و درک بهتری از فناوری‌های نوین داشته باشند.

• توسعه مهارت‌های جست وجوی اطلاعات: با توجه به حجم بالای اطلاعات در دسترس، معلمان باید به دانش‌آموزان آموزش دهند که چگونه اطلاعات معتبر را پیدا کنند و از آن به طور موثر استفاده کنند.

پرورش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی

• ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان: در محیطی که فناوری نقش پررنگی دارد، مهارت‌های ارتباطی موثر همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است. معلم باید بتواند با دانش‌آموزان ارتباط عمیق برقرار کند و نیازهای فردی آن‌ها را درک کند.

• کار گروهی و همکاری: معلم باید دانش‌آموزان را به کار گروهی و همکاری تشویق کند تا بتوانند در دنیای واقعی که بر همکاری و تعامل تأکید دارد، موفق باشند.

• مدیریت کلاس‌های متنوع: با توجه به تنوع دانش‌آموزان از نظر سبک یادگیری و توانایی‌ها، معلم باید بتواند کلاس‌های متنوعی را مدیریت کند و برای هر دانش‌آموز برنامه آموزشی مناسب را طراحی کند.

توسعه مهارت‌های شخصی و حرفه‌ای

• یادگیری مستمر: معلم باید به عنوان یک یادگیرنده مادام‌العمر عمل کند و همواره به دنبال یادگیری مهارت‌ها و دانش‌های جدید باشد.

• خلاقیت و نوآوری: معلم باید خلاق باشد و بتواند روش‌های جدیدی برای آموزش و یادگیری طراحی کند.

• انعطاف‌پذیری: با توجه به تغییرات سریع فناوری، معلم باید انعطاف‌پذیر باشد و بتواند خود را با شرایط جدید وفق دهد.

ورود هوش مصنوعی و متاورس به عرصه آموزش، نقش معلمان به طور چشمگیری تغییر کرده است. در این عصر جدید، معلم تنها یک انتقال‌دهنده اطلاعات نیست، بلکه یک راهنما، تسهیل‌گر و الهام‌بخش است. با وجود گسترش فناوری ها و هوش مصنوعی در صنعت آموزش، اما هیچ چیز جای آموزش حضوری را برای تدریس بین معلم و شاگرد نمی‌گیرد و این تکنولوژی‌ها فقط نقش‌ها را تغییر داده و به معلم در آموزش و یادگیری کمک می‌کنند و فقط یک ابزار برای آموزش هستند؛ لذا شایسته است که آموزش و پرورش آموزش‌های لازم و ضروری را برای معلمان در زمینه هوش مصنوعی و متاورس فراهم نماید و در برنامه‌های درسی نیز این موضوعات و مفاهیم و کاربر ابزارهای هوش مصنوعی و چگونگی تولید این ابزار با برنامه نویسی‌های لازم را به دانش‌آموزان آموزش دهند.

*حسین معافی

کارشناس آموزشی