بازگشت آقای دیپلمات به دولت

 این خاصیت کار سیاسی است که شاید سیاستمداران در مقاطع مختلف سیاست را رها کرده و به فعالیت دیگر مشغول شوند، اما سیاست هیچگاه آنها رها نمی‌کند و همواره نامشان در میان است تا زمانی که خود به عرصه سیاست عملی باز گردند. درک این موضوع شاید در مقاطع انتخاباتی بیشتر جلوه و نمود پیدا کند؛ جایی که وقتی صحبت از انتخابات می‌شود بسیاری باز هم به سراغ چهره‌های مطرح سیاسی می‌روند و نام آنها را لیست می‌کنند. یا در زمان چینش کابینه دولت‌ها به فراخور اینکه با چه رویکرد و از چه جریانی بر آمده‌اند افراد مطرح و مختلف به کابینه پیوست می‌شوند. لذا چندان عجیب و غیر قابل باور نیست که شاهد برخی رفت و برگشت‌ها در عرصه سیاست باشیم و اتفاقا امری طبیعی می‌نماید. مساله مهمی که باعث بروز اینگونه مسائل می‌شود بحث اختلافاتی که بعضا میان مسئولان رخ می‌دهد که برخی عطای کار را به لقای آن می‌بخشند و کنار می‌روند. محمدجواد ظریف از همین جنس سیاستمدارانی است که اگر در جایی نتواند آنطور که باید تاثیر‌گذار باشد بدون هیچ اعتراضی کنار می‌رود و فضا را برای سایرین باز می‌گذارد. هر چند که این دیپلمات هوشمند و دوستداشتنی سابقه این کار را دارد و اول بار در زمان وزارت خارجه در دولت روحانی در ماجرای سفر بشار اسد به تهران به جهت عدم هماهنگی با وی از سمت خود استعفا کرد که پس از پا درمیانی‌ها بازگشت. اما بار دوم جایی بود که ظریف نه در قامت یک دیپلمات برای دیپلماسی که در مقام یک سیاستمدار برای دولت وارد کار شد و پس از ریاست شورای راهبری انتخاب وزرا و معرفی افراد به رئیس‌جمهور به معاونت راهبردی رئیس‌جمهور و ریاست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری منصوب شد. اما این انتصاب چندی طول نکشید که ظریف طی یک توئیت بلند بالا با اعلام اینکه از سمت خود استعفا کرده است نوشت: «از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از این‌که نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که وعده داده‌ بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام. البته هنوز برخی معاونت‌های رئیس‌جمهور باقی مانده که امید است این کاستی کمی جبران شود.» با این توئیت توجه بسیاری به احتمال اختلاف در چینش وزرا با پزشکیان جلب شد. اما برخی مخالفین و منتقدین مساله دیگری مطرح کردند که ظریف به جهت حضور فرزندش در خارج از کشور و مطابق ماده۲ قانون نحوه انتصاب اشخاص درمشاغل حساس، انتصاب اشخاص در پست‌های حساس نمی‌تواند در پست معاونت رئیس‌جمهور بماند و از این جهت استعفا کرده است. البته این پایان کار نبود و تلاش‌ها برای بازگشت ظریف ادامه داشت تا خود آقای دیپلمات از تماس رئیس‌جمهور با وی برای بازگشت به دولت پرده برداشت. با این حال بازگشت ظریف به دولت در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.

* بازگشت ظریف به دولت

شنبه ۲۷ مرداد بود که مسعود پزشکیان؛ رئیس‌جمهور در حاشیه حضور در مجلس در راستای بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در خصوص سطح همکاری با ظریف در دولت چهاردهم گفت: «از وجود آقای ظریف به عنوان مشاور استفاده خواهیم کرد» همین موضوع کافی بود تا بسیاری از تلاش مجدانه رئیس‌جمهور برای استفاده از ظریف در دولت بگویند و احتمال بازگشت وی را نیز مطرح کنند. برخی هم معتقد بودند که شاید برای تحقق این معنا پزشکیان در برخی وزرای پیشنهادی تغییری انجام دهد. اما اینگونه نشد تا اینکه روز گذشته در دیدار اعضای دولت چهاردهم با مقام معظم رهبری عکسی از محمدجواد ظریف نیز در کنار سایر وزرا و مدیران منتشر شد تا احتمال بازگشت او تقویت شود. در همین راستا نیز ساعتی بعد ظریف با انتشار توئیتی از بازگشت خود به دولت خبر داد و نوشت: «سلام امروز اعضای دولت در شرایطی به ملاقات مقام معظم رهبری رفتند که بالاترین حضور بانوان و اقوام و مذاهب در هیأت دولت نشانگر صداقت و شجاعت رئیس‌جمهور محترم در عمل به وعده‌های انتخاباتی بود که امیدوارم به همین شکل ادامه یابد و وفاق ملی بر پایه توسعه انسان محور و مردم بنیاد حاصل آن باشد. بنده و همکارانم در شورای راهبری و کمیته‌ها افتخار داریم که نزدیک به ۷۰ درصد وزرا و معاونین رئیس‌جمهور و بسیاری از معاونین وزرا و سازمان‌ها نتیجه پیشنهادهای کارشناسی این روند شفاف و مشارکت‌پذیر بود. انشاءا... با رفع کاستی‌ها این روش نهادینه گردد. پس از پیگیری‌ها و رایزنی‌های مدبرانه ریاست محترم جمهوری و با دستور کتبی ایشان، با توکل به خدا و امید به همراهی و راهنمایی مردم بزرگوار، انجام وظیفه در معاونت راهبردی رئیس‌جمهور را ادامه خواهم داد. از حضور دیرهنگام در دیدار رهبری پوزش می‌خواهم.

* نقش بسیار موثر ظریف در انتخابات ریاست جمهوری

یک عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به بازگشت محمدجواد ظریف به دولت اظهار داشت: بازگشت آقای ظریف به دولت را هم به خود ایشان و هم به آقای پزشکیان تبریک می‌گویم. واقعیت این است که آقای ظریف نقش بسیار موثری در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری داشت، مخلصانه و با تمام وجود وارد صحنه شد و هر کاری که از دستش بر می‌آمد، انجام داد. سید محمد صدر، گفت: آقای دکتر ظریف یکی از دیپلمات‌های باسابقه و متخصص و صاحب نظر در سیاست خارجی و روابط بین‌الملل است، او قطعا می‌تواند کمک بسیار خوبی برای سیاست خارجی دولت آقای پزشکیان باشد. من این اقدام را به فال نیک می‌گیرم. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به تاثیر بازگشت ظریف به دولت در افکار عمومی و ناراحتی‌هایی که پس از استفعای او ایجاد شده بود، تاکید کرد: این یک کار مثبت و یک قدردانی از زحمات بسیار صادقانه و موثر آقای ظریف در ایام انتخابات بود. کلا سیاست آقای پزشکیان این است که از متخصصان و کارشناسان استفاده کند و آقای ظریف یکی از بهترین کارشناسان سیاست خارجی و روابط بین‌الملل در ایران است. خوشبختانه این اقدام انجام شد و از دکتر پزشکیان تشکر می‌کنم که این تاثیر را در دولت حفظ کرد.