چرا لاریجانی استعفا داد؟

یکی از این پشت پرده‌ها به استعفای علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی در سال 86 بازمی‌گردد. 28 مهر آن سال بود که خبرگزاری مهر نوشت:«غلامحسین الهام، سخنگوی دولت در نشست هفتگی خود با اعلام این خبر اظهار داشت: آقای لاریجانی چندین بار استعفا کرده بود، که این بار رئیس جمهور استعفای وی را پذیرفت.بنابر اظهارات الهام  دکتر لاریجانی علت استعفا را پرداختن به فعالیت‌های سیاسی دیگرعنوان کرده است.» ایسنا هم در همان تاریخ یعنی 28 مهر سال 86 که دو سال از عمر دولت احمدی‌نژاد می‌گذشت، چنین به استعفای لاریجانی اشاره کرده بود:«غلامحسین الهام در نشست خبری روز شنبه خود با خبرنگاران خبر داد: آقای علی لاریجانی به دلیل مشکلات شخصی مایل بودند که در دیگر حوزه‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران فعالیت کنند و در این راستا تقاضاهایی را مطرح کرده بودند و اصرار به استعفا داشتند که گویی در حال حاضر این استعفا پذیرفته شده و موضوع جانشینی ایشان در حال طی شدن مراحل است. وی در پاسخ به این سوال که آیا آقای سعید جلیلی جایگزین ایشان خواهد شد؟ گفت: بله آقای جلیلی جایگزین ایشان خواهد شد.» چند روز بعد علی لاریجانی به اظهارات الهام واکنش نشان داد . او  در 2 آبان 86 طی کنفرانسی مطبوعاتی در رم پس از پایان مذاکرات درباره مسئله هسته‌ای ایران گفته بود: «درباره استعفای من بسیار صحبت شد. مثلاً اینکه بنا به دلایل شخصی بوده‌ است. اما من هیچ مشکل شخصی نمی‌بینم.همچنین گفتند که استعفا مرتبط با انتخابات مجلس بود، اما این نیز درست نیست... کشور ما، کشوری دموکراتیک است که در آن چرخش‌های کادری انجام می‌شوند.ما کادر درخور توجهی داریم.» با اظهارات لاریجانی مشخص شد موضوعی فراتر از ادعای الهام وجود دارد که تمایلی به بیان علنی آن وجود ندارد.

*لاریجانی چه گفت؟

زمان گذشت تا 30 اردیبهشت 1400 لاریجانی به توضیحی درباره استعفایش از دبیری شورای امنیت ملی پرداخت. لاریجانی که در آن مقطع کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بود، درباره مسئولیتش در شورای‌عالی امنیت ملی در دوره احمدی‌نژاد گفت: «متاسفانه در داخل کشور در بحث هسته‌ای اختلاف نظر به وجود آمد و من پنج یا شش ماه بعد از شروع کار استعفا دادم چون دیدم نمی‌شد کاری انجام داد، اما این موضوع رسانه‌ای نشد.» او توضیح بیشتری درباره این اختلافات نداد.

*مرعشی افشا کرد

تا اینکه روز پنجشنبه حسین مرعشی در بخشی از نشست تلویزیونی در شبکه سه سیما، ماجرای استعفای علی لاریجانی از دبیری شورای عالی امنیت ملی را توضیح داد. مرعشی گفت: در بحث مهم هسته‌ای، آقای لاریجانی نماینده رهبری در شورای امنیت ملی و دبیر این شورا بودند. اتحادیه اروپا یک پیشنهاد داد که ایران با آن پیشنهاد موافق بود. آقای لاریجانی سوار هواپیما شد که برود اروپا با نماینده اتحادیه اروپا گفت‌وگو کند. وقتی هواپیمای وی در اروپا نشست، آقای متکی وزیر امور خارجه آقای احمدی نژاد مصاحبه کرد. با وجود آنکه اروپایی‌ها پاسخ را تا آخر مرداد می‌خواستند، وی در مصاحبه خود گفت که ما پاسخ‌مان را آخر شهریور می‌دهیم. او افزود: آقای لاریجانی وقتی در اروپا از هواپیما پیاده شد، شوکه شد و گفت بله همانگونه که آقای متکی گفتند ما پاسخ را آخر شهریور می‌دهیم، اما من الان یک پاسخ مقدماتی دارم. اما دوباره آقای متکی مصاحبه کرد و گفت ما پاسخ مقدماتی هم نداریم. مرعشی تصریح کرد: آقای لاریجانی وقتی به تهران بازگشت استعفا داد و باورش نمی‌شد که آقای احمدی‌نژاد در چنین موضوع مهمی بدون هماهنگی با مقام رهبری استعفای او را بپذیرد. وی افزود: این اتفاق بعدها با آقای متکی هم انجام شد.

*دخالت، دامن متکی را هم گرفت

همانطور که مرعشی اشاره کرد، برکناری متکی هم پشت پرده‌هایی داشت که بر اساس توضیح دبیرکل حزب کارگزاران، برکناری  متکی هم بر اساس اقدامات احمدی‌نژاد بوده است.  منوچهر متکی نقل ماجرا را تا زمان سرکار بودن دولت احمدی نژاد به صلاح نمی‌دانست و احمدی‌نژاد هم ماجرا را تا پایان دولتش به سکوت گذراند. اما در فایلی که این روزها منتشر شده وی روایت جالبی از دلیل برکناری متکی نقل می کند.احمدی‌نژاد گفته:آقای متـکی در دوره اول کاندیدای من نبـود، در دولت دهم که اصـلا وزیـر من نبـود. من در دور دوم دولـت با ایشـان دیگر کاری نداشتـم و تمام کـارهای بین‌المللی به عهـده خودم بود. گذشت تا در اولین سفر دولت دهـم به نیـویورک، سه، چهـارتا دیپلمـات را که بنـده مخـالف اعزام اینها به کشورهای غربی بودم، ایشان به غرب اعزام کرد و آنها هم رفتند و پناهنده شدند. بعد از سفر نیویورک، در جلسه‌ای قضیه بررسی شد و بنا شد ایشان عوض شوند.به هرحال از روزی که تصمیم گرفتیم که ایشان وزیر نباشد، مداوم در سفر بود حتی در دولت هم که حضور پیدا می‌کرد سریع ناپدیـد می‌شد تا اینکـه بعد از سه ماه بـالاخره در سـاعت ۵ بعـد ازظهـر و بعد ساعت ۱۰ شب با ایشان وقت تنظیـم شد و به ایشان گفتیم که شما دیگـر در دولت وزیر نیستید ولی من دوست دارم شما به عنوان معاون رئیس جمهور و رئیس سـازمان انـرژی اتمی فعالیت کنیـد. گفت من امشب می‌خواهم به سنـگال بروم و اصرار کرد که می‌روم. گفتم شما از نظر من وزیر نیستی ولی با این حال با هواپیمـای اختصاصی رفت و گفـت که دوشنبه ظهر برمی‌گردم.»