باید وفاق ملی بین اهالی فرهنگ و هنر شکل بگیرد

«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی مهم ترین چالش ها و فرصت های پیش روی وزیر جدید ارشاد با جبار آذین، منتقد و مدرس سینما گفت وگو کرده است.آذین معتقد است:« آقای صالحی انسانی محترم و دارای دانش است و با فرهنگ آشناست،اما آنچه درارتباط با او،امیدها را خدشه دار می کند،اینکه، او بر خلاف حوزه نظریه و تئوری ،درمدیریت و اجرا توانا نیست و وزارت به شدت بر گرده اوسنگینی می کند. بااین همه راه ماندن صالحی در مقام وزارت به دست آوردن اطمینان و اعتماد اهالی هنر و قلم و رسانه است که او در دوران قبلی وزارتش، نمره خوبی از آنها اخذ نکرد.اکنون که او به عنوان وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی دولت پزشکیان از مجلس رای اعتماد گرفته تنها راه توفیق او و موفقیت حرکت ها و اقدامات فرهنگی،هنری و سینمایی کشور در گرو یاری و همت و همکاری و تعامل اهالی هنر و قلم است.به همین دلیل نیز اگر صالحی نخواهد و نتواند در این مسیر درست گام بردارد و مانند وزرای قبلی ارشاد، برخی بی هنران را گردخود جمع نماید و به جای فشردن دست هنرو فرهنگ ،دست های زمخت و سرد وبی احساس سیاست را بفشرد، به طور قطع در کار وزارت به توفیق آنچنانی نخواهد رسید ». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.

*آقای صالحی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد انتخاب شدند. وی که در گذشته هم سابقه وزارت ارشاد را در داشته در شرایط کنونی با چه فرصت ها و چالش هایی مواجه است؟

آقای صالحی در سکوت،آرامش و توافق و بدون مخالفت رای اعتماد نمایندگان مجلس را از آن خود کرد و به زودی بر کرسی یکی از شاخص ترین ارکان کشور یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که با صدها مشکل زیرساختی،ساختاری ،مناسباتی و مدیریتی و تولید و ارایه درگیر است، خواهد نشست. این در حالی است که برخی از مدت ها قبل با ظاهرسازی و سفارش و سهم خواهی، دل های خود را برای ریاست سازمان سینمایی و تولیت هنر در ارشاد صابون زده اند. بدون تردید فرماندهی و اداره فرهنگ و هنر کشور که به علت روش های اشتباه مدیران گذشته، سوداگران ،منافع طلبان،حاکمیت هنر و سینمای دولتی، سیاسی و نفوذ از ما بهتران در مقام های مختلف سینمایی و هنری و فرهنگی کاری دشوار و پرزحمت است. از سوی دیگر هر گونه تغییر و تحول در این حوزه ها به معمار،متخصص و کارشناس که باید از میان اهالی باسواد و باتجربه و متعهد سینما و نقد و رسانه و استادان هنر و سینما نیاز دارد.آقای صالحی انسانی محترم ودارای دانش است و با فرهنگ آشناست،اما آنچه در ارتباط با او،امیدها را خدشه دارمی کند،اینکه، اوبر خلاف حوزه نظریه و تئوری ،درمدیریت و اجرا آنچنان توانا نیست و وزارت بر گرده او سنگینی می کند. با این همه راه ماندن صالحی در مقام وزارت به دست آوردن اطمینان و اعتماد اهالی هنر و قلم و رسانه است که او در دوران قبلی وزارتش، نمره خوبی از آنها اخذ نکرد.اکنون که او به عنوان وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی دولت پزشکیان ازمجلس رای اعتماد گرفته تنها راه توفیق او و موفقیت حرکت ها واقدامات فرهنگی،هنری و سینمایی کشور در گرو یاری و همت و همکاری و تعامل اهالی هنر و قلم است.به همین دلیل نیز اگر صالحی نتواند در این مسیر درست گام بردارد و مانند وزرای قبلی ارشاد، ناکارآمدها و برخی بی هنران را گرد خود جمع نماید و به جای فشردن دست هنر و فرهنگ ،دست های زمخت و سرد و بی احساس سیاست را بفشرد، احتمالا در وزارت به توفیق نخواهد رسید.بنابراین راه موفقیت او و سینما و فرهنگ وهنر،گرفتن رای اعتماد از اهالی هنر وقلم و رسانه است.

*چرا معتقدید صالحی در دوران قبلی وزارتش نمره قبولی از اهالی فرهنگ اخذ نکرد و در شرایط کنونی چه انتظاری از وی در این حوزه دارید؟

انتخاب های خردمندانه،هوشمندانه و کارشناسانه مسعود پزشکیان که آغاز امیدبخش آن با گزینش عارف به عنوان معاون اول رئیس جمهور کلید خورد و در ادامه با انتخاب های بهتر و برتر به رغم فشارها و تهدید های فرصت طلبان و سهم خواهان و انحصارگراها قوت گرفت.با این وجود گزینش یک وزیر امتحان پس داده که در دوران وزارت پیشین خود نمره ای مقبولی از سوی اهالی هنر و قلم و سینما کسب نکرد،با آنکه قابل احترام است و با فرهنگ بیگانه نیست،زیاد دلگرم کننده نیست.آقای صالحی در دوران گذشته نشان داد که در مقام وزارت فردی تاثیر گذاری نیست و نمی تواند در برابر نگاه منتظر اهالی هنر و قلم و رسانه که اوضاع نابسامان آن ها امیدها را ناامید کرده، امیدآفرین باشد. با این همه، چنانچه او،مشاوره ‌ و تعامل با اهالی هنرو قلم و رسانه را دراولویت طرح ها و برنامه های خود قرار دهد و اقدام به پاک وسالم سازی ارشاد بویژه سازمان سینمایی و به کارگیری نیروهای توانا و متخصص و متعهد و هنر و سینماشناس ومحبوب نماید شاید حال وهوای حوزه های فرهنگ و هنر و هنرمندان و سینماگران اندکی تغییر کند. اگرچه سیدعباس صالحی، اهل کار های مهم و بنیادین در مسیر تبدیل هنر و سینمای دولتی و سیاسی، به ملی و مردمی نیست،امادست کم با درایت،مشاوره و لحاظ‌ دیدگاه و نیاز و خواست جامعه هنرمندان و خانواده منتقدان و اصحاب رسانه، می تواند برای اداره و مدیریت و سامان بخشی به بخش های بنیادی فرهنگ و هنر از جمله سینما،تئاتر،موسیقی وتجسمی،شخصیت های صاحب دانش،تخصص و تعهد و تدین را برگزیند. در چنین شرایطی وی می توان به یاری آنها چرخ های زنگ زده فرهنگ و هنر کشور را از گل ولای سیاست تا حدی رهایی بخشیده ودربزرگراه احیا و بالندگی هنر و فرهنگ ملی و مردمی به حرکت درآورد.هرچندهمان گونه که عده ای منافع طلب و سهم خواه پیش ازتعیین وزیر ارشاد گرد وزارت ارشاد خیمه زده بودند،اکنون هم عده ای بی هنروکاسب دراطراف وزارت ارشاد چادرزده ودر انتظارجلوس تخیلی و توهمی خود بر کرسی های سینما،تئاتر،موسیقی وتجسمی هستند. با این وجود هوشیاری اهالی هنر و فرهنگ و پزشکیان و معاون اول او ومشاوران سلامتش و نگرش مردمی و ملی وزیر ارشاد،اجازه ورود کاسبان، ونفوذی ها و بی هنران و نامدیران رانخواهدداد در واقع این امید جامعه هنری و فرهنگی کشور است که امیدواراند وزیرارشاد دولت وفاق ملی پزشکیان آن رامحقق سازد.

*صالحی در دولتی به عنوان وزیر ارشاد معرفی شده که دولت وفاق ملی است. این در حالی است که در شرایط کنونی در جامعه هنری و فرهنگی کشور چنددستگی مشهود است. صالحی چگونه می تواند شعار مورد نظر پزشکیان را در زمینه فرهنگی محقق کند؟

آقای پزشکیان دولت خود را وفاق ملی خوانده است و کوشیده در حد توان اجازه وشرایط در گزینش و تشکیل وزرای کابینه اش،آن را اجرایی سازد. اما واقعیت اینکه، آنچه شکل گرفته وفاق جریان های سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا و میانه رواست که عملکردهای آن ها در برهه های مختلف نتوانسته نمره قبولی و رَضایت و اعتماد از ملت کسب کند.به عبارتی مردم ازهیچکدام از این حزب هاوجریان ها موفقیتی ندیده اند و هر کدام در زمان دولت داری در جهت اهداف گروه های خود کار کرده اند. این دولت ها افراد وابسته خود را برای داره امور اجرایی مملکت گماشتند که نتیجه آن گروه گرایی، دور شدن از مردم و خودی گرایی ،سرمایه دار شدن برخی و زیاده خواهی بعضی وافزودن برمشکلات اقتصادی جامعه بود. این وضعیت نامطلوب دولت محور به تبع ترکیب کابینه، در تمام ارکان و بخش های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی وجود داشت و معیار،نگاه ونظر و منافع برخی از دولتمداران به جای نگاه و نظر ومنافع ملت بود. این شرایط در حوزه های اقتصاد و فرهنگ و فقر مادی نماد بیشتری داشت.به گونه ای که درعرصه های هنری و فرهنگی و سینمایی، وزرا و معاونان و مدیران،عمدتا مجریان فرامین دولت بودند نه خادمان ولی نعمت های خود یعنی ملت.این گونه بود که به عنوان نمونه شاخص، اوضاع فرهنگ وهنر وسینما و... نیز درهم ریخت وهنرمندان و سینماگران، چنانچه می خواستند به فعالیت های هنری و سینمایی بپردازند، اگر مطلوب و پسند دولتیان بودند، نانشان توی روغن بود، ولی سایرین باید کشک فقر و بیکاری می سابیدند.این وضع مختص یک جریان سیاسی خاص نبود که تمام آنها این نوع عمل کردند و اکنون که دولت پزشکیان شکل گرفته است و اسم آن را هم وفاق ملی گذاشته اند، بعید نیست که این رخداد در وزارت ارشاد و فضاهای فرهنگ وهنروسینما و... هم اجرایی گردد.اگرچنین شود،وضع این بخشها بدتر از امروزخواهد شد.چرا که برای رعایت وفاق ملی ‌ممکن است بعضی از روسا و مدیران کنونی سازمان سینمایی و ارشاد که ازاصولگراها هستند، ابقا شوند و درکنارچندتن ازاصلاح طلبان از جنس خودشان،به اتفاق دست در یک کاسه ببرند و جدا از اختلاف های سیاسی و سلیقه ای میان خود، سینماگران وهنرمندان و منتقدان و اصحاب رسانه را از هنر و فرهنگ و سینما و رسانه دلسرد نمایند و به سوی کارگری و مسافرکشی و دستفروشی سوق دهند.

راه توفیق او و موفقیت حرکت ها واقدامات فرهنگی،هنری و سینمایی کشور در گرو یاری و همت و همکاری و تعامل اهالی هنر و قلم است.به همین دلیل نیز اگر صالحی نتواند در این مسیر درست گام بردارد و مانند وزرای قبلی ارشاد، ناکارآمدها و برخی بی هنران را گرد خود جمع نماید و به جای فشردن دست هنر و فرهنگ ،دست های زمخت و سرد و بی احساس سیاست را بفشرد، احتمالا در وزارت به توفیق نخواهد رسید.بنابراین راه موفقیت او و سینما و فرهنگ وهنر،گرفتن رای اعتماد از اهالی هنر وقلم و رسانه است

*در چنین شرایطی چه چالش هایی در زمینه سینمایی وجود خواهد داشت و وزیر ارشاد جدید می بایست چه رویکردی به صورت خاص در حوزه سینما داشته باشد؟

درشرایطی که هنوز تکلیف صندلی نشین وزارت ارشاد مشخص نبود اهالی متفرق سینما به جای تحرک و تعامل و واکنش، چون همیشه منفعل و خاموش بودند. چندتن از امتحان پس داده های مردود ریاست و مدیریت های سینما وچند سینما ناشناس جاه طلب به کمک جماعتی از زرداندیشان رسانه های زرد و کاسب، تبلیغاتی کاذب را عمدتا در فضای مجازی به راه انداخته و برای ریاست سازمان سینمایی و مدیریت های

آن خیز برداشته اند.آنها برای توجیه و مقبول نمایاندن خود از هر گونه جعلیات بهره می برند و خود را دارای توانایی ها و دانش و تجربه فراوان معرفی می کنند. در حالی که کارنامه کرسی نشینان سابق و اسبق سازمان یادشده و عملکردهای خود و گروه و منافع محورانه طالبان واجد هیچ امتیاز حداقلی برای آنان جهت حضور در مقام های مدیریتی سینما نیست. نکته مهم در این میان اینکه،سینماگران

و حتی آن ها که خود را نقش آفرینان سینمای کشور و جلودار برخی گروه ها و جریان های سینمایی می دانند، در قبال حرکت های مذبوحانه جماعت مذکور و تاثیرگذاری در تعیین حال و روز امروز و فردای سینما با اعلام نظر و درخواست مطالبات عمومی سینمای کشور و نشان دادن جایگاه راستین سینما،بی تفاوتی پیشه کرده اند.غافل ازاینکه رویه آن ها می تو اند با نفوذ و رسوخ عناصرمعلوم الحال درسازمان سینمایی و مدیریت های آن آسیب های جدی و جبران ناپذیر به سینما و سینماگران کشور وارد نماید.بدیهی است که حضور مصمم و قاطع سینماگران و جلوداران آن می تواند سدبزرگی در برابر نامدیران و سیاست پیشگان و منافع طلبان،نیرنگ ها و تبلیغات و حرکت ها و برنامه های نادرست آن ها و اقدامی بزرگ برای سربلندی سینماگران و سینمای ایران باشد.