یک بام و دو هوای فیلترینگ

این موضوع نه ‌تنها برای شهروندان ایرانی مشکلاتی ایجاد کرده، بلکه برای گردشگران خارجی و مهمانانی که به مناسبت های مختلف به ایران سفر می‌کنند نیز به یک معضل تبدیل شده است. بسیاری از اپلیکیشن‌ها و وب ‌سایت‌های پرکاربرد جهانی، مانند اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و برخی از سرویس‌های گوگل در ایران فیلتر هستند، این وضعیت موجب شده است تا گردشگران و مهمانان خارجی که به ایران می‌آیند، با مشکلاتی در دسترسی به خدمات اینترنتی مواجه شوند. حضور دوباره کریستیانو رونالدو، فوق‌ستاره محبوب پرتغالی‌ها و تیم النصر عربستان در آینده ای بسیار نزدیک در ایران جهت مسابقه با نماینده فوتبال کشورمان، مجدداً باعث اظهارنظرهای طنز و جدی در کشور شده است که این بار نیز آیا به وی پیشنهاد استفاده از ایتا و بله و... داده می شود یا آنچنان که در فضای غیررسمی اعلام شده است، به وی سیم کارت ایرانی بدون فیلتر داده می شود؟

پیشنهاد سیم‌کارت‌های بدون فیلتر برای گردشگران

کامران اختر، کارشناس فناوری اطلاعات در این باره به آرمان ملی گفت: گسترش فیلترینگ هر ساله شدت بیشتری می یابد و امکان استفاده از پلتفرم های خارجی برای ایرانیان بدون استفاده از وی پی ان غیرممکن می شود، مساله ای که باعث ایجاد ابهاماتی شده است که چرا مسئولان با وجود تاکید و اهتمام جدی نسبت به فیلتر کردن بسیاری از اپلیکیشن های خارجی که فرصت اشتغال برای بسیاری از افراد را فراهم کرده است، آن میزان توجه و تلاش جهت نظارت بر ممنوعیت و محدودیت فروش وی پی ان ها و فیلترشکن ها وجود ندارد؟

او افزود: اما همه چیز تاکنون حکایت از این داشته که عزمی برای رفع فیلترها وجود ندارد و همچنان باید با فیلترشکن های پولی یا رایگان به برنامه های فیلترشده دسترسی پیدا کرد. اما مشکلاتی که با ورود تیم های ورزشی، گروه های گردشگری و ... به ایران همراه شد که با حاشیه های طنز بسیاری نیز آمیخته شد. در نهایت به‌دلیل این محدودیت‌ها، برخی مسئولان ایرانی پیشنهاد استفاده از سیم‌کارت‌های بدون فیلتر برای گردشگران و مهمانان خارجی را مطرح کرده‌اند. این سیم‌کارت‌ها به طور ویژه طراحی شده‌اند تا این افراد بتوانند بدون محدودیت از اینترنت استفاده کنند و به اپلیکیشن‌های مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. این اقدام از سوی دولت به عنوان راهکاری برای بهبود تجربه گردشگران و جذب بیشتر توریست‌ها به کشور ارائه شده است. پیشنهاد ارائه سیم‌کارت‌های بدون فیلتر به گردشگران از نظر اکثریت مردم ایران نوعی تبعیض شناخته می شود، مردم معتقدند که این تصمیم نشان‌دهنده دوگانگی در برخورد با شهروندان داخلی و خارجی به شمار می آید، چرا که در حالی که اکثریت مردم ایران مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها و روش‌های مختلف برای دسترسی به اینترنت آزاد هستند، گردشگران به راحتی از اینترنت بدون فیلتر استفاده خواهند کرد. قطعاً این اعتراضات عمدتاً بر محور عدالت اجتماعی و حقوق برابر در دسترسی به اطلاعات متمرکز شده است و معترضان بر این باورند که اگر دولت توانایی ارائه اینترنت بدون فیلتر را دارد، این امکان باید برای تمامی شهروندان فراهم شود، نه فقط گردشگران خارجی.

معمای فیلترینگ و فروش آزاد فیلترشکن ها

این کارشناس ادامه داد: فیلترینگ اینترنت در ایران نه‌ تنها بر زندگی روزمره شهروندان تاثیر گذاشته، بلکه به یکی از عوامل بازدارنده برای گردشگران خارجی تبدیل شده است. پیشنهاد ارائه سیم‌کارت‌های بدون فیلتر به گردشگران، هرچند ممکن است تا حدی به بهبود وضعیت آنان کمک کند، اما اعتراضات داخلی به دلیل ایجاد نابرابری بین شهروندان داخلی و خارجی را به همراه داشته است. این موضوع نیازمند بررسی‌های بیشتری است تا توازنی میان جذب گردشگران و حفظ حقوق شهروندان ایرانی برقرار شود. سعیدی، نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: کسانی که چنین محدودیت‌هایی را ایجاد کرده‌اند خودشان خوب می‌دانند که اجرایی نیست و مردم از طریق فیلترشکن همه این محدودیت‌ها را با شرایط‌ سخت‌تر عملاً دور می‌زنند. وی خاطرنشان کرد: جالب اینجاست کسانی که چنین محدودیت‌هایی ایجاد می‌کنند، خودشان دسترسی کامل به همه پلتفرم‌های فضای مجازی بدون هیچ محدودیتی دارند. سعیدی عنوان کرد: دوگانگی‌ها مخصوصا این اتفاق اخیر متاسفانه نوع نگاه کاسبان فیلتر را به مردم ایران نشان می‌دهد که برای خود مردم ایران این شأن را قائل نیستیم که اجازه دسترسی به اینترنت بدون محدویت داشته باشند، اما برای گردشگری که به کشور می‌آید این شأن را قائل می‌شویم. چنین رویکردی طبعاً باعث نارضایتی در جامعه خواهد شد. وی تاکید کرد: این عمل نشان می‌دهد مردم را نشناخته‌ایم، نشان می‌دهد ظرفیت‌های ملت بزرگ‌مان را نشناخته‌ایم. من امیدوارم که اگر قرار است رفع محدودیتی طبق اصول متعدد قانون اساسی صورت گیرد در درجه اول باید شامل حال ملت ایران شود.

پارادوکس سیاست های فیلترینگ با اصل سوم و نهم قانون اساسی

این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: با این رفتارها ما عملاً تبعیض ناروایی برای ملت ایران خواهیم داشت که با اصل سوم و نهم قانون اساسی در تضاد است. امیدوارم یک تلنگر جدی وارد شود و بساط کاسبان فیلترشکن آن هم با توجه به گردش مالی که می‌گویند حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان در کشور است هرچه زودتر جمع شود. وی با بیان این‌که دادن سیمکارت بدون فیلتر به گردشگر خارجی به نوعی توهین به شأن ملت ایران از نگاه بنده است، گفت: معتقدم رئیس‌جمهور به عنوان حافظ قانون اساسی باید به جبران رفع محدودیت‌ها برآید. نماینده چابهار درباره این‌که آیا مجلس می‌تواند به این موضوع ورود کند، بیان کرد: همکاران بنده مطابق اصل ۸۴ می‌توانند نسبت به موضوعات ورود داشته باشند و این جزو شئونات نظارتی مجلس است اما با توجه به نگاه و رویکرد همکارانم در این زمینه احتمال اینکه محدودیت‌ها رفع شود را صفر می‌دانم. وی در خصوص این‌که افکار عمومی دادن سیمکارت بدون فیلتر به گردشگر خارجی را نوعی کاپیتولاسیون می‌داند، گفت: معتقدم این اتفاق که به نوعی می‌توان از آن به عنوان کاپیتولاسیون فرهنگی یاد کرد، قطعاً تبعاتی خواهد داشت. ما مطابق کدام اصل به خودمان اجازه می‌دهیم موردی که برای گردشگران خارجی روا می‌داریم را برای ملت ایران روا نداریم؟ این مصداق بارز دوگانه بودن است.