انتقام ایران و آتش بس دو مساله جداست

 از این منظر شاهد بودیم که حامیان اسرائیل به هراس افتاده و اعلام کردند که در کنار تل‌آویو خواهند ایستاد و از اسرائیل در برابر حملات ایران دفاع خواهند کرد. به طوری که شاهد بودیم مقدار قابل توجهی تجهیزات نظامی به منظور مقابله با اقدام ایران به منطقه ارسال شد و از سوی دیگر پیغام‌های متعددی از طریق کشورهای مختلف به تهران ارسال کردند تا ایران از اقدام متقابل دست بکشد. از سوی دیگر آمریکا، قطر و مصر اعلام کردند که مسیر مذاکرات برای رسیدن به آتش بس باید احیا شود. به طوری که شاهد بودیم در طول هفته گذشته خبرهایی در این زمینه منتشر شد و در نهایت هم یک دور مذاکره در دوحه انجام شد و طرفین ابراز امیدواری کردند که به مساله جنگ در غزه خاتمه داده شود. از سوی دیگر بعد از این مذاکرات با توجه به اینکه مذاکره کنندگان احتمال اقدام ایران علیه اسرائیل را محتمل می‌دادند بارها به تهران پیغام فرستادند که اقدامی علیه اسرائیل انجام ندهد. حال اینکه از منظر ایران انتقامی که علیه اقدام تروریستی اسرائیل در خاک کشورمان صورت گرفت؛ باید پاسخ داده شود و مساله انتقام ایران از اسرائیل ارتباطی به مساله آتش بس در غزه ندارد. البته آمریکایی‌ها از وضعیتی که با تهدیدات ایران به وجود آمده استفاده کرده‌اند تا شخص نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل را مجاب کنند که پای میزمذاکره آمده و در این زمینه از خود انعطاف نشان دهد اما نتانیاهو با وجود فشارهای زیاد داخلی و فشارهای بین‌المللی همواره بر موضع خود تاکید کرده است چرا که از عامل زمان استفاده می‌کند و برای خود وقت می‌خرد. چنانکه مشاهده می‌کنیم هر بار که شرایط برای نگارش متن آتش بس و آغاز توافق در ارتباط با آن فراهم شده او دست به اقدامی زده تا مسیر مذاکرات را منحرف کرده به طوری که آتش بسی از گفت‌وگوها حاصل نشود. چرا که اگر آتش بس اتفاق بیفتد و جنگ به پایان برسد او باید در برابر محاکم قانونی و افکار عمومی پاسخگو باشد و این پاسخگویی حتی می‌تواند موجب حذف وی از ساختار قدرت و محاکمه و زندانی شدنش شود. لذا اکنون هم با شروطی که وی در همین مذاکرات آخر اعلام کرده می‌توان گفت که چشم‌انداز روشنی برای انعقاد توافق برای دوری از جنگ و آتش بس وجود ندارد و نمی‌توان پیش بینی کرد که نتانیاهو به این سادگی‌ها آتش بس را بپذیرد. از سوی دیگر برخی اینگونه تحلیل می‌کنند که در صورت انعقاد آتش بس ممکن است این توافق موجب انصراف ایران از پاسخ به اسرائیل شود. حال اینکه اساسا ایران بر خونخواهی پافشاری کرده و مشخص نیست که چه اقدامی را در این ارتباط در نظر دارد. آیا ایران مانند عملیات وعده صادق قصد پاسخ نظامی به اسرائیل را دارد و یا اینکه قصد دارد از منظر امنیتی به اقدام اسرائیل پاسخ دهد و یا اینکه محکومیت اقدام اسرائیل در محافل بین‌المللی و دادگاه‌ها را مد نظر دارد. مشخص این است که از دیدگاه ایران خونخواهی و آتش بس دو مقوله جدا از هم هستند و دیدگاه حماس و تصمیماتی که وی در ارتباط با آتش بس و غزه می‌گیرد مورد احترام ایران خواهد بود.

* احمد دستمالچی

سفیر سابق ایران در بیروت