نباید در پاسخ به اسرائیل عجله کرد

ایران متعهد شده است که به  ترور هنیه که در اواخر ماه گذشته در جریان سفرش به تهران رخ داد و اسرائیل  بانی  آن  است، پاسخ جدی خواهد داد. اسرائیل دخالت خود را نه تایید و نه رد کرده است. از سوی دیگر نیروی دریایی ایالات متحده کشتی‌های جنگی و یک زیردریایی را برای تقویت دفاع از اسرائیل در خاورمیانه مستقر کرده است.جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در کنفرانسی خبری با ابراز نگرانی نسبت به شرایط خاورمیانه اظهار کرد: ما باید ببینیم که ایران چگونه پاسخ خواهد داد و ما چه کاری می‌توانیم انجام بدهیم.بایدن همچنین در پاسخ به این سوال که آیا انتظار دارد ایران در صورت حصول آتش‌بس در غزه از پاسخ خودداری کند، گفت: «من چنین انتظاری دارم». این در حالی است که رویترز مدعی شده برخی گفته اند که تنها یک توافق آتش بس در غزه که ناشی از مذاکرات در این هفته است، ایران را از انتقام مستقیم علیه اسرائیل برای ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس در خاک خود باز می‌دارد.«آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی این مسائل با حسن بهشتی پور، تحلیل گر روابط بین الملل گفت وگو کرده که در ادامه می خوانید.

* در روزهای  اخیر  گمانه زنی ها از احتمال حمله ایران به اسرائیل خبر می دهند. چرا ایران همچنان به حمله به اسرائیل اصرار دارد؟

من معتقدم اگر ایران می خواهد پاسخ ترور هنیه را در تهران بدهد بهترین راهبرد زدن ضربه ای کاری به یکی از سران اصلی و مسئولین اسرائیل است. دقیقا به همان شکلی که رژیم صهیونستی عملیات خود را انجام داد ما هم باید بتوانیم عملیات مشابهی را انجام بدهیم. ولی با توجه به امکاناتی که رژیم صهیونستی دارد و مجموعه و سختی هایی که در این مسیر وجود دارد، انجام دادن این تئوری و اجرای عملیات بسیار دشوار  است. ایران در انتقام قبلی به نتیجه دلخواه و مطلوب خود نرسید به این دلیل که اسرائیل دوباره این ترور را تکرار کرد و دست از جنایت کردن برنداشت. در واقع ما باید کاری انجام بدهیم که اثرگذار باشد و جنبه بازدارندگی ایجاد کند و دشمن متوجه بشود که هزینه این ترور کردن ها به شدت سنگین خواهد بود و بار دیگر جرات انجام دادن چنین اقداماتی را نداشته باشد. یکی از دلایلی که بازدارندگی مورد انتظار در عملیات پیشین به وجود نیامد، به علت تاثیری بود که آنچنان بالا نبود و هزینه خسارتی که باید را برای رژیم صهیونستی ایجاد نکرد تا دیگر چنین کارهایی را تکرار نکند. به نظر من در مرحله اول نیازی نیست برای پاسخ دادن به ترور اخیر عجله بکنیم و در مرحله بعد باید بیشتر از اینکه به گسترده بودن و سخت بودن این انتقام فکر کنیم، به موثر بودن این عملیات فکر کنیم. اگر بتوانیم مناسب ترین و همگن ترین پاسخ را در برابر اقدام رژیم صهیونستی انجام بدهیم می‌تواند بهترین پاسخ و انتقام باشد.

*در روزهای اخیر آمریکا و متحدانش به صورت جدی تری از اسرائیل در مقابل ایران حمایت کرده اند.آیا این موضوع باعث صبر بیشتر ایران شده است؟

واقعیت این است که نتانیاهو می‌داند که اگر جنگ تمام شود، باید برود و او دولت او سقوط خواهد کرد، بنابراین نتانیاهو جنگ را ادامه می‌دهد تا بر سر قدرت بماند.این در حالی است که چند ماه دیگر در آمریکا انتخابات ریاست جمهوری برگزار خواهد شد.در انتخابات آمریکا مولفه هایی که مردم از آن برای تعیین رییس جمهور آینده استفاده می‌کنند، بیشتر مولفه های داخلی مانند قیمت سوخت و شرایط اقتصادی و همچنین امینت داخلی کشورشان است و این مسائل را در اولویت قرار خواهند داد. اما دلیل اصلی این که نتانیاهو به دنبال روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ در انتخابات آینده آمریکاست، برای حمایت ها و خدمات ویژه ای بود که ترامپ برای صهیونیست ها انجام داد که بی سابقه ترین آن پذیرفتن بیت المقدس به عنوان پایتخت این رژیم بود و همچنین بلندی های جولان را هم جزیی از خاک اسرائیل اعلام کرد ودر عمل سیاست شهرک سازی های صهیونیست‌ها در مناطق اشغالی را تائید کرد. پس مطلوب آقای نتانیاهو این است که ترامپ برنده انتخابات آبان ماه آینده شود و بابت خدماتی که در دوره خودش برای رژیم صهیونستی انجام داده، به او نزدیک می شود.اما ادامه جنگ را نتانیاهو برای بقا و وجود دولت خودش لازم دارد و تفاوت ویژه ای در روی کار آمدن دموکرات ها یا جمهوری خواه ها در این زمینه وجود ندارد زیرا اسرائیل متحد استراتژیک ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه است. بنابراین آمریکا در هر شرایطی از این متحد استراتژیک حمایت خواهد کرد اما روش ها و تاکنیک‌های دموکرات ها و جمهوری خواه ها متفاوت خواهد بود.از نظر من بازدارندگی فقط این نیست که برویم به دشمن ضربه بزنیم بلکه باید در داخل با دفاع غیر عامل امنیت و هوشیاری خود را تقویت کرده و افزایش دهیم.

در مرحله اول نیازی نیست برای پاسخ دادن به ترور اخیر عجله بکنیم و در مرحله بعد باید بیشتر از اینکه به گسترده بودن و سخت بودن این انتقام فکر کنیم، به موثر بودن این عملیات فکر کنیم. اگر بتوانیم مناسب ترین و همگن ترین پاسخ را در برابر اقدام رژیم صهیونستی انجام بدهیم می‌تواند بهترین پاسخ و انتقام باشد

*به چه میزان این احتمال وجود دارد که در صورتی که ایران به اسرائیل حمله کند اسرائیل نیز بلافاصله خاک ایران را هدف قرار دهد  و منطقه وارد یک جنگ تمام عیار شود؟

نوع مسئله ایران و اسرائیل ایجاب می‌کند ضربه زمانی صورت بگیرد و از نوعی باشد که اسرائیل فکرش را هم نمی‌کند. اهمیت موضوع به ایران اجازه عجله نمی‌دهد. تهران می‌خواهد از عنصر غافلگیری استفاده کند.از سویی اسرائیل در حالت خوف و رجاست. وضعیتی شبیه به کلافه گی که ایران می‌خواهد این حالت استمرار پیدا کند و در موقعیتی مناسب ضربه بزند تا تنبیهی موثر واقع شود.این بار مهم نیست ایران تلافی کند یا نه بلکه نوع ضربه‌ای که می‌زند مهم است. ایران باید کاری بکند که جنبه بازدارندگی ایجاد شود و اسرائیل بار دیگر هوس شیطنت به سرش نزند. عجله نکردن در حمله به اسرائیل ایران کار درستی است باید اقدامی حساب شده صورت بگیرد تا غافلگیری و بازدارندگی داشته باشد. بازدارندگی موقعیتی است که طرف مقابل را برای عکس العمل بعدی اش در قبال شما دچار تردید می‌کند.اقدام آخر ایران علیه اسرائیل چشمه‌ای از توانایی نظامی ایران را به طرف مقابل نشان می‌داد. ایران یک پیام به اسرائیل فرستاد با این مضمون که اگر بخواهیم می‌توانیم شما را هدف حملات موشکی قرار بدهیم.ایران قصد آسیب زدن به خاک اسرائیل را نداشت، حملات ایران حامل پیام بود که من می‌توانم از خاک خودم خاک اسرائیل را مورد هدف قرار بدهم. موشک‌ها اصابت کرده بود، ولی خسارات بزرگی وارد نکرده بود. این کار تعمدی بود. دنیا تا پیش از آن در مورد برد موشکی ایران تردید داشت.

عملکرد ایران مناسب بود ولی مسئله اینجاست که طرف مقابل نتانیاهو است که دنبال دردسر می‌گردد. نتانیاهو خواهان بحران است و از افزایش تنش استقبال می‌کند زیرا بقای دولت او در ادامه داشتن بحران است. نتانیاهو می‌خواهد دامنه بحران را به حضور ترامپ در کاخ سفید متصل کند.

*در روزهای اخیر رایزنی ها و گفت وگوهای مختلفی در زمینه خویشتن داری ایران و اسرائیل بین رهبران کشورهای مختلف با مقامات ایران صورت گرفت. این موضوع به چه میزان در صبر ایران تأثیرگذار بود؟

 بدون تردید این رایزنی ها در تصمیم ایران تأثیرگذار بوده است. البته ما به متن گفت‌وگو های محرمانه دسترسی نداریم ولی این همه رفت و آمدها و تماس ها بی تأثیر نخواهد بود به ویژه که ایران کشوری اهل تعامل است.تمام کشور های منطقه به نوعی عکس العمل نشان دادند برخی کشورها فرستادگانی داشتند و تماس‌هایی با ایران گرفته شد تا جمهوری اسلامی را متقاعد کنند و اقدام تلافی جویانه ایران به صورتی نباشد که بحران را در منطقه افزایش دهد.اما به عقیده من منطقه باید فشار را بر اسرائیل بگذارد تا دیگر شاهد چنین تنش آفرینی از سوی اسرائیل نباشیم. فشار بر ایران برای خویشتن داری و یا عدم برخورد با اسرائیل انتظار زیادی است.اردن اقداماتی داشت وزیر خارجه اردن بعد از سال‌ها مشخصا به این منظور به ایران سفر کرد. دبیر شورای امنیت ملی روسیه در اولین سفر خود به ایران حامل پیام ویژه‌ای از پوتین بود. محتوای این پیام منتشر نشد ولی روسیه خواهان خویشتن داری ایران بود تا پاسخ ایران منجر به گسترده شدن بحران نشود.

ولی باید شاهد فشار بر اسرائیل از سوی کشور های منطقه می‌بودیم تا دیگر چنین گستاخی هایی از رهبران اسرائیل سر نزند. نخست‌وزیر ایتالیا، رئیس‌جمهور فرانسه و چند مقام دیگر تماس‌هایی با مقامات ایرانی داشتند که به نظر می‌رسد جای تماس این افراد با نتانیاهو در تلاش های دیپلماتیک خالی است.اگر خویشتن داری ایران به برقراری آتش بس در غزه بینجامد، این معامله امتیازی بزرگ برای تهران است و جا دارد ایران دست به اقدام نزند. نمی‌توانیم اعلام کنیم چنین مواردی پشت پرده وجود دارد ولی این مسئله در تحلیل کارشناسان لحاظ می‌شود. جهان نباید فشار را از روی اسرائیل بردارد بلکه باید اسرائیل را متقاعد کند که از ماجراجویی دست بردارد و شیطنت هایش علیه ایران، حملات خود به دمشق، لبنان و جنایت علیه فلسطینیان را متوقف کند.