سرگردانی فین‌تک‌ها در بازار بی‌اعتمادی

کاهش هزینه، رشد کمی و کیفی خدمات، ارتقای سطح امنیت نظام بانکی از جمله مزایای حضور فین تک ها در عرصه نظام بانکداری نوین در کشور شده است . کارشناسان حضور استارتاپ ها در حوزه فناوری مالی  در دنیای کنونی را ضرورتی غیرقابل انکارمی دانند که باید با توجه به شاخص هایی مانند؛ سابقه کار فین تک های در ارتباط با بانک‌ها، برخورداری از دانش نوین و تازه کار نبودن در این عرصه گزینش شوند. به گفته این گروه از کارشناسان برون سپاری انجام خدمات فناوری مالی، علاوه بر ایجاد اشتغالزایی نتیجه برد – برد برای طرفین به همراه خواهد آورد که عمده ترین آن قرار گرفتن در مسیر آخرین دستاوردهای نوین بانکی با به کارگیری تجهیزات و فناوری نوین است . تغییر بانکداری سنتی به دیجیتالی و تخصیص سهم بیشتری از مشتریان به بانکها رقابتی را در این عرصه ایجاد کرده است که فین تک ها نقش مهمی در آن عهده دار هستند که به منظور تعامل سازنده با بانک‌ها و مشتریان و حرکت در مسیر بانکداری باز باید با نگاه جامع تری به آنها توجه کرد.

نبود پشتوانه قانونی برای حضور باثبات فین تک‌ها

به گزارش «آرمان ملی»، فریبرز خدادادی، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در این باره گفت:  یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای فین‌تک‌ها در ایران، فقدان قوانین شفاف و پایدار است. قوانین و مقررات اغلب به‌طور مداوم تغییر می‌کنند و عدم تطابق با استانداردهای بین‌المللی، مانع از رشد و توسعه پایدار این شرکت‌ها می‌شود و به این ترتیب حوزه های مختلف اقتصادی وغیراقتصادی به دلیل به روزرسانی نشدن دانش و تکنولوژی در این زمینه از دیگر کشورهای دنیا  عقب تر است.

او افزود: بسیاری از بانک‌ها و موسسات مالی سنتی هنوز آمادگی کامل برای همکاری با فین‌تک‌ها را ندارند. این موسسات به دلیل نگرانی از رقابت و تهدید جایگاه خود، در همکاری با فین‌تک‌ها مردد هستند. این در حالی است که فین تک ها برای پیشرفت و به روزرسانی خود نیاز به سرمایه گذاری و انعقاد تفاهم‌نامه با مراکز مالی جهت تسریع و تسهیل در امور دارند، از این رو تامین مالی و جذب سرمایه‌گذاری برای فین‌تک‌ها یک چالش اساسی است و سرمایه‌گذاران به دلیل ناپایداری اقتصادی و نبود تضمین‌های قانونی، تمایلی به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارند.

دلایل بی اعتمادی مردم به پلتفرم های مالی

این کارشناس اضافه کرد: با وجود تلاش های صورت گرفته هنوز حوزه مالی از بسیاری فناوری های موجود در حوزه مالی به دور است و این مهجوریت باعث شده تا اعتماد مردم به پلتفرم های شناخته شده و قابل اطمینان در جهان که در ایران نیز وجود دارد، اعتماد نداشته باشند. هر چند نگرانی‌ها در مورد امنیت اطلاعات و پول‌شویی از جمله دلایل اصلی عدم اعتماد عمومی به فین‌تک‌ها محسوب می شود. خدادادی توضیح داد: زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در ایران هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته‌اند، و این موضوع بر عملکرد و کارایی فین‌تک‌ها تاثیر منفی می‌گذارد. علاوه بر این، مشکلات اینترنت و محدودیت‌های دسترسی به تکنولوژی‌های روز دنیا نیز از موانع اصلی برای رشد این صنعت به شمار می آید که البته در کنار تحریم باعث محرومیت ایران از فناوری های جدید در این زمینه می شود و به این ترتیب هنوز در بسیاری از حوزه های مالی، از روش های سنتی مالی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان استفاده می کنند، در حالی که رشد فین تک ها علاوه بر خدمات رسانی به حوزه های مالی باعث رشد دیگر حوزه ها مانند آموزش، فرهنگی، گردشگری و... نیز می شود. این کارشناس بیان کرد: رقابت در حوزه فناوری های مالی – بانکی یکی از عواملی به شمار می آید که در سالیان اخیر باعث حضور و رقابت فین تک ها برای عرضه خدمت وفناوری های نوین مالی شده است تا با کسب رضایت مشتریان بانک ها و حوزه های مالی، بتوانند در این بازار رقابت خوبی داشته باشند. قطعاً کاهش هزینه، رشد کیفی و کمی خدمات، ارتقای سطح امنیت نظام بانکی از جمله پارامترهایی به شمار می آید که شرکت های دانش بنیان و استارتاپ فعال در این زمینه سعی دارند با ارائه خدمات نوین مالی، در تعامل با بانک ها و موسسات مالی بخشی از بازار را از آنِ خود سازند. اما ایران به دلیل تحریم و مشکلات ناشی از آن برای حضور در بازارهای مالی دنیا نتوانسته است آنچنان که باید دراین حوزه حضور یابد، هرچند بخش خصوصی توانسته است با وجود چالش های پیش رو همچنان در مسیر تغییر رویه های سنتی بانکداری به دیجیتالی گام بردارد، اما فقدان قوانین و تغییر قانون های موجود و نبود پشتوانه اجرایی و قضایی مناسب وبا ثبات دراین زمینه از اصلی ترین مشکلات دراین بخش به شمار می آید که نیاز به حضور کارشناسان خبره در این بخش در بدنه قوای سه گانه و تعامل مطلوب آنها با یکدیگر به منظور رشد مطلوب آنها به ویژه فین تک ها در کشور است. 

تحول ساختار مالی با حضور بخش خصوصی و فین تک ها

وی ضمن اشاره به نقش مهم فین تک ها بازارهای مهم مالی بیان کرد: رونق فین تک ها موجب تحول در زیرساخت دیجیتالی کشور می شود، تحول در پرداخت های اینترنتی، تراکنش های موبایلی، انجام خدمات مالی آنلاین، کیف پول های الکترونیکی و... از مصادیق عینی حضور فین تک ها در حوزه مالی است که در نتیجه تعامل بانک ها با فین تک ها و برون سپاری کارها شکل گرفته است و البته ظرفیت بخش خصوصی دراین زمینه فراتر از این آنچه که تاکنون صورت گرفته است می باشد که در صورت بهره بهینه می توان در انتظار تغییر و تحولات مثبتی دراین بخش بود. اما نباید از نظر دور داشت که چالش های موجود در حوزه مالی برای فین تک ها، نیاز به تغییرات اساسی در زمینه های قانونی، فرهنگی و زیرساختی است که نیاز به توجه دولتمردان و تقویت پشتوانه های اجرایی و همچنین قضایی دارد.

ضرورت برون سپاری صنعت فناوری مالی

کیوان نقره کار، کارشناس حوزه فناوری اطلاعات در این خصوص گفت: توسعه فناوری ها فرآیندی موثر برای دگرگونی در سطوح مختلف اقتصادی محسوب می شود. به روزرسانی تکنولوژی و فناوری ها در این حوزه به منظور بهبود سبک مدیریت و تعامل بهینه با مخاطبان در بخش های مختلف به ویژه بانک ها بسیار مهم تلقی می شود، استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی مانند استارتاپ ها  شرکت های دانش بنیان فعال در بخش بانکداری به منظور رشد و بهینه سازی ارائه خدمات مالی و ... به مشتریان می تواند گام مهمی برای رونق دیگر بخش های باشد . او افزود: صنعت فناوری مالی یا همان فین تک ها در چند سال اخیر از سرعت و کیفیت مطلوبی در کشور برخوردار بوده است و بخش مهم و کلیدی در توسعه بازارهای مالی و معرفی فناوری های مالی عهده دار بودند و موجبات تحول در زیرساخت دیجیتالی کشور را فراهم آورده اند. پرداخت های اینترنتی، تراکنش های موبایلی، کیف های پول الکترونیکی، اعطای تسهیلات آنلاین و ... از جمله رویکردهای جدید فین تک ها در حوزه بانکداری است که با بهره گیری از ظرفیت های بخش خصوصی محقق شده است.  نقره کار ادامه داد: برون سپاری فعالیت های مربوط به فناوری مالی توسط بانک ها سیاست برد – بردی محسوب می شود که علاوه بر به کارگیری ظرفیت های  بخش خصوصی، صرفه جویی اقتصادی مطلوبی نیز برای خود بانک ها فراهم می آورد و در این راستا می توان گفت که فین تک یک فعالیت تجاری است که از طریق آن می توان از فناوری های و نوآوری های جدید در بازار خدمات مالی استفاده کرد. این رویکرد به ویژه همزمان با پاندمی کرونا در سراسر جهان رونق بیشتری یافت و از آن به عنوان یک ضرورت یاد شد و ایران نیز همراه با دیگر کشورهای جهان با استفاده از این خدمات توسط استارتاپ ها توانست عقب ماندگی نظام بانکی خود را در این حوزه جبران کند.  

الزام حرکت در مسیر بانکداری نوین و دیجیتالی

این کارشناس معتقد است: استفاده از فین تک ها و شرکت های استارتاپی درنظام بانکی کشور با توجه به اهمیت به روزرسانی این صنعت و ضرورت رعایت الزامات امنیتی بانکداری، باید با توجه به شاخص هایی چون؛ تجربه چندین ساله در حوزه های مربوطه، اجرای پروژه های بزرگ در شرکت های بزرگ، برخورداری از تجربه فنی به شکل مستند و ... اجرایی شود چرا که بستر بانک ها برای اجرای طرح های جدید در نظام بانکداری جای آزمون و خطا نیست لذا در انتخاب فین تک ها بسیار دقیق و محتاط عمل کرد. نقره کار توضیح داد: تغییر نظام سنتی بانکی به سیستم های نوین بانکداری در کشور حضور فین تک ها و استارتاپ ها را در این بازار ضروری ساخته تا با رویکردهای نوآورانه محصولات و خدمات جدیدی را در این صنعت عرضه کنند.  فناوری های جدید در حال تغییر روش استفاده مردم از خدمات مالی و بانکداری هستند و رقابت در این عرصه در داخل و خارج از مرزهای کشور به شدت در حال رشد کمی و کیفی هستند اما آنچه که اکنون در حال وقوع است توسعه کسب و کارهای گوناگون در جامعه و ضرورت تنوع بخشی به خدمات بانکی در حوزه های مختلف است و بانک ها در سراسر جهان در بستر فناوری اطلاعات در حال تغییر داده ها و خدمات خود هستند.

محدودیت های حضور فین تک‌ها در کشور

این کارشناس درباره محدودیت های موجود در کشور برای فعالیت فین تک ها گفت: تدوین قوانین مطلوب و پایدار و همچنین حمایت اجرایی از فعالان در این عرصه ضرورتی است که در حال حاضر کمتر به آن پرداخته شده است و گویا در مجموع با این دانش بیگانه هستیم علاوه بر این ثبات قوانین و حمایت های قضایی از فعالان در این صنعت از جمله چالش هایی به شمار می آیند که می تواند استمرار فعالیت این گروه در کشور را تضمین کند.  او بیان کرد: فین‌تک‌ به بانک کمک می‌کند تا برنامه‌های خود را چابک‌تر و سریع‌تر ارائه کند. البته بانک‌ها برای ماندگاری و پایداری در این رقابت باید ساختار خود را بازسازی کرده یا به‌دنبال حوزه‌هایی باشند که با فناوری مالی همکاری می‌کنند. با وجود تمام تفاوت‌ها و مشکلات، شرکت‌های فین‌تک و بانک‌ها می‌توانند از همکاری متقابل بهره ببرند. بانک‌ها در طول سال‌های طولانی فعالیت خود، تجربه فوق‌العاده‌ای در تعامل با مشتریان به دست آورده‌اند که می‌تواند به کمک فین‌تک‌ها آید.