گرانی نان ؛ آخرین یادگار دولت سیزدهم

 این در حالی است که خطر فقر و تورم افسارگسیخته تامین بسیاری از نیازهای معیشتی، فرهنگی، تفریحی و ... مردم را با چالش های اساسی مواجه ساخته است. افزایش قیمت کالاها و اعلام خبر گران شدن نان در شرایطی انجام شد که دولت افزایش حقوق و دستمزد حقوق بگیران و متناسب سازی آن با نرخ تورم در آغاز سال جاری را به دلیل مهارتورم وعدم افزایش قیمت غیرعادی کالاها به ویژه اقلام اساسی ضروری نمی دانست. کارشناسان معتقدند، افزایش قیمت نان به عنوان یکی از اقلام اساسی سبد خانوارها، مستقیماً بر قدرت خرید مردم تاثیر می‌گذارد. بسیاری از خانواده‌ها که درآمد ثابتی دارند، با افزایش هزینه‌های غذایی مواجه شده و توان خرید سایر نیازهای ضروری خود را از دست می‌دهند.

افزایش قیمت هایی که حقوق ها قد نمی دهد

به گزارش «آرمان ملی»، افزایش شکاف طبقاتی و گسترش قفر در میان اقشار ضعیف جامعه تا حدی افزایش یافته است که بسیاری برای تامین حداقل های معیشتی زندگی خود نیز با مشکل مواجه هستند. سرگردانی دولت برای حمایت از برخی از اصناف و مشاغل برای متناسب سازی قیمت محصولات و خدمات ارائه شده آنها با نرخ تورم، ناتوانی برای افزایش میزان دستمزد و حقوق ها در نهایت باعث افسارگسیختگی تورم در کشور می شود که در نهایت گردش موتور محرک اقتصاد در کشور را چالش مواجه می کند.

اعلام خبر لزوم افزایش قیمت نان از سوی محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد در چند روز اخیر در پاسخ به درخواست نانوایان برای گران کردن نان، در حالی انجام شد که بسیاری از سرعت یافتن مصوبات و اخذ تصمیمات اساسی چون افزایش قیمت نان، واردات خودرو، ضرورت افزایش قیمت بنزین و... در روزهای پایانی دولت سیزدهم متعجب هستند. برخی از صاحبنظران اقتصادی توجیه دولت برای رفع دغدغه نانوایان را درحالی که بر اساس گزارش جدید دیوان محاسبات از انحراف دولت در پرداخت یارانه نان حکایت می کند و بدهی معوق دولت به گندمکاران که بالغ بر 116 هزار میلیارد تومان است، را عجیب می دانند.

بهانه های گرانی نان

بر اساس این گزارش؛ برخی از مسئولان در توجیه افزایش قیمت نان، بدمصرفی و اسراف مردم در استفاده از نان را دلیل افزایش قیمت نان اعلام کرده اند و معتقدند برای بهینه سازی مصرف نان باید قیمت آن افزایش یابد، اما نکته اینجاست که اگرچه سرانه مصرف گندم ایران ۲.۵ برابر متوسط جهانی است، اما تنها ۶۰ درصد گندم تحویل نانوایی‌های سنتی و مابقی تحویل واحدهای تولید ماکارونی و... می‌شود و از طرفی بطور سنتی نان در سفره‌های مردم فقیر ایران و تغذیه آنها همواره سهم قابل توجهی دارد. برای نمونه ایران، ترکیه و آلمان جمعیت مشابهی دارند. مصرف نان ایرانی‌ها ۲۷ درصد کمتر از شهروندان ترکیه و ۲.۵ برابر شهروندان آلمان است. مصرف برنج ایرانی‌ها نیز تقریبا شش برابر شهروندان ترکیه و آلمان است؛ اما مصرف گوشت و لبنیات ترک‌ها به ترتیب بیش از دو برابر و چهار برابر ایرانی‌ها و مصرف گوشت و لبنیات آلمانی‌ها به ترتیب دو برابر و ۱۳ برابر ایرانی‌هاست. این درحالی است که «نان» اصلی ترین جز سفره های مردم تلقی می شود و بسیاری از مردم به ویژه در سال های سخت اقتصادی اخیر به خوردن نان با ارزان ترین غذاها اکتفا می کنند.

تاثیرات روانی و اجتماعی افزایش قیمت نان

بر اساس این گزارش؛ افزایش قیمت نان و سایر اقلام اساسی می‌تواند تاثیرات روانی منفی بر مردم داشته باشد، از جمله افزایش اضطراب. افزایش قیمت نان در شرایط حذف ارز ترجیحی و ثبات دستمزدها، به عنوان یکی از عوامل افزایش هزینه‌های زندگی، تاثیرات منفی ای بر معیشت مردم خواهد داشت. نیاز به سیاست‌های حمایتی و افزایش دستمزدها برای جبران این افزایش قیمت‌ها به شدت احساس می‌شود تا از تشدید مشکلات اقتصادی و اجتماعی جلوگیری شود. به نظر می رسد آنانی که بر طبل گرانی نان می کوبند نه به دنبال حل مشکل بلکه دمیدن در آتشی هستند که به سوخت نان مردم منجر خواهد شد. لذا دولت با ورود به میدان مقابله با این طراحی می‌تواند گامی در جهت مهار تورم و ارام ذهنی جامعه بردارد چرا که افزایش قیمت نان برابر با افزایش دهها درصدی قیمت ها در سایر کالاها خواهد شد که تاوان ان را نیز بار دیگر قشر کارگر باید بپردازد.

علت افزایش قیمت نان چیست؟

حسین یزدجردی، رییس کانون صنایع آرد ایران درخصوص خبر افزایش قیمت نان در برخی استان‌ها گفت: با تصمیم دولت سیزدهم، از سال ۱۴۰۱ به بعد، تعیین قیمت نان به استانداری‌ها واگذار شد بنابراین آرد به صورت سراسری در کشور قیمت‌گذاری می‌شود اما قیمت نان در هر استان جداگانه تعیین و اعلام می‌شود. وی افزود: خبر افزایش قیمت نان در برخی استان‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های نانوایی‌ها نظیر حقوق و دستمزد و موارد مشابه است، هرچند تایید این افزایش نرخ برعهده مسئولان مرتبط در هر استان است اما باید توجه داشت که قیمت آرد (نان لواش، تافتون، بربری و سنگک) حدود ۱۰سال است که تغییری نکرده و در محدوده هر کیلوگرم ۸۰۰ تومان است.

کنترل قیمت نان از دست دولت خارج شده

به گفته یزدجردی، در شرایطی خبر افزایش ۲۵‌درصدی قیمت نان در برخی استان‌ها مطرح شده است که بسیاری از نانوایی‌ها در کشورمان از مدت‌ها قبل نرخ نان را افزایش داده بودند. به بیان دیگر، کنترل نرخ نان از دست دولت خارج شده چراکه اصل سیاست‌های حمایتی در این سال‌ها اشتباه بوده است. در حقیقت سیاستگذار با عدم تغییر نرخ آرد در طول ۱۰سال اخیر، به دنبال ثبات قیمت نان بود اما تغییرات افزایشی قیمت نان در این مدت نشان می‌دهد که چنین سیاست و تصمیمی در حوزه آرد اشتباه بوده است.

رییس کانون صنایع آرد ایران اظهار کرد: متاسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل عدم تغییر نرخ رسمی نان متناسب با نرخ تورم و تغییرات قیمتی محصولات سایر کسب‌وکارها، شاهد برخی تخلفات در صنف نانوایی بوده‌ایم.

قیمت‌گذاری دستوری آرد و نان تبعات دارد

رییس کانون انجمن صنفی صنایع آرد ایران با اشاره به اینکه وقتی قیمت دستوری در حوزه آرد و نان متعادل و واقعی نیست، منجر به کاهش کیفیت نان و رانت‌خواری می‌شود، گفت: این در شرایطی است که کارخانه‌های آرد در سراسر کشور، با مشکلات و چالش‌های تولید به دلیل قیمت‌گذاری دستوری دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نیازمند توجه ویژه از سوی دولت جدید است تا مشکلات این صنعت هرچه زودتر ساماندهی و برطرف شود وگرنه چرخه آرد و نان با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد. وی درخصوص طرح هوشمندسازی آرد و نان در دولت سیزدهم نیز توضیح داد: این طرح، طرح خوبی نبود و نتایج منفی به دنبال داشت و به صنعت آرد و نان لطمه بزرگی وارد کرد. این طرح برای دولت فقط هزینه درست کرد و نتیجه مثبتی به دنبال نداشت.