دولت چهاردهم و توسعه گردشگری

وی یکی از نکات مهم، خود را در اولویت قرار گرفتن تحکیم روابط با همسایگان درسیاست خارجی منطقه ای دولت چهاردهم اعلام کرد و افزود برای کاهش تنش ها، تلاش صادقانه خواهد کرد و با همکاری کشورهای موثر منطقه از جمله ترکیه، عربستان، عمان، بحرین، قطر، کویت و امارات و همچنین با همکاری با سازمان‌های بین المللی در زمینه تعمیق روابط اقتصادی، تقویت روابط تجاری، ارتقای سرمایه گذاری‌های مشترک، مقابله با چالش‌های منطقه در جهت اعتمادسازی و توسعه مناسبات بین المللی گام خواهد برداشت .یقینا بیان رویکرد سازنده فرصت گرا از سوی رئیس جمهور می تواند در دیدگاه کشورهای دیگر نیز تغییرات و تجدیدنظرهایی را ایجاد کند.  از آنجا که وی وجود زمینه و فرصت همکاری را به جهانیان اعلام کرد و حال این سایرکشورها هستند که باید آمادگی خود را برای تعامل مثبت با ایران را اعلام  نمایند. لذا حسب رویکردهای اعلامی از سوی رییس جمهور در ایام تبلیغات انتخاباتی طبیعتا بعد از تشکیل دولت، از اولویت های اساسی وی در جهت پیشبرد سیاست خارجی اقدام جهت رفع یا کاهش تحریم ها و پیوستن به FATF خواهد بود که باعث گشایش این فرصت ها خواهد شد. امید است تا در شرایط جدید و نگاه متوازن دکتر پزشکیان به شرق و غرب و تعمیق روابط با کشورهای همسایه بیش از پیش درجهت تامین منافع ملی، فرصتی بی بدیل در اختیار کشور قرار دهد.  آنچه  مسلم است با توجه به فرصت های کوتاه پیش رو در این مسیر باید با استفاده از تمام ظرفیت ها و در تمامی بخش ها گام های موثری برداشته شود. در همین راستا و با توجه به ظرفیت های بخش های مختلف کشور، صنعت گردشگری با تکیه بر غنای میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، تنوع اقلیمی و تنوع محصولات صنایع دستی می تواند در بحث توسعه پیشرو باشد.  همانگونه که در خبرها نیز شاهد بودیم جهان پیام روشن رئیس جمهور را مبنی بر تعامل سازنده، تعمیق روابط اقتصادی و تجاری و کاهش تنش ها دریافت و پالس های مثبت این پیام نیز دریافت شد (پیام کشور های غربی برای بررسی روابط اروپا با ایران بعد از انتخابات ریاست جمهوری و پیام سران کشورهای همسایه مبنی بر اعلام آمادگی توسعه همکاری های بیشتر) و صنعت گردشگری ایران باید این فرصت را غنیمت بشمارد. از سوی دیگر براساس سیاست های کلی برنامه هفتم ابلاغی مقام معظم رهبری تا سال پایانی این برنامه تعداد گردشگران خارجی 15 میلیون نفر هدف گذاری شده است و باید سهم درآمدی صنعت گردشگری در رشد هشت درصدی این قانون مشخص باشد. چنین اهدافی جز با اجرای برنامه منسجم، توسعه زیرساخت ها، مدیریت و دیپلماسی قوی محقق نخواهد شد. در حقیقت با توجه به موارد مطروحه و فارغ از تمام نگرش ها باید کسی در رأس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار بگیرد که این فرصت تاریخی مهم را درک و با برنامه ای منسجم و قابل اجرا و مسلط به ابزار و تکنیک های دیپلماتیک باشد.  با توجه به رویکردولت چهاردهم و بررسی ها نشان می دهد که می توان دریافت گزینه  وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید دارای شخصیتی چند وجهی باشد.

1-نگاه متوازن و تعاملی دکتر پزشکیان به شرق و غرب و اولویت تعمیق روابط با کشورهای همسایه با رویکرد فرصت گرا زمینه ای بسیار مناسب برای توسعه صنعت گردشگری پیشروی کشور قرارداده که باید از این فرصت پیش آمده نهایت بهره را برد لذا در چنین وضعیتی شخصی برای وزارت مناسب است که تجربه اقدامات دیپلماتیک داشته و از این ابزار به نحو شایسته برای توسعه گردشگری کشور سود ببرد.

2- وزارت امور خارجه و سفارتخانه ها قادرند به عنوان نقشی اثرگذار به ایجاد حلقه ای بین دیپلماسی و گردشگری کمک و در جذب گردشگر و سرمایه گذار خارجی نقش بسیارپررنگی را ایفا نمایند از این رو گزینه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با سبقه امور خارجه با توجه به تسلط و شناخت او از ظرفیت ها و ابزارهای دیپلماتیک و پیشنه  روابط با وزارت خارجه می‌تواند در کوتاه ترین زمان این ظرفیت ها را عملیاتی و باعث پیشگیری از هدر رفت فرصت‌ها  شود.

3-شخص شناخته شده در بین نهادها و سازمان های منطقه ای و بین المللی (نظیر سازمان جهانی گردشگری) در حوزه ماموریت های این وزارتخانه قطعا در پیشبرد اهداف و توسعه گردشگری می تواند به نحو شایسته تری عمل نماید.

4-داشتن تجربه و شناخت دقیق از ظرفیت های گردشگری کشور و سایر ماموریت های وزارتخانه از دیگر شاخص های مهم گزینه وزارت خواهد بود.

درنهایت امروز با توجه به فرصت پیش آمده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیازبه یک دیپلمات باتجربه دارد تا با انسجام بخشی و هم افزائی متوازن سه حوزه تخصصی وزارتخانه که می تواند ظرفیت عظیمی از بهره وری و توسعه پایدار را در اقتصاد ملی و محلی و همچنین تاثیرگذاری بر سایر حوزه های اقتصادی کشورایجاد و از ظرفیت های منطقه ای و بین المللی برای رونق و توسعه صنعت گردشگری نهایت استفاده را به عمل آورد.

امید است وزیری کار آزموده با چنین زمینه ای و سبقه کار و شناخت از این وزارتخانه را رییس جمهور محترم حسب رویکردهای بیان شده در تبلیغات انتخاباتی معرفی و ضمن انجام پیشنهادات ذیل گام های موثری را در این بخش مهم بردارد. - افزایش اشتغال در کشور از طریق ایجاد کسب و کارهای خرد و خانگی با بهره گیری از توان حوزه محصولات صنایع دستی و گردشگری جامعه محور و بومگردی

-  ارایه خدمات و پشتیبانی متقابل سه حوزه تخصصی وزارت که می تواند موتور پیشران اقتصاد کشور قرار گرفته و موجبات نشاط اجتماعی ، افزایش اشتغال ، توزیع ثروت و ارتقای جایگاه کشور از منظر دیپلماسی عمومی را فراهم نماید.

- استفاده از ابزارهای لازم برای فعال نمودن اقتصاد دیجیتال و استارت آپ ها در حوزه میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی برای معرفی و شناساندن ظرفیت‌ها و جاذبه‌های تاریخی ، فرهنگی ، طبیعی و هنرهای دستی و سنتی کشور و کسب منابع مادی برای توسعه زیرساخت‌ها، از اولویت های جدی خواهد بود

-استفاده از تجربیات بین‌المللی برای تمامی فعالان و تولیدکنندگان حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی که بتوانند محصولات خود را در بازارهای هدف خارجی عرضه و منابع مالی مستمر و پایدار برای فعالان این حوزه ایجاد گردد.

- استفاده موثر از ابزار دیپلماسی در دولت چهاردهم به‌منظور کسب پشتوانه لازم و حیاتی برای توسعه گردشگری که با دیپلماسی قوی، گشایش های بین المللی را به دنبال داشته و موجب توسعه و رونق گردشگری می شود . بهره گیری از ائتلاف‌ها و سازمان های منطقه ای و بین المللی نظیر ، شانگهای ، بریکس و اکو ، می تواند همکاری‌های مشترک با حوزه های مختلف گردشگری را تقویت و برنامه ریزی نمود.

- توجه و توسعه گردشگری دریا پایه به‌عنوان یکی از سیاست‌های کلان کشور برای توسعه مناطق ساحلی بویژه در جنوب، سواحل مکران و دریای خزر با استفاده از قانون هفتم برنامه پنچساله، از دیگر اولویت‌ها برای تنوع بخشی فضای گردشگری پایدار، توسعه زیرساخت‌ها، جذب سرمایه داخلی و خارجی و ارتقای جایگاه کشور در منطقه، از دیگر اولویت‌های وزارت خواهد بود.

*حسن ارگی

کارشناس گردشگری و میراث فرهنگی