دبیر شورای عالی امنیت ملی کیست؟

برخی تصور می‌کنند که علی شمخانی به این جایگاه بازمی‌گردد اما خودش تایید نکرد. شمخانی درباره احتمال حضورش در دولت چهاردهم به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی واکنش نشان داد و در پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال حضور در دولت در جایگاه شورای عالی امنیت ملی با رد این احتمال، گفت: دیگر سن و سال من برای این سمت زیاد است.

*لاریجانی دبیر شورای امنیت ملی می‌شود؟

گزینه دیگری که احتمال انتصابش به این سمت زیاد است را باید علی لاریجانی دانست. سایت فراز مدعی شده که گفت‌وگو و رایزنی بین مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب و علی لاریجانی برای تصدی سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی نهایی شده است. لاریجانی در دوره تصدی دبیری شورای عالی امنیت ملی چندین دوره مذاکرات فشرده با خاویر سولانا، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشت. گفته می‌شد در این دوره، ایران و اروپا در یک قدمی دستیابی به توافقی برای حل مسئله هسته‌ای قرار گرفته بودند. علی لاریجانی از خرداد ۱۳۸۷ تا خرداد ۱۳۹۹ به‌عنوان نماینده قم و پنجمین رئیس مجلس شورای اسلامی فعالیت می‌کرد.

*پورمحمدی هم مطرح است

نام دیگری هم مطرح است‌، حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی، وی از بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر و پیروزی آقای پزشکیان، در محافل سیاسی و شبکه‌های اجتماعی برای چند مسئولیت در دولت چهاردهم مورد گمانه‌زنی قرار گرفت که وزارت اطلاعات، دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزارت کشور از جمله آنها بود.

*دبیران شورای امنیت ملی

از سال ۱۳۶۸ که شورای عالی امنیت ملی طبق قانون اساسی اصلاح شده، حسن روحانی در دورانی طولانی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴ به عنوان نماینده رهبری، دبیری شورا را هم برعهده داشت، دوره‌ای ۱۶ ساله که نیم اول آن هم عصر با ریاست جمهوری آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی و نیمه دوم آن در دوره ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی بود. با پیروزی محمود احمدی‌نژاد، او ۱۲ روز بعد از تنفیذ خود، علی لاریجانی را که در آن زمان در کنار روحانی، یکی از دو نماینده رهبری در شورا بود، به‌عنوان دبیر این شورا منصوب کرد. با این حال، عمر این سمت برای لاریجانی طولانی نبود و در کمتر از دو سال استعفا داد. سی‌ام مهر ۸۶، احمدی نژاد سعید جلیلی را به دبیری شعام منصوب کرد؛ هرچند انتصاب جلیلی به نمایندگی رهبری با هفت ماه تاخیر در ۸ تیر ۸۷ انجام شد. با پیروزی روحانی در انتخابات سال ۹۲، او شمخانی را به‌عنوان دبیر شورا برگزید که این مسئولیت به مدت نزدیک ده سال ادامه داشت. در نهایت از سال ۱۴۰۲ علی‌اکبر احمدیان دبیر شورای عالی امنیت ملی است که طی حکمی از سوی سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور وقت ایران و رئیس شورای عالی امنیت ملی، به این سمت منصوب شد بر اساس اصل‌ یکصد و هفتاد و ششم قانون اساسی، به‌ منظور تأمین‌ منافع ملی‌ و پاسداری‌ از انقلاب‌اسلامی‌ و تمامیت‌ ارضی‌ و حاکمیت‌ ملی‌ شورای‌ عالی‌ امنیت‌ ملی‌ به‌ ریاست‌رئیس‌جمهور، تشکیل‌ می‌گردد. هرچند رئیس شورای عالی امنیت ملی شخص رئیس‌جمهور است، اصلی‌ترین سمت ثابت شورای عالی امنیت ملی، سمت دبیر شوراست که مسئولیت اداره دبیرخانه و نظارت بر اجرای صحیح تصمیمات و مصوبات شورا و امور اداری و اجرایی شورا را برعهده دارد. دبیر شورا نوعا معاونینی هم برای انجام وظایف دارد که البته گاه عنوان آن‌ها تغییر می‌کند. مثلا معاونت‌های امنیت بین‌الملل و سیاست خارجی، معاون اقتصادی، معاون امنیت داخلی و معاون راهبردی در دوره شمخانی فعال بوده‌اند. رئیس شورای عالی امنیت ملی، رئیس‌جمهور است و دبیر با حکم او منصوب می‌شود. با این حال، از آنجا که سمت دبیر به‌عنوان یک عضو شورا در قانون اساسی نیامده، معمولا دبیر با هماهنگی بین رئیس‌جمهوری و رهبری انتخاب می‌شود و در رسمی نانوشته، مقام معظم رهبری دبیر منصوب را به‌عنوان یکی از دو نماینده خود در شورا منصوب می‌کنند تا دبیر در جلسات این شورای مهم، حق رای هم داشته باشد و از قدرت کافی برای پیشبرد امور برخوردار شود. در بررسی احکام روسای جمهور برای دبیران شورای عالی امنیت ملی، به مدت زمان برنخوردیم. آنچه معمول بوده، نوعا دبیر شورا با هماهنگی میان رهبری و رئیس‌جمهور، با تغییر دولت و رئیس‌جمهور و یا موارد دیگر تغییر می‌کند. البته احکام رهبری برای نمایندگان خود، در مواردی سه ساله و در مواردی برای یک دوره صادر شده است.