تحلیف نهمین رئیس‌جمهور

لذا بر همین اساس مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور منتخب یکشنبه در حسینیه امام خمینی(ره) در حضور مقام معظم رهبری و مقامات لشکری، کشوری، شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی انجام شد و رئیس‌جمهور حکم تنفیذ خود را از رهبری دریافت کرد. در همین راستا امروز نیز رئیس‌جمهور پزشکیان با حضور در مجلس شورای اسلامی در حضور مقامات کشور، شخصیت‌ها و نمایندگان از تریبون مجلس سوگند قانون اساسی یاد خواهد کرد تا پاسدار نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی باشد و از آن پس فرآیند تشکیل دولت، اعلام وزرای پیشنهادی کابینه به مجلس و متعاقب آن جلسات رای اعتماد برگزار می‌شود و در نهایت نیز دولت رسما شروع به کار خواهد کرد. اما مراسم تحلیف تاکنون 13 بار در تاریخ جمهوری اسلامی برگزار شده و 8 رئیس‌جمهور این سوگند را در مجلس یاد کرده‌اند. نخستین مراسم تحلیف برای بنی‌صدر، به عنوان اولین رئیس‌جمهوری ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ۳۱ تیرماه ۱۳۵۹ در مجلس اول شورای اسلامی برگزار شد. پس از وی تحلیف محمد علی رجایی در ۱۲ مرداد ۱۳۶۰؛ تحلیف ریاست جمهوری آیت‌ا... خامنه‌ای، به عنوان رئیس‌جمهور سوم و چهارم در تاریخ ۲۱ مهرماه ۱۳۶۰و۱۸مردادماه ۱۳۶۴؛ تحلیف آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در۲۶ مرداد ماه ۱۳۶۸ و 13 مرداد 1372؛ تحلیف حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی در ۱۳ مردادماه ۱۳۷۶ و ۱۷ مرداد ۱۳۸۰، تحلیف محمود احمدی‌نژاد در ۱۵ مرداد ۱۳۸۴ و ۱۴ مرداد ۱۳۸۸؛ تحلیف حسن روحانی ۱۳ مرداد ١٣٩٢ و ۱۴ مرداد ماه ۱۳۹۶ و در نهایت تحلیف سید ابراهیم رئیسی نیز در ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ انجام شد و حال مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور  نهم در 9 مرداد 1403 برگزار خواهد شد. همچنین در جمع رکوردداران تحلیف؛ آیت‌ا... هاشمی با برگزاری چهار مراسم تحلیف از جایگاه رئیس مجلس و دو مراسم تحلیف از جایگاه ریاست جمهوری رکورددار است. بعد از او محمد یزدی و هاشمی شاهرودی هرکدام از جایگاه رئیس قوه قضائیه سه دوره در کنار روسای جمهور منتخب آن دوره قرار گرفته‌اند. حسن روحانی در هر دوره ریاست جمهوری‌اش، مراسم تحلیف را درحالی به جای آورده که علی لاریجانی رئیس مجلس بوده و برادر او آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه بوده است.

*قانون چه می‌گوید؟

بر اساس اصل ۱۲۱ قانون اساسی رئیس‌جمهور منتخب باید پس از گرفتن حکم تنفیذ از مقام رهبری در مجلس شورای اسلامی و با حضور رئیس قوه قضائیه و اعضای شورای نگهبان سوگند یاد کرده و سوگندنامه را امضا کند. آنگونه که در این اصل قانون آمده، متن سوگندنامه به شرح زیر است: «من به عنوان رئیس‌جمهور در پیشگاه قرآن کریم و در برابر ملت ایران به خداوند قادر متعال سوگند یاد می‌کنم که پاسدار مذهب رسمی و نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی کشور باشم و همه استعداد و صلاحیت خویش را در راه ایفای مسئولیت‌هایی که بر عهده گرفته‌ام به کار گیرم و خود را وقف خدمت به مردم و اعتلای کشور، ترویج دین و اخلاق‌، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت سازم و از هر گونه خودکامگی بپرهیزم و از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته‌است حمایت کنم‌. در حراست از مرزها و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی کشور از هیچ اقدامی دریغ نورزم و با استعانت از خداوند و پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام قدرتی را که ملت به عنوان امانتی‌مقدس به من سپرده‌است همچون امینی پارسا و فداکار نگاهدار باشم و آن را به منتخب ملت پس از خود بسپارم‌.»

* روند برگزاری مراسم تحلیف

مراسم تحلیف ساعت ۱۶ سه‌شنبه ۹ مرداد در محل برگزاری جلسات علنی مجلس و با حضور بیش از ۷۰ هیات از کشورهای خارجی در سطح رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر، رئیس‌ مجلس، معاون رئیس‌جمهور، معاون نخست وزیر، وزیرخارجه و سفرا و همچنین سازمان بین‌المللی و منطقه‌ای برگزار می‌شود. همچنین در این مراسم مهمانان داخلی در سطح رئیس دفتر مقام معظم رهبری، رئیس قوه قضائیه، رئیس مجلس خبرگان رهبری، دبیر شورای نگهبان، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، جمعی از وزرا و مسئولان دولت سیزدهم و مقامات بلندپایه کشوری و لشگری حضور خواهند داشت و رئیس مجلس نیز میزبان مهمانان داخلی و خارجی خواهد بود. این مراسم به‌صورت زنده از شبکه‌های تلویزیونی داخلی پخش خواهد شد و بیش از ۶۰۰ خبرنگار، عکاس و تصویربردار از رسانه‌های داخلی و خارجی آن را پوشش می‌دهند. در روز مراسم تحلیف بعد از نواختن زنگ آغاز جلسه علنی توسط محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، دستور جلسه علنی توسط عضو هیات رئیسه مجلس قرائت می‌شود. دستور جلسه چهاردهم مجلس دوازدهم این گونه اعلام شده است: نخست؛ نواختن سرود جمهوری اسلامی ایران؛ سپس تلاوت آیاتی از کلام‌ا... مجید (سوره مبارکه نحل آیات ۸۹ تا ۹۱)؛ خیرمقدم و بیانات رئیس مجلس، بیانات رئیس قوه قضائیه؛ انجام مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری اسلامی ایران؛ بیانات رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و در نهایت نطق پایانی رئیس مجلس که پایان بخش این مراسم خواهد بود. البته در ادوار گذشته امضای تمبر یادبود مراسم تحلیف و گرفتن عکس یادگاری مهمانان حاضر مرسوم بوده است که انجام آن در این دوره دور از ذهن نیست.