دولت آینده آمریکا و برجام
شرایط بعد از انصراف جو بایدن از انتخابات آمریکا به گونهای است که میتوان اظهار داشت که شانس خانم هریس برای نامزدی نهایی حزب دموکرات بالا رفته است و تا 90 درصد این احتمال وجود دارد که او نامزد شود.
اکنون 2500 نفر از اعضای کنوانسیون حزب دموکرات به او رای دادهاند. مبالغی هم که برای نامزدی وی جمعآوری شده نشان دهنده آن است که استقبال قابل توجهی از او صورت گرفته است اما با این وجود این احتمال وجود دارد که هریس کاندیدا شود اما در نهایت ترامپ برنده شود. از این منظر اگر ترامپ برنده شود از دو جنبه میتوان در مورد دیدگاه او در مورد ایران بحث کرد؛ اول اینکه او صرفا به دنبال مذاکره با ایران به نفع خود است. این مذاکره خواهی نیز تنها در مورد ایران نیست چرا که او اعلام کرده که حتی رهبر کره برای مذاکره با وی به شدت آماده است و دل او برایش تنگ شده است. آن هم در شرایطی که دو کره در اوج تنش قرار دارند و چنین صحبتهایی از سوی ترامپ در آن معناست که او علاقه دارد که با مذاکره جلوی افزایش تنش بین دو کره را بگیرد. ترامپ در سال آخر نیز در ارتباط با ایران چنین صحبتهایی را اعلام میکرد و میگفت که درست است که آمریکا از برجام خارج شده اما حاضر به گفتوگوست تا اینکه به نتایجی با ایران دست یابد. حتی به رهبران جهان نیز این پیام را ارسال میکرد که به ایرانیها اعلام کنید با من مذاکره کنید چرا که به زودی با او به نتیجه خواهند رسید. ترامپ هم در هر صورت در ارتباط با هرکشوری به دنبال مذاکره است تا به نتیجه برسد و برای خود دستاوردسازی کند. ترامپ مایل به گفتوگو با ایران است اما حال باید دید آیا تهران نیز این علاقه را دارد که به صورت مستقیم با ترامپ گفتوگو کند؟ اگر ایران تمایل به مذاکره داشته باشد احتمال توافق با او دور از انتظار نیست اما اگر ایران به دنبال مذاکره غیرمستقیم باشد آنگاه باید دید که سرنوشت مذاکرات غیرمستقیم چه خواهد شد اما در هر صورت ترامپ به دنبال مذاکره مستقیم با ایران به نفع خود است. اگر هم ایران نپذیرد به سمت افزایش شدت تحریمها پیش خواهد رفت و تحریم نفتی را افزایش خواهد داد. در گذشته نیز چینیها را تحت فشار قرار داد و آنها نیز رفته رفته از ایران کمتر نفت خریدند اما اگر خانم هریس پیروز شود آنها نیز علاقه به گفتوگو با ایران به صورت مستقیم و غیرمستقیم دارند و با توجه به اینکه دولت جدیدی در ایران روی کار آمده است. بعید نیست گفتوگوهای مستقیم با آمریکا نیز در دستور کار قرار گیرد. چرا که یکی از اهداف دولت آقای پزشکیان آن است که تحریمها برداشته شود تا مشکلات اقتصادی رفع شود. بنابراین به نظر میرسد دیدگاه ترامپ و هریس در ارتباط با ایران متفاوت است. آنچه مسلم است این است که دموکراتها و جمهوریخواهان علاقههایی به گفتوگو با ایران دارند. البته ترامپ گفتوگوی مستقیم را میخواهد چرا که او خود محور است و همه دستاوردها را برای خود میخواهد. لذا باید در انتظار بود که چه کسی در آمریکا در قدرت قرار میگیرد و همچنین در آینده سیاست هستهای ایران چه خواهد شد.
*عبدالرضا فرجیراد
استاد ژئوپلیتیک
ارسال نظر