اهمیت شبکه ملی اطلاعات

 این مشکلات منجر به اختلال در سرویس‌های ابری مانند Azure و Microsoft 365 شده است. بروز مشکل در نرم‌افزار امنیتی CrowdStrike که در بسیاری از سیستم‌ها استفاده می‌شود، نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در این اختلالات بوده است این مشکل منجر به بروز خطاهای سیستم و در برخی موارد، از کار افتادن کامل سیستم‌ها شده است. همچنین تغییرات ناگهانی در مسیرهای انتقال داده نیز می‌تواند باعث اختلال در ارتباطات شود. نکته جالب اینجاست که با قطع اینترنت جهانی و بروز مشکل برای برخی از شرکت‌ها و مؤسسات خدمات رسان در کل دنیا ولی در کشور ایران شاهد مشکلات جدی در این زمینه نبودیم چرا که شبکه ملی اطلاعات با زیرساخت‌های منظم ما را از مواجه با مشکلات قطع اینترنت جهانی تا اندازه‌ای مصون داشت. مقابله با اختلالات اینترنت جهانی نیازمند یک رویکرد جامع و همکاری همه جانبه است. با اتخاذ این راهکارها، می‌توان به ایجاد یک اینترنت پایدارتر، امن‌تر و قابل اطمینان‌تر کمک کرد. اختلالات جهانی در اینترنت دلایل مختلفی می‌توانند داشته باشند که علاوه بر خطاهای انسانی و بلای طبیعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

o قطع فیبر نوری؛

o خرابی مراکز داده؛

o خطاهای برنامه‌نویسی؛

o تضاد نرم‌افزاری؛

o حمله‌های سایبری DdoS

اختلال در اینترنت جهانی یک چالش پیچیده با دلایل متعدد است که نیازمند رویکردهای چندجانبه برای مقابله است. در زیر برخی از راهکارهای کلیدی برای کاهش و مدیریت این اختلالات ارائه شده است:

• تنوع‌سازی زیرساخت: استفاده از مسیرهای مختلف انتقال داده، مراکز داده متعدد در مناطق جغرافیایی مختلف و زیرساخت‌های پشتیبان می‌تواند به افزایش پایداری شبکه کمک کند.

• به‌روزرسانی تجهیزات: به‌روز نگه داشتن تجهیزات شبکه، نرم‌افزارها و سیستم‌های امنیتی می‌تواند از بروز مشکلات ناشی از قدیمی شدن فناوری‌ها جلوگیری کند.

• کابل‌های فیبر نوری زیر دریا: افزایش تعداد و ظرفیت کابل‌های زیر دریا برای بهبود ارتباطات بین‌المللی ضروری است.

• تشخیص و مقابله با تهدیدات: استفاده از سیستم‌های تشخیص نفوذ، دیواره‌های آتش و سایر ابزارهای امنیتی برای شناسایی و دفع حملات سایبری.

• همکاری بین‌المللی: همکاری بین کشورها و سازمان‌های بین‌المللی برای مقابله با تهدیدات سایبری فرامرزی ضروری است.

• حمایت از توسعه اینترنت آزاد و باز: ایجاد محیطی که در آن نوآوری و رقابت آزادانه صورت گیرد، می‌تواند به بهبود پایداری و انعطاف‌پذیری اینترنت کمک کند.

• ایجاد قوانین و مقررات مناسب: تدوین قوانین و مقرراتی که از حقوق کاربران و آزادی بیان در فضای مجازی محافظت کند، می‌تواند به ایجاد یک اینترنت سالم‌تر کمک کند.

شبکه ملی اطلاعات در واقع یک زیرساخت داخلی است که به منظور ایجاد یک بستر ارتباطی پایدار، امن و مستقل برای کشور طراحی شده است. هدف اصلی آن ارتقای خدمات داخلی، حمایت از کسب‌وکارهای داخلی و کاهش وابستگی به زیرساخت‌های خارجی است.

با توسعه زیرساخت‌های داخلی، وابستگی کشور به مسیرهای ارتباطی بین‌المللی کاهش می‌یابد و در صورت بروز اختلال در این مسیرها، خدمات داخلی همچنان قابل ارائه خواهند بود. شبکه ملی اطلاعات با ایجاد لایه‌های امنیتی بیشتر و متنوع‌تر، می‌تواند در برابر حملات سایبری و اختلالات خارجی مقاوم‌تر باشد و پایداری خدمات را افزایش دهد. همچنین با ایجاد بستر مناسب برای ارائه خدمات داخلی، از جمله خدمات دولت الکترونیک، کسب‌وکارهای آنلاین و آموزش مجازی، وابستگی به سرویس‌های خارجی کاهش می‌یابد. شبکه ملی اطلاعات می‌تواند به عنوان یک موتور محرک برای رشد اقتصاد دیجیتال کشور عمل کند و فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارها ایجاد کند.

در واقع، شبکه ملی اطلاعات به عنوان یک مکمل برای اینترنت جهانی عمل می‌کند و می‌تواند در شرایط خاص، مانند اختلالات گسترده در اینترنت جهانی، به عنوان یک بستر جایگزین برای ارائه خدمات مورد استفاده قرار گیرد. شبکه ملی اطلاعات به جای قطع ارتباط با اینترنت جهانی، به دنبال ایجاد یک زیرساخت قوی و مستقل داخلی است که بتواند در کنار اینترنت جهانی به توسعه و پیشرفت کشور کمک کند.

لذا شایسته است که در عصر گسترش هوش مصنوعی و دنیای مجازی، مسئولین کشور در فناوری اطلاعات و ارتباطات شبکه ملی اطلاعات کشور را با زیرساخت‌های مناسب تقویت کنند تا به طور مستقل و بدون دخالت کشورهای بیگانه بتوانیم به رشد و تعالی در این زمینه دست یابیم.

*حسین معافی

مدرس دانشگاه و کارشناس سواد رسانه‌ای