رمز پیروزی پزشکیان صداقت بود

*مهم ترین دلایل پیروزی پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری چه بود؟

انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در حالی برگزار شد که همراه با تلخی ها و شادی هایی بود. با این وجود در نهایت مردم به آقای پزشکیان اعتماد کردند و ایشان به ریاست جمهوری رسید.واقعیت این است که در پایان رقابت های انتخاباتی باید دوران رفاقت را آغاز کرد. در شرایط کنونی که کشور با چالش های متعددی مواجه است همه هواداران رقبای انتخاباتی می بایست در کنار هم قرار بگیرند و زمینه را برای حل مشکلات کشور به وجود بیاورند.در این زمینه نخبگان جامعه نقش تعیین کننده ای دارند و می توانند با فراهم سازی زمینه های وحدت، شرایطی را به وجود بیاورند که وحدت و انسجام اجتماعی و سیاسی در کشور افزایش پیدا کند.عناصر معاند قبل از انتخابات تلاش زیادی کردند که مردم به پای صندوق های رأی نروند و با قهر خود میزان مشارکت را کاهش بدهند.هدف اصلی آنها نیز این بود که این انتخابات را به شکست تبدیل کنند و مردم ایران را ناامید کنند.این در حالی است که در صحنه انتخابات چنین اتفاقی رخ نداد و کسانی که چنین توطئه ای را دنبال می کردند نتوانستند به اهداف خود دست پیدا کنند.نکته دیگر اینکه یکی از دلایل پیروزی آقای پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری تعدد کاندیدای جریان رقیب بود که هر کدام نیز رویکرد متفاوتی در پیش گرفته بودند و این فرصت خوبی به آقای پزشکیان داد که با تفکرات و رویکردی متفاوت بتواند فضای رقابت های انتخاباتی را به سود خود رقم بزند.به هر حال اختلافات در اردوگاه اصولگرایی در این انتخابات مشهود بود و این مسأله به خصوص در دور اول انتخابات بر سر کناره گیری نامزدها به سود یکدیگر بیشتر هم شد. در نهایت نیز کاندیداهای مورد نظر به سود هم کناره گیری نکردند تا فرصت برای پیروزی آقای پزشکیان به وجود بیاید.

*شرایط انتخابات به شکلی رقم خورد که نبخشی از جامعه در دور دوم نسبت به قدرت رسیدن جلیلی احساس خطر می کردند. این احساس خطر به چه دلیل بود و به چه میزان در پیروزی پزشکیان تأثیر داشت؟

این احساس خطر به دلیل افزایش احتمالی محدودیت ها مانند فیلترینک و محدودیت های اجتماعی بود.به هر حال نوع نگاه و تفکرات آقای جلیلی به شکلی بود که این احتمال وجود داشت که در آینده در برخی زمینه ها کشور با چالش هایی مواجه شود که مسائل اجتماعی از جمله آنها بود.از سوی دیگر برخی با توجه به دیدگاه های آقای جلیلی و برنامه هایی که ارائه می داد بر این باور بودند که تفکرات جلیلی می تواند مانع توسعه کشور شود.این در حالی است که آقای پزشکیان پنج دوره نماینده مجلس بوده و چهار سال نیز وزیر بهداشت بوده اند. از سوی دیگر مردم دیدگاه روشنی نسبت به ایشان داشتند و نسبت به کارنامه ایشان دغدغه نداشتند.در واقع آنچه مردم را در وضعیت وحشت انتخاب قرار داده بود این بود که نسبت به بدتر شدن وضعیت تحریم ها و فیلترینگ و گشت ارشاد در صورتی که جلیلی به ریاست جمهوری برسد نگران بودند. این وضعیت درباره پزشکیان وجود نداشت و دیدگاه های ایشان رویکرد معتدل تری داشت و به همین دلیل نخبگان و در نهایت بسیاری از رای دهندگان تصمیم گرفتند برای بدتر نشدن اوضاع کشور از آقای جلیلی حمایت نکنند. شاید برخی عنوان کنند این نوعی انتخاب سلبی است که در واقع نیز چنین بوده است. در واقع مردم به دلیل اینکه نمی خواستند تحریم های بین المللی پابرجا بماند و برجام به نتیجه نرسد و شرایط اقتصادی نیز بدتر نشود به پزشکیان رأی دادند.

یکی از دلایل پیروزی آقای پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری تعدد کاندیدای جریان رقیب بود که هر کدام نیز رویکرد متفاوتی در پیش گرفته بودند و این فرصت خوبی به آقای پزشکیان داد که با تفکرات و رویکردی متفاوت بتواند فضای رقابت هایی انتخاباتی را به سود خود رقم بزند.به هر حال اختلافات در اردوگاه اصولگرایی در این انتخابات مشهود بود و این مسأله به خصوص در دور اول انتخابات بر سر کناره گیری کاندیدا به سود یکدیگر بیشتر هم شد

*اصلاح طلبان برخلاف اصولگرایان از رویکرد متحد و منسجمی در انتخابات برخوردار بودند. حمایت جریان اصلاحات از پزشکیان به چه میزان در پیروزی وی در انتخابات نقش داشت؟

اصلاح طلبان به صورت تمام قد از پزشکیان حمایت کردند که یکی از مولفه های اصلی پیروزی وی در انتخابات بود. به هر حال جریان اصلاحات تنها یک کاندیدا بیشتر در انتخابات نداشت و به همین دلیل همه ظرفیت های این جریان سیاسی در حمایت از پزشکیان مورد استفاده قرار گرفت. به هر حال مردم خاطره خوبی از دولت آقای خاتمی دارند و به همین دلیل از کسی حمایت کردند که تلاش می کرد در همان مسیر حرکت کند. البته که شرایط امروز با زمان دولت اصلاحات از بسیاری جهات متفاوت است و شرایط به شکلی نیست که دولت پزشکیان را با دولت خاتمی مقایسه کرد. در شرایط کنونی جامعه ایران با مشکلات جدی در زمینه اعتماد اجتماعی رابطه دولت –ملت مواجه است که شرایط را نسبت به گذشته متفاوت می کند.رویکرد منسجم اصلاح طلبان در شرایطی رخ داد که اصولگرایان با چنین وضعیت مواجهه نبودند و با چالش های جدی در زمینه وحدت و انسجام مواجه بودند.اختلاف بر سر اینکه چه کسی گزینه نهایی اصولگرایان باشد بین جلیلی و قالیباف در دور اول انتخابات به شکلی بود که آرای اصولگرایان شکسته شد و زمینه را برای پیروزی رقیب فراهم کرد.البته در این زمینه رویکردی که رسانه های معاند در پیش گرفته بودند را نیز در نظر داشت. به هر حال آنها از همه ظرفیت های خود استفاده کردند که مردم با صندوق های رأی قهر کنند و انتخابات را تحریم کنند.

* میزان مشارکت در انتخابات به خصوص در دور اول نسبت به همه ادوار پایین تر بود. دلیل آرای پایین چه بود؟

مردم از کسانی که در گذشته به آنها وعده داده و عمل نکرده بودند خسته شده اند و به همین دلیل در این انتخابات به صورت گسترده شرکت نکردند.این مسأله مهمی است و نباید به سادگی از کنار آن گذشت که چرا مردم مشارکت کمی در انتخابات داشتند.نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که مشکلات اجتماعی در سال های اخیر روی هم انباشته شده و بدون اینکه کسی برای آن راه حل پیدا کند تنها صورت مسأله را پاک کرده اند. به همین دلیل نیز به نارضایتی در جامعه دامن زده که خود را در چنین بزنگاه هایی نشان می دهد.نکته دیگر فقدان تحزب در کشور است. چهره‌هایی که در طول چهل و پنج سال گذشته مشاغل و مسئولیت‌های مختلفی را ‌به عهده داشته و در درجات مختلفی از نظام قرار گرفته‌اند ودر صحنه انتخابات حاضر شده بودند. این در حالی است که غیبت فرهنگ تحزب و‌فقدان مبانی آموزش و تمرین‌های سیاسی باعث شده که همواره در قالب فرد یا افراد مختلف خود را در جایگاه کفالت مردم قرار داده و نسبت به معرفی اشخاص برای انتخاب ریاست جمهوری اقدام می‌نمایند. تمرین مردمسالاری به‌ویژه در انتقال آموزه‌های دموکراتیک باید در دانشگاه‌ها و‌ مرکز آموزشی سطوح عالی صورت پذیرد تا جوانان و نیروهای بالقوه سیاسی و اجتماعی آمادگی‌های لازم را کسب نمایند.همچنین می بایست در فضای مجازی بحث‌ها و تحلیل‌های لازم اجرا شوند تا علوم وتجارب سیاسی را به مدیران آینده کشور منتقل نمایند. متاسفانه در دوران حاضر مخصوصا ده سال گذشته فقط در حداکثر یکسال به انتخابات مانده تبلیغات به صورت انبوه صورت گیرند و افراط در تبلیغات مختلف در کنار هزینه آفرینی‌های متعدد نه تنها اهداف مطلوب را محقق نمی‌نمایند بلکه موجب دلزدگی نیز می‌شوند.

*پزشکیان در زمینه کاهش چالش های اجتماعی چه رویکردی را می بایست در پیش بگیرد؟

امروز به طور متوسط درهر خانواده یک یا دو‌جوان‌تحصیلکرده وبیکار وجود دارند که باخطر افسردگی، اعتیاد ومهاجرت اجباری روبه رو هستند. از سوی دیگر اعتیاد به اقلام جدید و خطرناک کاهش سن اعتیاد به ۱۴ سال باید بطور جدی مورد بررسی و مبارزه قرار گیرند. امروز بخش‌هایی از جامعه مدت‌هاست که گوشت را در سفره های خود نمی بینند و با شرایط سختی زندگی می‌کنند.به همین دلیل اگر وضعیت کشور به همین صورت باشد و تغییری در وضعیت زندگی مردم صورت نگیرد امید مردم کمرنگ می شود که پزشکیان نباید کاری کند که امید مردم کمرنگ شود.از سوی دیگر توجه به بحران ها و چالش هایی اجتماعی می بایست در اولویت های رئیس جمهور جدید کشور قرار داشته باشد.