حلقه مفقوده در ثبات بازار مسکن

تامین شغل در شهرهای موطن، پیش نیاز حل مشکل مسکن

علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این باره به «آرمان ملی»، گفت: حل مشکل مسکن کشور پیش از پرداختن به معضلات دیگر و در صدر آن مساله اشتغال غیرممکن است، چرا که افراد همواره به منظور تامین احتیاجات اولیه و ثانویه خود به دنبال کسب درآمد مطلوب و حضور در مناطقی هستند که فرصت‌های اشتغال بیشتری دارد، از این رو تهران و دیگر کلانشهرها هدف اصلی مهاجرت این گروه از مردم قرار می‌گیرد که در گام نخست حضور در آن به دنبال تهیه مسکن درخور خویش برمی آیند و چنانچه در شهر اصلی موفق به اجاره خانه نشوند به حاشیه شهرهای اصلی پناه می‌برند تا بتوانند در منطقه‌ای که کار و شغل خود را یافته‌اند، زندگی کنند. وی افزود: حل مشکل مسکن کلانشهرها به ویژه پایتخت حتی با ساخت 5 میلیون مسکن هم حل نمی‌شود چرا که بیشترین نرخ مهاجرت را دارد و ظرفیت‌های شغلی بالا در این شهر باعث افزایش مهاجرت از دیگر شهرها و روستاها به تهران می‌شود و از سوی دیگر همزمان با مشکل تهیه مسکن، به دلیل افزایش جمعیت ناشی از مهاجرت مهارگسیخته، چالش‌های ترافیک، آلودگی هوا، چالش‌های زیست محیطی، تامین آب و برق، فاضلاب، مشکلات فرهنگی و... در پایتخت نیز افزایش می‌یابد و دولت برای حل این تراکم جمعیت ناچار به ساخت شهر و شهرک‌های حاشیه‌ای می‌شود که به دنبال آن مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند که حل آن نیز به سرمایه بیشتری نیاز دارد و در نتیجه در یک دور باطلی گرفتار می‌شویم که در انتها به ایجاد غولی بزرگ به نام مهاجرت و تبعات ناهنجار آن می‌انجامد.

ساماندهی و توزیع صحیح نیروی کار

بیت اللهی با تاکید بر سامان دهی و توزیع صحیح نیروی کار در سطح کشور گفت: در حال حاضر کمبود اشتغال و مهاجرت مردم از مناطق مختلف به استان تهران باعث شده تا حدود 20 درصد از جمعیت کشور در پهنه‌ای کوچک از نظر جغرافیایی از دماوند تا هشتگرد در استان البرز جای گیرند که به امید اشتغال به شهر تهران آمده‌اند و با سکونت در اطراف تهران، هر روز به پایتخت و محل سکونت خود در رفت و آمد هستند و طبق آمار جمعیتی بالغ بر 3 میلیون نفر را تشکیل می‌دهند که هدفی جز اشتغال و کسب درآمد ندارند، در حالی که چنانچه این جمعیت در توزیع صحیح جمعیت مشمول شرایط کار مناسب قرار گیرند و به مناطقی با ظرفیت‌های شغلی مناسب چون معدن، کشاورزی، صنعت و... هدایت شوند، علاوه بر پرهیز از ایجاد مشاغل کاذب می‌توان نرخ تولید را بالا برد و در مسیر توسعه پایدار قرار گرفت.

کلانشهرها در آستانه فاجعه‌ای شهری – زیستی

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: علاوه بر این تعجیل در سامان دهی جمعیت‌های مهاجر باعث ایجاد تاسیسات و زیربناها در ساخت وسازها و تجهیزات و... برای تامین آب، برق، فاضلاب و... می‌شود که به احتمال زیاد به دلیل ضرورت و سرعت بخشی در تامین آن، بر مبنای ایمنی و استانداردها صورت نمی‌گیرد و در صورت وقوع حادثه‌ای چون سیل، زلزله و... با فاجعه‌ای روبه‌رو خواهیم شد که جمعیت کثیری را با بحران‌های ملی روبه‌رو می‌سازد. او اضافه کرد: تهران هم اکنون با معضلاتی چون فرونشست زمین روبه‌رو است و از سوی دیگر احداث لوله‌های قطور و بزرگ از سدهای لار، طالقان، لتیان و... به تهران برای تامین آب این کلانشهر همچون بمبی در آستانه انفجار است که در صورت شکسته شدن به هر دلیلی فاجعه می‌آفریند، این مسئله همچنین درباره لوله‌های فاضلاب در کمربندی تهران صادق است. این کارشناس مسکن افزود: از این رو چنانچه اقدامات مدیران و مسئولان در سطح کلان برای حل مسکن، معطوف حل مشکل اشتغال شود، به درستی حتی در بیش از 10 تا 15 استان کشور با فرآیند اضافه مسکن روبه‌رو خواهیم شد که در حال حاضر به دلیل مهاجرت غیراصولی با معضل کمبود مسکن روبه‌رو هستیم. بر اساس تحقیقات صورت گرفته بسیاری از استان‌های جنوبی وشمالی وشرقی نیز با مشکلاتی چون؛ ریزگردها، زادوولد متغیر روبه‌رو هستیم که نرخ مهاجرت را افزایش داده و با معضل پراکندگی غیراصولی و صحیح جمعیتی مواجه شده‌ایم که در سایه امیدهای واهی به زندگی بهتر در دیگر شهرها رخ داده است، در حالی که چنانچه این مشکل حل شود قطعاً این جمعیت مهاجر از روستاها و دیگر شهرها در محل زندگی و شهر اصلی خود با آرامش در کنار بستگان خود با خیالی آسوده‌تر زندگی می‌کنند. البته این امر در خصوص مهاجرت روستائیان نیز صادق است، به گونه‌ای که پیش از این حدود 70 درصد جمعیت کشور روستانشین بوده‌اند که الان به کمتر از 20 درصد کاهش یافته است که به دلیل نیاز به کار و پیرو آن تامین مسکن در کلانشهرها به وقوع پیوسته است، در نتیجه به نظر می‌رسد دولت چهاردهم باید با حل مشکل اشتغال، تبعات کمبود مسکن در کشور را نیز حل کند، چرا که مشکل مسکن با بسیاری از مسائل گره خورده است که ایجاد اشتغال و فرصت‌های کسب درآمد به شکل برونگرایانه و تمرکززدایی از تهران و کلانشهرهای دیگر که آهنگ مهاجرت شدید دارند با بررسی‌های کارشناسانه به راحتی قابل درمان است و به این ترتیب افزایش جمعیت ومشکلات متعاقب آن و دور باطل حاصل از آنکه شرایط زیست ناپذیری را خلق کرده است، حل خواهد شد.

کاهش کیفیت خدمات به دلیل افزایش ساخت وساز بی‌رویه

به گفته این کارشناس با حل رویکرد اشتغال حتی روند مهاجرت به شکل منفی از شهر به روستا و از کلانشهرها به شهرهای کوچک ایجاد می‌شود، البته در حالی که موضوع درآمدزایی در شهرهای موطن به شکل اساسی حل شود و به این ترتیب دیگر مشکلات و ناهنجاری‌ها در کلانشهرها نیز به شکل اتوماتیک حل خواهد شد. بیت‌‌اللهی توضیح داد: مطلوب است در کلانشهرها پیش از طرح‌های ساخت وساز، تغییر در ساختار و بافت‌های شهری انجام شود و با رعایت شاخص‌های ایمنی ساختمان سازی را توسعه داد و درنظر داشت که هر گونه افزایش ساخت و ساز در حواشی شهرها فقط مهاجرت و نرخ تولید مناسب را کاهش می‌دهد. ما الان در تهران به نقطه عطفی رسیده‌ایم که بسیار ناپایدار است و حالت قرارگیری شرایط اجتماعی و جمعیتی را بسیار ناپایدار می‌کند، در حال حاضر کیفیت آب تهران نسبت به 30 سال پیش کاهش یافته است و بیشتر در معرض نشست قرار داریم، ما اقدامات کارشناسانه مبسوطی در این زمینه در سطح کلان و کشوری انجام داده‌ایم که امیدواریم دولت چهاردهم با توجه به آن مشکل مسکن و به تبع آن دیگر مشکلات وناهنجاری‌های کشور را رفع کند.