اقتصاد در انتظار خروج از تنگنا

در این راستا هر لحظه حضور ایران در عرصه تجارت بین‌المللی کمرنگ‌تر می‌شود و کاهش فعالیت اقتصادی دولت وبخش خصوصی منجر به افزایش فقر شده و قرارگیری قشر گسترده‌ای از جامعه به زیر خط فقر کشیده شده‌اند و هر سال افراد بیشتری که پیش از این در طبقه متوسط قرار داشتند به دایره طبقات آسیب پذیر می‌پیوندند و دولت نیز به دلیل کاهش مبادلات و فعالیت‌های اقتصادی و درآمدزایی با کسری بودجه رو به افزایش بیشتر مواجه است و با کاهش درآمدها، توانایی دولت برای تأمین مالی فعالیت‌های خود و ارائه خدمات عمومی به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است.

تأثیر اقدامات متقابل FATF بر اقتصاد ایران

به گزارش «آرمان ملی»، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در سال‌های گذشته باعث کاهش قابل توجه تجارت بین‌المللی کشور شده است. بسیاری از کشورها مقررات سختگیرانه‌ای را برای بانک‌ها و مؤسسات مالی ایرانی وضع کرده‌اند که انجام معاملات بین‌المللی را برای ایران دشوار کرده است به گونه‌ای که ظرفیت‌های فعال بنگاه‌های اقتصادی در حوزه‌های مختلف در بخش‌های گوناگون صنعتی، انرژی و... به دلیل این محدودیت‌ها، غیرفعال باقی مانده است و سرمایه‌های بسیاری نیز هدر می‌رود. به گفته کارشناسان؛ کاهش تجارت بین‌المللی منجر به کمبود کالاهای اساسی شده و باعث افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها شده است. تورم به بیش از 40 درصد رسیده است که تامین مایحتاج اولیه را برای مردم عادی دشوار کرده است. کاهش ارزش ریال نیز یکی دیگر از تبعات محدودیت روابط تجاری و معاملات و در نتیجه افزایش تورم است. کاهش تجارت بین‌المللی و افزایش تورم منجر به کاهش قابل توجه ارزش ریال ایران شده است. به گفته کارشناسان ریال بیش از 60 درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده و خرید کالاها و خدمات خارجی را برای همگان دشوار کرده است. علاوه بر این اقدامات متقابل FATF به کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری خارجی در ایران منجر شده است. بسیاری از شرکت‌های خارجی سرمایه‌گذاری‌های خود را با اشاره به ریسک‌های مرتبط با تجارت در کشوری که مشمول اقدامات متقابل FATF است، پس گرفته‌اند و به این ترتیب رونق اقتصادی کاهش یافته و به دنبال آن نرخ بیکاری نیز افزایش یافته است.

پیامدهای عدم اجرای توصیه‌های FATF

کاهش مبادلات بین‌المللی نیز یکی دیگر از تبعات عدم اجرای توصیه‌های FATF در کشور است تا حدی که برخی از کشورهای دوست ایران از انجام مبادلات تجاری به دلیل تحریم‌ها و... به جرگه تحریم کنندگان ایران پیوسته‌اند و انجام تجارت بین‌المللی و مالی بیش از گذشته سخت شده است. به این ترتیب «رکود اقتصادی»، با خروج سرمایه‌گذاران داخلی و عدم تمایل سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در ایران در کشور قابل مشاهده است و بنا بر آمار منتشره، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی به طور متوسط حدود 2 درصد در سال است. این گزارش می‌افزاید؛ صاحب نظران بر این باور هستند؛ رشد اقتصادی ایران بدون اجرای توصیه‌های FATF غیرممکن است. اقدامات متقابل FATF تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران داشته و منجر به کاهش تجارت بین‌المللی، افزایش تورم، کاهش ارزش ریال، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش بیکاری شده است. پیامدهای عدم اجرای توصیه‌های FATF شدید و گسترده است که از جمله آن می‌توان به رکود اقتصادی، افزایش فقر و کاهش درآمد دولت اشاره کرد. اتخاذ مواضع صحیح و اصولی در این باره وهمچنین تحریم‌ها می‌تواند راهی برای ایران در مسیر دشوار به سمت پیشرفت و توسعه پایدار باز کند و امیدوار باشد تا بتواند جبران عقب افتادگی‌های خود در مقایسه با دیگر کشورها به ویژه همسایگان را جبران کند.

پذیرش غیررسمی FATF

صباح زنگنه، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: ایران در حال حاضر به بسیاری از تعاملات اقتصادی یا نظام بانکی به مقررات بین‌المللی FATF متعهد است و در تعامل با برخی از کشورها مانند چین و روسیه به آن پایبند است، اما از قبول این مقررات به شکل رسمی سرباز می‌زند و پیامدهای منفی آن باز هم دامنگیر کشور می‌شود و به این ترتیب در حوزه‌های مختلفی دچار مشکلاتی هستیم که رفع آن نیاز به پرداخت هزینه‌هایی است که به پیکر اقتصاد کشور وارد می‌شود، از این رو با وجود حجم مشکلات فراوان حتی با وجود رفع موانع مذکور نیز نباید توقع رفع مشکلات و بهبود وضعیت اقتصادی داخل کشور را داشته باشیم، چرا که رفع مشکلات نیاز به مدیریت و راهکاری اقتصادی به پشتوانه تفکرات اساسی و پایدار دارد در حقیقت رشد اقتصادی در گرو شناخت مقررات بین‌المللی و ارائه راهکارهای مناسب در ظرف مدت زمان معین و انسجام سازمان‌های مالی و اداری در داخل و خارج از کشور دارد تا چرخ اقتصادی به حرکت درآید.

افزایش اعتماد و اعتبار جهانی با پذیرش FATF

این کارشناس اقتصادی پذیرش FATF که بسیاری از کشورها به آن پایبند هستند را باعث ایجاد اعتماد متقابل و دوطرفه دانست و افزود: برقراری روابط تجاری و بانکی و اقتصادی در جهان کنونی بدون پایبندی به این قوانین فقط جریان بی‌اعتمادی در عرصه بین‌المللی را افزایش می‌دهد، گام برداشتن در این مسیر هرچند به شکل صوری در مراحل نخست هر چند مثبت تلقی می‌شود، اما قطعاً در صورتی که به شکل عملی به آن نپردازیم باز هم باعث می‌شود که مشکلات به قوت خود پابرجا باشد.

پذیرش FATF به تنهایی کافی است؟

صباح زنگنه پذیرش FATF را به تنهایی برای رفع مشکلات در حوزه تبادلات مالی کافی ندانست و گفت: پذیرش FATF به عنوان اولین گام در رشد و مبادلات اقتصادی مهم به شمار می‌آید اما باید کنوانسیون‌های دیگری مانند ACT و... را نیز بپذیریم تا روند عملیاتی شدن کامل شود. در حال حاضر اکثر کشورها خود را متعهد به FATF می‌دانند اما ایران با عدم پذیرش این قوانین خود را در تنگنایی قرارداده است که باعث بایکوت در تعاملات اقتصادی بین‌المللی شده است. او ادامه داد: ایران با وجود پیوستن به بسیاری از پیمان‌های بین‌المللی از سوی کشورهای دوست هنوز به عنوان یک شریک تجاری شناخته نمی‌شود، به عنوان مثال کشور چین پس از الحاق ایران به پیمان شانگهای به شکل علنی اعلام کرد که به دلیل عدم پایبندی ایران به مفاد مقررات بین‌المللی اف‌ای تی اف، از برقراری روابط با ایران معذور است تا احتمالاً مورد تحریم‌های آمریکا و دیگر هم پیمان هایش قرار نگیرد.

پیامدهای مثبت پذیرش اف‌ای تی اف برای ایران

این کارشناس ارشد اقتصادی درباره احتمال پذیرش رسمی FATF از سوی ایران گفت: قطعاً با پذیرش این قوانین از سوی ایران، حداقل برقراری روابط با کشورهای عضو شانگهای، بریکس و... بهبود خواهد یافت و اعتبار ایران در مجامع بین‌المللی افزوده خواهد شد و ایران فرصت‌های بیشتری برای مانور اقتصاد در کشور خواهد یافت. او پذیرش احتمالی FATF از سوی ایران را عاملی دانست که باعث ارسال سیگنال‌های عملیاتی در حوزه اقتصادی خواهد شد، همان‌گونه که پیش از این همزمان با وقوع احیای روابط ایران با عربستان نیز ایجاد شد، هرچند توسعه روابط ایران با کشورهای عربی نیز به دلیل عدم پذیرش اف‌ای تی اف از سوی ایران دستاورد چندانی برای ایران به همراه نداشت، به این ترتیب به نظر می‌رسد ایران باید به شکل جدی‌تر در خصوص پذیرش FATF تصمیم گیری کند تا بتواند از ظرفیت توسعه همکاری‌های اقتصادی با کشورهای دیگر به ویژه همسایگان بهره جوید.