صدا وسیما؛ به وقت عمل به وعده

چه در مناظرات سال 88 که محمود احمدی‌نژاد کاندیدای وقت انتخابات بارها در گفته‌هایش در مقابله با کاندیدای مقابل خود میرحسین موسوی نام مرحوم آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی را آورد، اما به‌رغم نامه‌نگاری با صدا وسیما برای پاسخ‌دهی این اتفاق نیفتاد. این روند در انتخابات 1400 نیز اتفاق افتاد جایی که برخی نامزدهای انتخابات از جمله علیرضا زاکانی با نام‌بردن چندین باره از حسن روحانی و دولتش و متوجه نمودن اتهاماتی به او، صداوسیما هیچ فرصتی برای دفاع از خود در مقابل اتهامات مطرح شده در اختیار اشخاصی که نامشان در مناظره برده شده بود قرار نداد تا آن مناظرات نیز به همان روال پایان یابد. اما انتظار می‌رفت در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری 1403 این روند از سوی صداوسیما و کمیسیون نظارت بر انتخابات صداوسیما اصلاح شود؛ اما از همان روزهای ابتدایی برنامه‌های انتخاباتی نامزدها، نام‌هایی برده شد اما این اجازه باز هم برای دفاع صادر نشد. لذا به نظر می‌رسید که این روند احتمالا برای مناظره‌ها نیز تکرار شود. هر چند که باید اذعان داشت اگر از برخی نامزدها حسن روحانی و دولتش را بگیرند نه برنامه‌ای برای ارائه دارند و نه حرفی که مردم طالب شنیدن آن باشند. لذا تصور می‌کنند که با حمله به روحانی و دولتش می‌توانند جامعه را نسبت به خود ترغیب و متمایل کنند. چه اینکه در مناظره نخست بازهم نامزد هجمه‌کننده اصولگرایان که از هر فرصتی برای اتهام و تخریب جریان رقیب استفاده می‌کند باز هم با طرح مطالبی و  آوردن نام حسن روحانی او را مظان اتهام قرار  دادند. همین امر نیز باعث شد تا دفتر حسن روحانی در نامه‌ای خطاب به پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما خواستار تخصیص فرصت پاسخ به ادعاها و اتهامات برخی داوطلبان در جریان میزگردها و اولین مناظره انتخابات شود. چنانکه در این نامه آمده است: «احتراما به اطلاع می‌رساند ادعاهای مطرح شده در نخستین مناظره نامزدهای محترم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم در شامگاه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ و برخی برنامه‌های دیگر توسط برخی از کاندیداها درباره دکتر حسن روحانی و دولت ایشان، مصداق بازر نشر اکاذیب و افترا علیه اشخاص حقیقی و حقوقی است که طبق قانون، کمیسیون تبلیغات انتخابات باید مهلت زمانی مشخصی برای دفاع طرف غایب در نظر بگیرد.» اما کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد: هرگونه شکایتی از برنامه‌های تبلیغاتی صداوسیما در انتخابات ریاست جمهوری باید حاوی نام و زمان دقیق پخش برنامه و ذکر دقیق بخشی از برنامه که مصداق عنوان مجرمانه طبق قانون انتخابات است، باشد و تنها بر اساس بررسی ادعاها و پذیرش آنها و نظر این کمیسیون اقدام خواهد کرد.» اینگونه فرصت پاسخگویی به اتهامات از رئیس‌جمهور سابق سلب شد.

* اتهامات مجدد به روحانی و آخوندی

شامگاه پنجشنبه 31 خرداد بود که در جریان دومین مناظره انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم طبق معمول نامزد مشخص یعنی علیرضا زاکانی با هجمه و اتهام به حسن روحانی و دولتش گفت: دوره سیاه ۸ ساله دولت آقای روحانی کشور را به باد داد. یا اینکه در جایی اظهار کرد: گفتند ما با فساد مبارزه می‌کنیم، اما وقتی برادر آقای رئیس‌جمهور (روحانی) به واسطه پرونده‌های فساد، برای رسیدگی، تهدید به گرفتن شد رئیس‌جمهور اعلام کرد که اگر او را احضار کنید من اعلام جنگ می‌کنم. در جای دیگری ابراز کرد: «دولتی که به آقای رئیسی تحویل دادند هزار و ۳۰۰ همت بدهی داشت و کل بودجه آن سال هزار و ۳۷۰ همت بود و آقای روحانی بودجه یکسال را پیشخور کرد و دولت را بدهکار کرد.» پس از اظهارات زاکانی و نشان دادن برخی تصاویر از حسن روحانی و دولتمردانش، مهدی خسروی مجری مناظره گفت: «به افرادی که به آنها اتهام زده شده فرصت پاسخگویی داده خواهد شد.» همین اظهارات و اتهامات نیز باعث شد تا دفتر رئیس‌جمهور سابق ایران در نامه‌ای مجدد به کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری، با محرز دانستن اتهامات واردشده توسط برخی داوطلبان در مناظره دوم علیه دکتر روحانی، دولت ایشان و افراد منتسب، خواستار عمل به وظیفه قانونی و وعده اعلام‌شده توسط کمیسیون برای تخصیص فرصت دفاع و پاسخ به این ادعاها شود. در این نامه آمده است: «احتراما پس از اتهامات و توهین‌های آشکار برخی نامزدهای انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری در مناظره دوم علیه دکتر حسن روحانی و دولت ایشان و افراد منتسب، با ذکر نام و نشان دادن تصاویر، طبق اعلام مکرر سازمان صداوسیما پس از این اظهارات، برای تخصیص فرصت پاسخ به افراد غایب مطابق قانون، درخواست دفاع در اسرع وقت، در چارچوب همان برنامه، زمان و مدت مشابه را تکرار می‌کنیم. درخواست پاسخ به ادعاهای مناظره اول طی نامه ۱۴۰۳/۰۳/۲۹ با ایراد بهانه عدم ذکر مصادیق توهین و تهمت ممکن نشد، اما با آنچه در مناظره دوم در 31 خرداد ۱۴۰۳ گذشت، امیدواریم تردیدی برای اعضای محترم این کمیسیون باقی نگذاشته باشد که اظهارات بیان‌شده، توهین آشکار و اتهام مستقیم است که طرح آن‌ها مصداق هتک حرمت و شخصیت افراد حقیقی و حقوقی بوده که قابلیت پیگیری قانونی و قضایی دارد.» در ادامه این نامه آمده است: «حال که برخی داوطلبان تائید صلاحیت‌شده چنین بی‌محابا اصول اخلاقی و حقوقی را زیرپا گذاشته و در غیاب دکتر روحانی و افراد نامبرده، صحنه مناظره را برخلاف تأکید مکرر مقام معظم رهبری به عرصه لجن‌پراکنی، تهمت و تخریب تبدیل کرده‌اند، انتظار می‌رود سازمان صداوسیما و آن کمیسیون به وعده و وظیفه قانونی خود برای تخصیص فرصت کافی در زمان مشابه عمل کنند.» حال مشخص نیست که کمیسیون تبلیغات صداوسیما باز هم به لطایف الحیل فرصت پاسخگویی را از روحانی سلب خواهد کرد یا اینکه شرایط را برای پاسخگویی به اتهامات زاکانی فراهم خواهد کرد.

*طبق نظر کمیسیون عمل خواهیم کرد

رئیس سازمان صداوسیما اظهار داشت: اگر در برنامه‌های تبلیغاتی نامزدها اعم از مناظره یا برنامه‌های دیگر، نسبت‌های ناروا به افراد زده شود یا توهین شود یا هتک حرمت شود، دقیقا طبق قانون، آن فرد می‌تواند به کمیسیون بررسی تبلیغات شکایت کند، سپس کمیسیون تشیخص می‌دهد و براساس تشخیص کمیسیون تبلیغات، صداوسیما عمل خواهد کرد. پیمان جبلی گفت: کمیسیون بررسی تبلیغات براساس قانون از نماینده وزارت کشور، دبیر هیأت اجرایی انتخابات، نماینده یا شخص دادستان کل کشور و رئیس شورای نظارت بر سازمان یا نماینده آن تشکیل شده و شورای نگهبان بر روند عملکرد کمیسیون نظارت دارد. وی در پاسخ به این پرسش که صداوسیما به هر فرد از هر جریان سیاسی که در مناظرات به نام او اشاره شده، حق دفاع خواهد داد، بیان کرد: هر فردی از هر جریان و گرایش سیاسی و از هر جایگاهی اگر شکایت دارد، می‌تواند شکایت خود را به کمیسیون بررسی تبلیغات ارسال کند، کمیسیون این شکایت را بررسی خواهد کرد و ما هم طبق نظر کمیسیون عمل خواهیم کرد.