گره کور مبادلات بین‌المللی و رمز ارز ملی

به گزارش «آرمان ملی»، استفاده از رمزارزهایی مانند بیت‌کوین، تتر و... سال هاست که در نقاط مختلف جهان به صورت رسمی وغیررسمی در مبادلات خرد و کلان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بنا بر پیش بینی‌های صورت گرفته در آینده‌ای نه چندان دور بازار کارت‌های بانکی ومبادلات پول‌های کاغذی برچیده خواهد شد. استفاده از این فناوری‌های نوین در دنیای پرداخت ضرورتی است که چنانچه از آن عقب بیفتیم، مجبور به پرداخت هزینه‌های بسیاری برای جبران زمان از دست رفته خواهیم بود. ریال دیجیتال یا همان پول دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) جدیدترین پروژه کلیدخورده از سوی بانک مرکزی ایران است که مخالفان و موافقان خود را دارد. بر اساس اخبار منتشره با اقدامات بانک مرکزی، فاز آزمایشی «ریال دیجیتال» در جزیزه کیش راه اندازی شد و به این ترتیب مشتریان می‌توانند به راحتی با استفاده از کیف پول ریال دیجیتال و تنها با اسکن بارکد تولید شده توسط نرم افزارهای ارائه شده، خرید خود را انجام دهند یا نسبت به انتقال وجه به وجه به کیف پول دیگران اقدام کنند.

بر اساس این گزارش؛ به گفته کارشناسان؛ در شرایط کنونی تحریم، ارز دیجیتال ملی می‌تواند اتکای ایران به دلار آمریکا و سایر ارزهای خارجی را کاهش دهد و تنوع اقتصادی را ارتقا دهد و تاثیر شوک‌های اقتصادی خارجی را کاهش دهد. علاوه بر این همچنین می‌تواند شمول مالی را با فراهم‌کردن دسترسی به خدمات مالی برای جمعیت‌های بدون بانک و فاقد بانک در ایران افزایش دهد. چرا که ارزهای دیجیتال به دلیل سرعت و کارایی در تراکنش‌ها شناخته شده‌اند که می‌تواند هزینه‌های تراکنش را کاهش داده و سرعت تراکنش‌های مالی را در ایران افزایش دهد و از سویی دیگر دولت می‌تواند از فروش ارز دیجیتال ملی درآمد ایجاد کند که می‌تواند برای تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌های عمومی استفاده شود.

راه‌های غلبه بر چالش‌های رمزارز ملی

همه گیرشدن رمزارز همستر و ارسال پیامک‌های هشدار و امنیتی به کاربران مبنی بر نبود هیچ پشتوانه وضمانت در صورت کلاهبرداری و ایجاد مشکلات در این خصوص، برای برخی از افراد این گمان را ایجاد کرده است، که آیا قوانین کشور در خصوص رمزارزها و ضمانت‌های اجرایی در این زمینه جامع ومانع است و می‌توان از مبادلات تجاری در این خصوص اطمینان داشت؟ کارشناسان در این باره ایجاد یک چارچوب نظارتی جامع برای ارزهای دیجیتال را جهت جلوگیری از چالش‌های احتمالی در این خصوص موثر می‌دانند که البته با توسعه و تقویت زیرساخت‌ها برای انجام تراکنش‌های دیجیتال همراه باشد. همچنین پیش بینی راهکارهای امنیتی قوی برای محافظت از ارز دیجیتال ملی، ایجاد همکاری‌ها و موافقت نامه‌های بین‌المللی برای اطمینان از شناخت و پذیرش جهانی و اطلاع‌رسانی در سطوخ مختلف و.... می‌تواند تعمیم این فرآیند در کشور را تسهیل وتسریع سازد.

چالش‌های ارز دیجیتال در ایران

کارشناسان معتقدند؛ ایران فاقد یک چارچوب نظارتی جامع برای ارزهای دیجیتال است که می‌تواند منجر به عدم اطمینان قانونی و نظارتی شود. به گفته این گروه از صاحبه‌نظران هر چند ایران گام‌های اولیه در این زمینه را برداشته است، اما هنوز زیرساخت‌های ایران برای پرداخت‌ها و تراکنش‌های دیجیتال در حال توسعه است، که می‌تواند اجرای یک ارز دیجیتال ملی را چالش‌برانگیز کند. از سوی دیگر امنیت یک ارز دیجیتال ملی نگرانی بزرگی است، زیرا در برابر هک و سایر تهدیدات سایبری آسیب پذیر است. علاوه بر این به رسمیت شناخته شدن ارز ملی دیجیتالی ایران در سطح بین‌المللی نیز مستلزم همکاری و توافق‌های بین‌المللی است تا بتواند در سطح بین‌المللی نیز به رسمیت شناخته شود. سهیل نیکزاد، کارشناس حوزه ارزهای دیجیتال با اشاره به ماهیت ارزهای دیجیتال در پلتفرم بلاک چین می‌گوید «ماهیت و منشأ ارزهای دیجیتال بر شبکه بلاکچین قابل‌شناسایی و ردیابی نیست، اما ارزهای دیجیتال بانک مرکزی توسط این نهاد حاکمیتی ایجاد می‌شود و در یک شبکه اطلاعاتی کنترل‌شده تحت عنوان شبکه بانکی، تراکنش آن صورت می‌گیرد و هیچ تراکنشی خارج از این چارچوب شناخته نمی‌شود و مورد تأیید نخواهد بود. از سال‌های گذشته برنامه اعلام‌ شده از سوی بانک مرکزی مبتنی بر انتشار دارایی بر روی شبکه بلاکچین و ارزش آن معادل یک سکه بانک مرکزی و ریالی است، این طرح در سال‌های گذشته توسط آمریکا با انتشار یک تتر که معادل یک دلار بود صورت گرفته است. نیکزاد ویژگی ارزهای دیجیتال را در جابه‌جایی با سرعت‌ بالای آن و بدون کارمزد بودن آن اعلام کرد که قابلیت رهگیری نسبت به شبکه بانکی را ندارد اما ارزهای دیجیتال که از سوی بانک مرکزی تعریف می‌شود قابلیت رهگیری را دارد و برای توسعه بهتر آن باید امتیازاتی مانند درصدی از اختفا و بدون کارمزد بودن را داشته باشد تا مشتریان برای استفاده از آن ترغیب شوند.

درخواست از رئیس‌جمهور آینده

علی پاکباخته زنجانی، مدیر خانه بلاکچین ایران درباره تاثیر پروژه رمز ریال گفت: به طور قطع رمز ریال که بر بستر اینترنت اجرا می‌شود با محدودیت کنونی اینترنت با مشکل مواجه می‌شود. مدیر خانه بلاکچین ایران در یادداشتی تحت عنوان درخواست از رئیس‌جمهور آینده گفت: درخواست از رئیس‌جمهور آینده، توجه و جاری ساختن شبکه امن بلاکچین در همه شئونات فرهنگ، اقتصاد و آموزش و از سویی امکان بهره برداری رایگان شهروندان از زیر ساخت بلاکچین است. وی در یادداشتی به رئیس‌جمهور آینده، این پرسش را مطرح کرد که در وضعیت خاص این روزها و سالی که آن را به نام جهش تولید با مشارکت مردم مزین کرده‌اند، چه شخصی و با چه هدفی می‌تواند سکان هدایت قوه مجریه را در دست بگیرد که هم اهداف کشور تحقق پیدا کند و هم اقتصاد بیمار کشور به شفای عاجل برسد تا مردم بتوانند زندگی راحت‌تری را تجربه کنند!؟این انتظار می‌رود که رئیس‌جمهور آینده به منظور رشد و شکوفایی دانش و تکنولوژی‌های روز دنیا، رفع عقب ماندگی، بلکه پیشتازی در عرصه‌های جهانی به عنوان اولین اقدام عملی موارد زیر را مد نظر قرار دهند: ۱. شبکه امن بلاکچین را در همه شئونات فرهنگ، اقتصاد، آموزش جاری و ساری سازند. ۲. امکان بهره برداری از زیر ساخت بلاکچین به طور رایگان برای شهروندان فراهم شود. ۳. امکان بهره برداری از رمز ارزهای مجازی با اولویت ایستادن بر قله‌های نظارت در جهت تکامل، توسعه و استفاده صحیح و در راستای منافع ملی کشور مهیا شود. وی در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است: ما در جهانی زندگی می‌کنیم که اقتصاد آن را استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوآورانه پیش می‌برند. بنابراین نباید از این عرصه دور باشیم. فناوری بلاکچین و رمزارزها بهترین و مناسب‌ترین راهکار تامین سرمایه برای کسب و کارهای نوآورانه است؛ دنیای امروز به سمت بلاکچین رفته است و باید به نحو احسن از این علم استفاده شود. رئیس‌جمهور آینده باید اهل تعامل با دنیا بوده و بتواند گام‌های اساسی در جهت رفع تحریم‌های ظالمانه بردارد، چراکه یقیناً خواسته اصلی مردم رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی است که با این مهم رفع می‌شود و همچنین دست کاسبان تحریم بسته می‌شود.

پیچیدگی‌های رمزدیجیتال ملی در ایران

این گزارش حاکی است؛ ریال دیجیتال در انحصار بانک مرکزی و مبتنی بر پشتوانه‌های قانونی، تعهد مستقیم این نهاد خواهد بود. در طراحی این پول مولفه‌های اقتصادی، کسب‌وکاری و فنی در نظر گرفته شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به میزان انطباق با الزامات اقتصاد دیجیتال، میزان مشابهت با ویژگی‌های اسکناس، ساز و کار انتشار توزیع ریال دیجیتال، نوع زیرساخت بلاکچین مورد نیاز، پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و میزان گمنامی تراکنش و سطح حریم خصوصی کاربران اشاره کرد. پلتفرم «برنا» نیز قرار است زیرساخت فنی مبتنی بر دفتر کل توزیع‌شده را فراهم کند تا ضمن امکان انتشار ریال دیجیتال، امکان توسعه انواع قراردادهای هوشمند نیز ممکن شود. این پلتفرم توسط بانک مرکزی طراحی و استقرار یافته و مدیریت مشارکت اعضا در این پلتفرم، به صورت متمرکز بر عهده بانک مرکزی است. گفتنی است؛ ایجاد یک ارز دیجیتال ملی در ایران یک کار پیچیده و چالش برانگیز است که نیازمند بررسی دقیق مزایا و چالش‌های احتمالی است. اگر یک ارز دیجیتال ملی به درستی اجرا شود، می‌تواند تنوع اقتصادی، شمول مالی و تراکنش‌های کارآمد را ارتقا دهد. با این حال، پرداختن به چالش‌های نظارتی، زیرساختی، امنیتی و همکاری بین‌المللی برای اطمینان از موفقیت چنین پروژه‌ای بسیار مهم است.