غلامعلی رجایی در گفتوگو با «آرمان ملی»:
اصلاح طلبان باید با حاکمیت وارد گفتوگو شوند
آرمان ملی- احسان اسقایی: فضای انتخاباتی کشور به سمت گرم ترشدن در حال حرکت است. با این وجود این گرما فعلا در شبکههای اجتماعی و رسانهها قابل درک است. اینکه رسانهها بتوانند بر جو موجود در کشور اثر بگذارند، کمی دور از ذهن است اما بعید هم به نظر نمیرسد. کشاندن مردم به پای صندوقها نیازمند آن است که سلیقههای مختلف نمایندگانی در عرصه انتخابات داشته باشند. محمد خاتمی، لیدر اصلاح طلبان نیز که در دوره گذشته در انتخابات شرکت نکرده بود اعلام کرده با راهبرد شورای هماهنگی جبهه اصلاحات همراه خواهد بود و این به آن معناست که اگر زمینه برای حضور اصلاحطلبان در انتخابات فراهم شود، این امر میتواند بر شور حضور در پای صندوقهای انتخاباتی اثر بگذارد. سوال که در اینجا مطرح میشود این است که آیا شاهد دوقطبی و یا چند قطبی در انتخابات آینده خواهیم بود؟ آیا در صورت تایید صلاحیت جهانگیری و لاریجانی، دوقطبی بین آنها ایجاد خواهد شد یا اینکه دوقطبی در هر صورت بین یکی از این گزینهها و قالیباف و جلیلی است؟ یا اینکه به نوعی شاهد یک سه قطبی با حضور نامزدهایی مانند جلیلی، لاریجانی و جهانگیری و قالیباف هستیم. آرمان ملی برای بررسی فضای سیاسی کشور با غلامعلی رجایی، فعال سیاسی به گفتوگو پرداخته است. او اعتقاد دارد که شورای نگهبان اگر لاریجانی و جهانگیری را تایید کند جلیلی شانس چندانی در انتخابات پیشرو نخواهد داشت.
* شاهد آن بودیم که نزدیک 80نفر از چهرهها در این دوره در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند. برخی از این چهرهها برای رسانهها هم ناآشنا هستند چه شده که هر فردی که دورهای نماینده بوده بر خود فرض دیده در انتخابات ثبت نام کند؟
شور و شوق عجیبی در زمان ثبت نام نامزدها در انتخابات ریاست جمهوری دیده شد. برخی از نمایندگان مجلس که حتی نتوانسته بودند به مجلس راه یابند اما در انتخابات نامزد شدند که کشور را اداره کنند به نظر من شورای نگهبان باید فکری به حال این گونه ثبت نامها بکند. باید آیین نامه جدی نوشته شود تا هر کسی بر خود فرض نبیند که در انتخابات حاضر شود.
* در گذشته نیز به همین شکل در انتخابات ثبت نام میکردند؟
در آن دوره نیز افراد متعددی در انتخابات ثبت نام میکردند و امام خمینی(ره) به آقای موسوی خوئینیها ماموریت دادند که بعضا امتحاناتی از نامزدها گرفته شود. اکنون البته نامزدها تحصیلکرده هستند و اغلب نمایندگی مردم را در کارنامه خود دارند بر اساس آمار حدود 50 درصد نامزدها را نمایندگان ادوار مجلس تشکیل داده اند که تجربه کافی در این امر ندارند. در گذشته افرادی که نمیتوانستند حرف بزنند و سواد خوبی نداشتند در انتخابات ثبت نام میکردند اما اکنون افرادی نامزد میشوند که حتی در شهر کوچک هم رای نیاوردهاند.این افراد چه تعریف از اداره کشور داشتند که ثبت نام کردند از این رو باید بازنگری در آیین نامه ثبت نام صورت گیرد.
* منظور شما این نیست که نامزدها باید ردصلاحیت شوند؟
خیر. البته شورای نگهبان بالای 95 درصد این نامزدها را ردصلاحیت خواهد کرد. اینکه افراد را با صرف نماینده بودن پذیرش کنند و در نهایت هم بخواهند آنها را رد کنند؛ پذیرفته نیست لذا باید در این زمینه چارهای اندیشیده شود. چرا که یک فرد نتوانسته در شهری کوچک رای آورد اما صلاح دانسته که نامزد ریاست جمهوری شود این چنین ثبت نامهایی معقول نیست.
* به نظر میرسد در این دوره احزاب هم تمایلی برای حضور در انتخابات ندارند چه اصلاح طلب و چه اصولگرا چرا اینگونه شده؟
احزاب کارکرد خود را از دست دادهاند.معمولا در کشورهایی که جو مناسب سیاسی وجود دارد و مردم آموزشهایی در ارتباط با فعالیت حزبی میگیرند اما در ایران در این مورد غفلت شده است. نیروهای غیر حزبی و متفرقه روی دست احزاب بلند شدهاند و نامزدهای احزاب را در خود حل کردند و نامزدهای حزبی دیده نمیشوند. واقعیت ان است که فارغ از موارد فوق احزاب نیز تردیدهایی داشتند. برخی احزاب اصلاح طلب روی نامزدی آقای صدر مردد بودند کارگزاران هم آقای هاشمی را نامزد کرده بود اما در نهایت آقای جهانگیری نامزد شد. یا اینکه برخی از اصلاح طلبها مانند آقای پزشکیان مستقل در انتخابات حاضر شدند. از پایدارچیها نیز افراد متعددی در انتخابات حاضر شدند یا اینکه همین آقای قالیباف که 10 روز هم از ریاستش بر مجلس جدید نمیگذرد در انتخابات ثبت نام کردند. البته باید در این آشفته بازار زمان را اثرگذار دانست.
* به نظر شما آیا شورای نگهبان رویه خود را تغییر خواهد داد؟
شورای نگهبان به نظر رویه قبلی را دنبال میکند و اگر نمی خواهد فضای مثل انتخابات مرحله دوم مجلس تکرار شود، باید سعه صدر بیشتری نشان دهد. افرادی مانند جهانگیری، پزشکیان و لاریجانی را تایید صلاحیت کنند تا این افراد بتوانند شور و شوق در فضای سیاسی کشور ایجاد کنند.
* شاهد آن بودیم که احمدی نژاد در انتخابات ثبت نام کرد و همزمان با این ثبت نام کلیپهایی قدیمی از وی پخش شد که ما خاندان لاریجانی را قبول نداریم. آیا ممکن است احمدی نژاد تایید صلاحیت شود و دو قطبی لاریجانی – احمدی نژاد را شاهد باشیم؟
احمدی نژاد فرد باهوشی است و خودش بهتر از دیگران میداند که تاریخ مصرفش تمام شده است. زمانی در گذشته برخی او را حمایت کردند تا در برابر هاشمی بایستد خود نیز متوجه شده بود و اعلام کرده بود که تاریخ مصرفش تمام شده چرا که هاشمی در ذهنها ماند و احمدی نژاد نماند. من تردید ندارم که احمدی نژاد می داند تایید نخواهد شد البته ممکن است از افرادی حمایت کند که در هر صورت اتفاقی نخواهد افتاد. احمدی نژاد سعی دارد با دوقطبی سازی، خودی به حاکمیت و جامعه نشان دهد. دو قطبی احمدی نژاد و هاشمی به دست خود احمدی نژاد طراحی شد اکنون نیز به دنبال دوقطبی سازی بین خود و لاریجانی هاست. اندازه درک این فرد در این حد است که تنه به لاریجانی و شناسنامه او میزند ایشان چگونه 8 سال رئیسجمهور بوده که از قانون اطلاع ندارد اگر فردی برای روزی به سفر خارج برود و فرزندش در آن کشور متولد شود فرزندش در آن کشور شناسنامه میگیرد اما ایرانی است نه لندنی ؛ نه کربلایی این در حالی است که او از اکنون اشاره میکند که این شناسنامه داخلی است. این درحالی است که این بازیها نخ نماست. ممکن است چند نفر از بازی او علیه خاندان لاریجانی خوشحال شوند اما اصولا انسانها بر مبنای تخریب دیگران بالا نمیروند احمدی نژاد هم مصرفش تمام شده و تنها برای فراموش نشدن است که در انتخابات ثبت نام میکند. احمدی نژاد بازی را میداند و بازی باخته را گرم میکند تا در نهایت حرفهایی بزند.
*اگر لاریجانی تایید صلاحیت شود ممکن است دو قطبی لاریجانی، جلیلی در انتخابات به وجود آید؟
ابتدا باید دید کدام گزینه ها از سد شورای نگهبان رد می شوند بعد بحث صورت گیرد که لاریجانی و جهانگیری میتوانند دو قطبی ایجاد کنند یا نه ویا حتی دو قطبی لاریجانی و جلیلی. تصور من این است که آقای جهانگیری ممکن است که مانند دوره قبل دچار مخاطراتی شود. البته اگر رای اصلاح طلبان را میخواهند باید امثال جهانگیری و پزشکیان را تایید کنند. من احتمال دو قطبی شدن لاریجانی و جلیلی را نمیبینم. چرا که ممکن است گزینه اصلی همین آقای لاریجانی باشد.
* منظور شما چیست که لاریجانی ممکن است خود گزینه اصلی باشد؟
منظورم این است که وی میتواند گزینه مورد وثوق حاکمیت باشد. من تصورم این است که لاریجانی علائمی مشاهده کرده که در انتخابات ثبت نام کرده است. البته در دور قبل شورای نگهبان وی را رد کرده بود و رهبری هم این رد کردن را نپسنیدند و اعلام کردند که باید احقاق حق شود که نشد به نظر میرسد آقای لاریجانی گزینه قابل توجه باشد. حال باید دید تایید صلاحیت به کجا خواهد رسید. البته پیش بینی من این است که لاریجانی تایید خواهد شد.
*چرا معتقدید دو قطبی بین لاریجانی و جهانگیری خواهد بود؟
اول باید جبهه اصلاحات صراحتا اعلام کند که یک گزینه دارد و آن گزینه جهانگیری است و قاعدتا در این شرایط امثال آقای پزشکیان باید تکلیف خود را مشخص کنند که باعث تفرق آرا نشوند. این موارد البته بعد از تایید صلاحیت است. به نظر اصلاح طلبان باید با حاکمیت وارد گفتوگو شوند که یک گزینه بیشتر ندارند و اگر این گزینه تایید صلاحیت شود دعوت به حضور خواهند کرد در غیر این صورت تماشاچی خواهند بود و گزینهای معرفی نخواهند کرد. البته اگر گزینه اصلی و ژنرال اصلاح طلبان توسط شورای نگهبان رد شود بازی برای آنها منتفی است.
شور و شوق عجیبی در زمان ثبت نام نامزدها در انتخابات ریاست جمهوری دیده شد. برخی از نمایندگان مجلس که حتی نتوانسته بودند به مجلس راه یابند اما در انتخابات نامزد شدند که کشور را اداره کنند به نظر من شورای نگهبان باید فکری به حال این گونه ثبت نامها بکند. باید آیین نامه جدی نوشته شود تا هر کسی بر خود فرض نبیند که در انتخابات حاضر شود
* اگر جهانگیری تایید صلاحیت شود اصلاح طلبان میتوانند در انتخابات پیروز شوند؟
تایید صلاحیت جهانگیری بخشی از چالش پیش روی اصلاح طلبان است چرا که آرای اصلاح طلبان آرایی مرکب از احزاب و هواداران اصلاحات است و همچنین آرای خاکستریها؛ خاکستریها هم البته به دنبال تغییر شرایط به نفع خود هستند. اینها ممکن است با تایید صلاحیت جهانگیری و قدرتی که او در مناظره از خود نشان خواهد داد پای صندوق رای حاضر شوند. به نظر آقای جهانگیری باید تایید شود و تایید او شور خوبی انتخابات تزریق خواهد کرد در این صورت است که باید دید دو قطبی لاریجانی، جهانگیری شکل خواهد گرفت یا سه قطبی لاریجانی؛
جهانگیری و جلیلی. از این رو در این انتخابات میتوانیم شاهد یک سه قطبی باشیم که باز هم رقابت اصلی بین جهانگیری و لاریجانی است.
* در این حالت شانس لاریجانی بیشتر است یا جهانگیری؟
شانس آقای جهانگیری بیشتر است چرا که اصلاح طلبان در صورت داشتن یک مهره اصلی با قدرت در انتخابات حاضر خواهند شد. جهانگیری نقش خوبی در دولتهای مختلف داشته و مورد شناخت بخشی از جامعه است.
*آیا واقعا میتوان آن افرادی را که از صندوقها دلسرد شده اند را راضی به حضور در پای صندوقها کرد ؟
این مورد سخت است. البته آقای جهانگیری میتواند بخشی از این افراد را مجددا به صندوقهای رای دلگرم کند. چرا که این افراد عملا مشاهده میکنند که وضع معیشتی شان از دوره روحانی سختتر شده است و قاعدتا نمیخواهند که وضع بدتر شود لذا ممکن است به سمت آقای جهانگیری حرکت کنند تا شاید بتوانند وضعیت معیشت خود را به دوران تدبیر و امید بازگردانند.
* نامزدی آقای وحید را چگونه ارزیابی میکنید؟
راجع به حضور آقای وحید باید منتظر نظر شورای محترم نگهبان بود اما پیش بینی من این است که وحید تایید نخواهد شد البته نه اینکه صلاحیت نداشته باشد بلکه به این علت که او در دولتی فعال نبوده و صرف اینکه فردی در دفتر رهبری مسئولیتی داشته؛ نمیتوان او را دولتمرد دانست.
ارسال نظر