اختلاف بر سر ایران

 توافقی که ثمراتی هم برای ایران داشت اما دونالد ترامپ از آن خارج شد. اتحادیه اروپا در نشست قبلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیانیه‌ای علیه ایران صادر کرد که این بیانیه تند بود. برخی معتقد بودند این بیانیه ظرفیت آن را دارد که در نشست بعدی آژانس تبدیل به قطعنامه علیه ایران شود. درحال حاضر دو نظر بین آمریکا و اتحادیه اروپا در ارتباط با صدور قطعنامه علیه ایران وجود دارد. آمریکایی‌ها با توجه به اینکه در شرایط انتخاباتی قرار دارند نمی‌خواهند قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب برسد. چه رسد به اینکه پرونده ایران به شورای امنیت ارسال شود. اروپایی‌ها هم نمی‌خواهند اعتبارشان از بین برود چون بیانیه داده‌اند و می‌خواهند در قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب برسانند. از سوی دیگر میزان غنی‌سازی اورانیوم در ایران نیز برای اتحادیه اروپا نگران کننده شده است. اروپایی‌ها معتقدند در آمریکا همه حواس‌ها به انتخابات جمع است و بر اساس منافعی که هر دو کشور ایران و آمریکا در منطقه دارند، در حال تبادل پیام‌هایی هستند و احتمالا امتیاز می‌دهد و امتیاز هم می‌گیرند و مذاکراتی هم در جریان است اما اروپایی‌ها در این مذاکرات نقشی ندارند. لذا می‌توان هم اتحادیه اروپا را نگران دید و هم اینکه چون از مذاکرات هسته‌ای کنار گذاشته شده دچار سردرگمی شده. البته از قرار معلوم قرار بر این بوده که قبل از حادثه‌ای که برای رئیس‌جمهور ایران به وقوع پیوست مذاکراتی بین ایران و اعضای اتحادیه اروپا انجام شود که این حادثه باعث شد روند این مذاکرات متوقف شود و تعویق افتادن این مذاکرات نیز رسما اعلام شد. از این رو اروپایی‌ها در سناریو جدیدی به سمت تحریم‌ها علیه ایران روی آورده‌اند و تحریم اخیر ایران علیه وزیر دفاع نشان می‌دهد که اروپایی‌ها نتوانسته‌اند افکار خود را بر افکار آمریکایی‌ها در ارتباط با ایران غلبه دهند. از این رو به سمت فشار بر ایران حرکت کرده‌اند اما در نهایت اروپایی‌ها بر سر ایران با آمریکایی‌ها به تفاهم خواهند رسید. از این رو بعید است که قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انژی اتمی به تصویب برسد اما به نوعی با وضع این تحریم‌ها در صدد هستند که عصبانیت خود را نشان دهند. از این رو اقدامات اخیر علیه ایران از سوی اروپایی‌ها اقدامی از روی لجبازی است و اثرگذاری چندانی نخواهد داشت چرا که مساله ایران و آمریکا در پرونده جدایی بر سر موضوع هسته‌ای در حال پیگیری است و طرفین اکنون به تبادل پیام مشغولند.

* عبدالرضا فرجی‌راد

 استاد ژئوپلیتیک