نبض کُند پتروشیمی در قلب انرژی ایران

موسی احمدی، نماینده مجلس دوازدهم در گفت و گو با «آرمان ملی» صنعت پتروشیمی را یکی از حوزه های ارزآور و پیشران در کشور به ویژه در سال های تحریم ذکر و بیان کرد: عملکرد صنعت پتروشیمی در سال های گذشته با وجود تمام مشکلات مطلوب بوده است و این مهم به ویژه در منطقه پارس جنوبی به خوبی صورت گرفته است اما انجام پروژه های عمرانی و ... در منطقه مشروط به پرداخت حق السهم مسئولیت های اجتماعی از سوی شرکت های پتروشیمی فعال در این منطقه است که بسیاری از آنها از مشارکت در این زمینه خودداری می کنند، هر چند گفت و گوهایی در این زمینه صورت گرفته و برخی نیز به مسئولیت خود عمل کرده اند، اما برخی دیگر همچنان از پرداخت حق السهم خود با وجود تاکید از سوی دولت و مجلس در این زمینه سرباز می زنند. قطعاً اگر ممانعت در این زمینه همچنان ادامه یابد، من در مجلس دوازدهم به صورت کاملاً شفاف در جلسات علنی مجلس با ذکر نام شرکت های مذکور به دنبال راهکار عملیاتی و الزام آور در این خصوص خواهیم بود، چرا که اجرای برخی از پروژه ها در حوزه های مختلف در منطقه، مشروط به پرداخت منظم و شفاف حق السهم مسئولیت های اجتماعی شرکت هاست.

آماده مقابله با تحریم های افزایشی در پتروشیمی

او درباره احتمال افزایش تحریم ها علیه ایران و تسری آن به صنعت پتروشیمی و موانع پیش رو گفت: دشمن از هر ابزار که امکانش باشد برای اینکه مانع از رشد در حوزه های مختلف باشد، استفاده می کند، از این رو ما در خصوص ایجاد موانع برای کاهش صادرات با تشدید تحریم ها و ...آمادگی کامل داریم، چرا که این رویکردی است که نه تنها در بخش پتروشیمی بلکه در همه حوزه ها هر لحظه امکان وقوع آن است و به این ترتیب آمادگی کامل داریم تا با اتخاذ سیاست های مناسب، تهدیدها را تبدیل به فرصت کنیم. افزایش تحریم ها در حوزه صنعت پتروشیمی نیز یکی از مواردی است که چنانچه انجام شود خواهیم توانست همانگونه که در خصوص نفت و ... با آن روبه رو شدیم، در این باره نیز مواجهه مطلوب را داشته باشیم. او افزود: در این زمینه ما تعاملات خوبی با کشورهای دیگر مانند روسیه، چین و برخی از کشورهای همسایه داریم و قطعاً با تحریم های احتمالی در این زمینه نیز همچون دیگر حوزه ها برخورد خواهیم کرد و همانگونه در حال حاضر بیشترین میزان صادرات نفت با وجود تحریم ها داریم، در این باره نیز تحریم های احتمالی علیه صنعت پتروشیمی را پشت سرخواهیم گذاشت و شاید این تحریم ها باعث خودکفایی بیشتر خود ما هم شود.

علت ناترازی شرکت های پتروشیمی

وی ادامه داد: درباره مشکلات پیرامون تامین خوراک پتروشیمی ها باید گفت؛ تامین خوراک برای شرکت های پتروشیمی از مسائل مهمی برشمرده می شود که می تواند باعث پیشرفت و بازده بیشتر آنها شود، قطعاً در این زمینه باید تصمیمات صحیح و سیاست گذاری های مطلوب انجام شود و به عنوان مثال پیش بینی شود که کدام صنایع در سال های آینده در صورت سرمایه گذاری می توانیم داشته باشیم و پیش بینی های مناسب برای تامین خوراک آنها صورت گیرد. او اضافه کرد: هر چند باید تاکید شود که در صنعت پتروشیمی مشکل اصلی ما خوراک نیست، بلکه ضعف مدیریت برخی از شرکت های پتروشیمی و مدیرانی که بر اساس ضوابط تعیین نمی شود، تغییر پی در پی مدیران طی مدت زمان کوتاه از مشکلاتی به شمار می آید که رویکرد پیشرفت و نتیجه دهی را با چالش مواجه می کند و حتی باعث می شود شرکت های پتروشیمی که به سوددهی رسیده اند را با زیان بسیار مواجه کند، به این ترتیب تغییر مدیران بدون نظر کارشناسی و بر اساس روابط و به دور از درنظرگرفتن شاخص های تجربه و مهارت و ...از جمله دغدغه هایی است که در مجلس نیز مطرح شده و در صدد هستیم تا مدیران بدون دلیل و براساس روابط و رابطه های نَسَبی به صورت پی درپی تغییر نکنند، چرا که با روی کارآمدن برخی از مدیران ناکارآمد، سطح عملکرد  شرکت ها با چالش مواجه می شود و از این رو باید این رویکرد با ضابطه انجام شود.

در مسیر رشد صنعت پتروشیمی با چالش مواجه هستیم

بر اساس این گزارش؛ حمید حسینی در این زمینه معتقد است:مهم ترین دستاورد صنعت پتروشیمی کشور در سال های اخیر ظرفیت سازی در حدود95 میلیون تن است. این اتفاق در شرایطی رخ داده که کشور در وضعیت تحریم قرار داشته و به واسطه تحریم ها مشکلات و چالش های متعددی پیش روی صنعت پتروشیمی قرار داشته است.در چنین شرایطی ظرفیت سازی صورت گرفته تا روند توسعه این صنعت متوقف نشود.اتفاق مهم دیگری که در این زمینه رخ داده این است که ما در سال های اخیر موفق شده ایم عمده تولیدات خود را در صنعت پتروشیمی صادر کنیم.ما در حدود32 میلیون تن تولید داریم که از این میزان در حدود22 تا23 میلیون تن را علی رغم همه تحریم ها و مشکلاتی که وجود دارد صادر می کنیم. وی ادامه داد: نکته مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد افزایش میزان ارزآوری و شوق و امیدی است که بین تولیدکنندگان صنعت پتروشیمی ایجاد شده است.در شرایط کنونی ما در این صنعت مزیت داریم و موفق شده ایم سهم دو نیم درصدی جهانی در این صنعت داشته باشیم.واقعیت این است که مهم ترین چالشی که پیش روی صنعت پتروشیمی وجود دارد تحریم است و این موضوع اجازه نداده زنجیره ارزش در این صنعت عمق پیدا کند و تکمیل شود.ما زنجیره اول و دوم را در مسیر توسعه قرار داده ایم اما زنجیره سوم که تولید کننده محصولاتی است که می تواند برای صنایع مفید باشد و صنایع جدیدی را راه اندازی کند به دلیل دسترسی نداشتن به دانش فنی و مشکلات ناشی از تحریم محقق نشده است.

خصوصی سازی غیرواقعی در صنعت پتروشیمی

او بیان کرد:چالش دیگری که در صنعت پتروشیمی به صورت خودساخته ایجاد شده خصوصی سازی در این صنعت بوده است. ما بدون برنامه ریزی و آینده نگری،این صنعت را که می بایست به صورت زنجیره ای باشد به بخش خصوصی کوچک واگذار کرده ایم و به جای اینکه بتوانیم خدمات بهتری ارائه بدهیم هزینه پتروشیمی را برای واحدهای پتروشیمی افزایش داده ایم.از سوی دیگر هنوز نتوانسته ایم خوراک بین واحدها را تنظیم کنیم.اتفاق خوبی که در این زمینه رخ داده این است که هلدینگ خلیج فارس را نگه داشتیم تا بتوانیم 20 درصد سهم دولت را به صورت صحیح مدیریت کنیم.بدون تردید واگذاری هایی که به واحدهای کوچک تعلق گرفت به صنعت پتروشیمی ضربه زد. عضو اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد:در شرایط کنونی هیچ کدام از شرکت های صنعت پتروشیمی کشور حتی هلدینگ خلیج فارس بین50 شرکت اول جهان قرار ندارد.این در حالی است که شرکت «سابک» عربستان پنجمین شرکت پتروشیمی جهان به شمار می رود. در منطقه خاورمیانه پس از عربستان کشور ما بیشترین ظرفیت را در صنعت پتروشیمی در اختیار دارد. عربستان در حدود160 میلیون تن ظرفیت تولید پتروشیمی در سال دارد و ایران95 میلیون تن ظرفیت دارد.از این میزان در حدود34 میلیون محصول نهایی است که دارای عمق نیز نیست.در شرایط کنونی در حدود65 میلیون تن تولید می کنیم اما به دلیل عدم تأمین خوراک نمی توانیم از همه این ظرفیت استفاده کنیم. حسینی ادامه داد:صنعت پتروشیمی کشور از دهه 70 شمسی در اولویت قرار گرفت و دراین زمینه سرمایه گذاری شد. با این وجود در مسیر این صنعت چالش های به وجود آمد که تا حدودی روند رشد این صنعت را کند کرد. یکی از این چالش ها خصوصی سازی بود. چالش دیگر تحریم ها بود که امکان دسترسی به دانش فنی و قطعات و تجهیزات را برای ما با چالش مواجه کرد.از سوی دیگر دسترسی به بازارها محدود شد. در شرایط کنونی70 درصد صادرات ما به چین،12 درصد به هند،5 درصد به امارات متحده عربی،5 درصد به ترکیه و مابقی بقیه کشورهای جهان است. در شرایط کنونی کمبود خوراک یکی از چالش های جدی صنعت پتروشیمی است. از سوی دیگر مهاجرت نیروی انسانی نیز این صنعت را تحت تأثیر قرار داده است.