تلاش برای چرخش میز مذاکرات

*چالش‌های اروپا با ایران

 اتحادیه اروپا در چند پرونده مهم به زعم خود آسیب‌های جدی در روابطش با ایران دیده است. اولین پرونده اتهام مربوط به صادرات پهپادهای ایران به روسیه و استفاده مسکو از آنها علیه زیرساخت‌های اوکراین است. این پهپادها از آنجا که توانسته هزینه نظامی روس‌ها را کاهش دهد و قدرت تهاجمی و با دقت بالایی از مسکو در جنگ به نمایش بگذارد، از سوی اتحادیه اروپا در معنای مشارکت ایران در جنگ پوتین علیه زلنسکی تعبیر شده است. هرچند که ایران صراحتا هرگونه صادرات پهپاد به روسیه به منظور استفاده در جنگ علیه اوکراین را رد کرده است. دومین پرونده مربوط به مساله تحریم‌ها علیه ایران به بهانه مسائل حقوق بشری است که البته مدت‌هاست روند آن متوقف شده است. مساله بعدی مساله موشک‌های ایران است که حمله ایران به اسرائیل موجب شده اتحادیه اروپا نوعی هراس از امنیت خود احساس کند موردی که صرفا یک مساله روانی است چرا که تهران هیچ گاه در اندیشه رساندن برد موشک‌های خود به اروپا نبوده است.

* اروپا به دنبال چیست؟

پرپیداست زمانی که اروپایی‌ها نمی‌خواهند تصمیم واحد در مورد ایران بگیرند پس به دنبال امتیازی بزرگ و یا ارزنده هستند. امتیاز در معامله‌ای که از حدود سال 2003 خود بخشی از آن بودند و در پرونده هسته‌ای نقش داشتند اما خواسته یا ناخواسته از آن کنار گذاشته شدند. اکنون زمانی که می‌بینند که ایران احتمالا با ایالات متحده در آینده به توافقاتی می‌رسد و آن توافقات به واسطه کشورهای عربی است و نه اروپایی‌ها در اندیشه آن هستند که سهم خود را از مناسبات ایران و آمریکا و هرگونه توافق در پرونده هسته‌ای بگیرند. از این جهت است که اولا تصمیمی واحد و سنگین علیه ایران مانند تصمیم به تروریستی نامیدن سپاه پاسداران نمی‌گیرند و دوما اگر هم فشاری بر ایران می‌آورند فشاری جزئی و مقطعی است تا ایران را مجاب کنند در مذاکرات خود با آمریکا آنها را واسطه قرار دهند نه اینکه اعراب خلیج فارس میانجی شوند و سود رفع تحریم‌ها به جیب همسایگان ایران رود.

*آخرین اقدام اروپا علیه ایران

 اروپا احتمالا برای اینکه تهران را مجاب کند که مذاکراتش در پرونده هسته‌ای را از کانال قبلی یعنی کانال تروئیکا مورد پیگیری قرار دهد. تصمیمات مختلفی را در ارتباط با ایران در دستور کار خود قرار داده است. از جمله این تصمیمات تحریم مقامات امنیتی و سیاسی و حتی نظامی ایران است. اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را علیه محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع ایران به اتهام «کمک نظامی به روسیه» و همچنین تعدادی از افراد و نهادها از ایران به اتهام «عرضه هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه و تضعیف امنیت در دریای سرخ»، اعمال کرده است. ​

*فشار با مکانیزم آژانس علیه ایران

 اخیرا نیز با نزدیک شدن نشست فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شاهد تحرکات بیشتری از سوی اروپایی‌ها به منظور فشار بر ایران هستیم. خبرگزاری رویترز در گزارشی ادعایی و از قول سه دیپلمات مطلع با اشاره به توزیع پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی تروئیکای اروپایی در میان ۳۵ عضو شورای حکام آژانس نوشت؛ این قطعنامه، تهدیدی برای ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل نیست. رویترز پیشتر با انتشار گزارشی از مخالفت ایالات متحده با قطعنامه پیشنهادی انگلیس، فرانسه و آلمان علیه ایران خبر داده بود. همچنین «وال استریت ژورنال» گزارش‌ها و زمزمه‌هایی درباره برنامه کشورهای اروپایی برای تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام منتشر کردند و همچنین مدعی شدند که آمریکا با رویکرد سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه درباره تصویب قطعنامه علیه ایران مخالف است. همچنین این رسانه غربی اعلام کرده که آمریکا برخلاف دفعات قبلی و فشاری که پیش از هر نشست شورای حکام اعمال می‌داشت، تعدادی دیگر از کشورها را نیز برای رأی ممتنع در این نشست تحت فشار قرار داده است. «وال استریت ژورنال» خاطرنشان کرده که اگر قطعنامه احتمالی شورای حکام به شکست بینجامد، این یک پیروزی بزرگ برای تهران در عرصه دیپلماسی خواهد بود و نشان‌دهنده فروپاشی اتحاد غربی برای فشار بر ایران است.